تعارضهای انسان و پلنگ و راههای کاهش آن
پلنگ ایرانی به عنوان یک گونه در معرض خطر انقراض ، با تهدیداتی از قبیل گرفتار شدن در تله های آهن ، مسمومیت با یک قربانی مسموم و … روبرو می شود. معاون سابق سازمان حفاظت محیط زیست گفت: متأسفانه یکی از راه های کاهش تعارض بین انسان و پلنگ جبران خسارت وارده توسط این گونه به محصولات و دام ها به کشاورزان و مزارع است. در قانون حفاظت و بهبود محیط زیست دیده شده است.
مصاحبه با تیتر اول حمید ظهرابی وی با اعلام اینکه پلنگ بزرگ گوشتخوار یکی از گونه های کمیاب و محافظت شده در کشور و گونه ای در معرض خطر انقراض در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت است ، اظهار داشت: جمعیت پلنگ ایرانی در کشور اندک است و به همین دلیل از ارزش حفاظتی بالایی برخوردار است. پلنگ ایرانی یک گونه پرچم محسوب می شود ، بنابراین حفاظت از این گونه و بهبود شرایط زندگی نشان دهنده سلامت اکوسیستم و عملکرد صحیح اجزای آن است.
وی ادامه داد: فشار و ایجاد مشکلاتی از جمله جابجایی و حضور در حاشیه و اطراف جمعیت نشان می دهد که کل اکوسیستم دچار مشکل شده و اجزای مختلف اکوسیستم از عملکردهای محافظتی ، غذایی و ایمنی گونه های پرچم برخوردار هستند. “
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان فارس با اشاره به اینکه جمعیت پلنگ در کشور تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد ، اظهار داشت: یکی از اصلی ترین آنها تشکیل جزایر زیستگاه و تقسیم آنها است که شرایط را برای حیوان فراهم می کند. با زیستگاههای انسانی تماس بگیرند. و درگیری بین انسان و پلنگ ایجاد کند. در بسیاری از موارد ، این درگیری ها در نهایت منجر به جراحت و کشته شدن پلنگ می شود.
وی افزود: ساخت جاده ها ، راه آهن ، خطوط انتقال گاز و نفت ، توسعه شهری و روستایی ، توسعه کشاورزی و صنعتی و استخراج معادن از عوامل اصلی جزایر و چند قطعه شدن زیستگاه است.
ظهرابی ادامه داد: یکی دیگر از عوامل کاهش جمعیت و آسیب رساندن به پلنگ ایرانی وجود انسان در زیستگاه های این گونه به دلیل فعالیت هایی مانند دامداری سنتی و کشاورزی است. درگیری انسان و پلنگ با پایان یافتن انسان در زیستگاه های حیات وحش در حال افزایش است.
معاون سابق سازمان حفاظت محیط زیست همچنین جمعیت گیاهخواران پلنگ خوار را کاهش داد وی گفت: “وقتی جمعیت های بزرگ گوشتخوار طعمه می شوند ، این گونه ها به ناچار به مرزهای زیستگاه نزدیک می شوند ، بنابراین احتمال مواجهه با جوامع انسانی و فعالیت های انسانی را افزایش می دهند.” عوامل مختلفی نیز در کاهش جمعیت قربانیان گوشتخوار نقش دارد ، از جمله تخریب زیستگاه ، تغییر کاربری اراضی و جمعیت جزایر ، شکار غیرقانونی و شیوع بیماری هایی مانند آفت نشخوارکنندگان کوچک در مناطق مختلف کشور.
به گفته ظهرابی ، یکی از تهدیدهای حیات وحش به ویژه پلنگ ایرانی ایجاد ناامنی در زیستگاه به دلیل افزایش فعالیت های انسانی است. فعالیت هایی مانند استخراج و تغییر کاربری اراضی عواملی هستند که می توانند ایمنی شکارچیان و گیاهخواران را تضعیف کرده و آنها را مجبور به مهاجرت به زیستگاه های جدید کنند. این مهاجرت ها همچنین امکان برخورد حیات وحش با انسان و فعالیت های انسانی و ایجاد درگیری را دارند.
وی افزود: برخی از عوامل طبیعی مانند اشغال منطقه توسط فرد قوی تر ، پیری و بیماری نیز پلنگ ها را مجبور می کند تا به زیستگاه های انسانی نزدیک شوند.
استراتژی هایی برای کاهش تهدید پلنگ ها
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان فارس در مورد راهکارهای کاهش خطرات و تهدیدات گونه های وحشی به ویژه پلنگ گفت: محدود کردن فعالیت های انسانی که ارزش اقتصادی و ارزش افزوده زیادی ایجاد نمی کند با جلوگیری از ورود کشاورزان سنتی و تغییر کاربری اراضی افزایش مساحت و مرزهای مناطق می تواند راهی برای کاهش تعارضات بین انسان و حیات وحش و خطرات آنها باشد ، بنابراین ایجاد زیستگاه های وحشی که شامل قلمرو گونه باشد و ارزیابی نیازهای بیولوژیکی آنها ضروری است.
ظهرابی با اشاره به اینکه پرورش و آموزش جوامع انسانی در مورد نحوه برخورد با پلنگ نقش مهمی در کاهش تعارضات بین انسان و پلنگ و در نتیجه جلوگیری از کاهش جمعیت گونه دارد ، اظهار داشت: افزایش تحمل انسان برخی از راه حل هایی است که باید در دستور کار قرار گیرد.
وی ادامه داد: یکی دیگر از موارد تعارض بین انسان و گونه های وحشی مانند پلنگ ، برخورد افرادی است که برای تفریح و گردشگری به محیط طبیعی و اکوسیستم های طبیعی سفر می کنند ، بنابراین لازم است آموزش های لازم به گردشگران داده شود تا بدانند حیواناتی که در کدام زیستگاهها واقع شده اند و از جاده های ناشناخته در این مناطق عبور نمی کنند تا از حیواناتی مانند گوشتخواران وحشی جلوگیری کنند.
جبران خسارت وارد شده به کشاورزی اختیاری است
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان فارس یکی از مهمترین راهکارها برای کاهش تلفات و خسارات پلنگ را “پرداخت غرامت حیات وحش به کشاورزان و بیمه دامها ، محصولات کشاورزی و سایر گونه های مورد حمله” عنوان کرد. متأسفانه در زمینه جبران خسارت حیات وحش یک کاستی اساسی وجود دارد ، زیرا صندوق بیمه محصولات کشاورزی خسارت حیات وحش مزارع کشور را نپذیرفته است و پیگیری های سازمان حفاظت محیط زیست در این زمینه در این زمینه پیش بینی نشده است. و قانون حفاظت از محیط زیست و سازمان حفاظت از محیط زیست اعلام کرده است که این درخواست ها پذیرفته نخواهد شد.
وی افزود: نیاز به اصلاح قانون است تا حمله گوشتخواران وحشی به دامها تحت پوشش پرداخت ها قرار گیرد همچنین خسارت ناشی از حملات حیات وحش به دام و محصولات کشاورزی نیز باید از صندوق بیمه محصولات کشاورزی پرداخت شود.
به گفته معاون سابق سازمان حفاظت محیط زیست ، ایجاد سازوكاری بین EPA و صندوق بیمه محصولات كشاورزی با حمایت قانونی می تواند مواردی مانند به دام انداختن حیات وحش و مسمومیت یك قربانی سمی را كه غیراخلاقی و غیرانسانی است ، برطرف كند. این سازوکار حتی می تواند به گونه ای تعریف شود که مبلغی که سازمان حفاظت محیط زیست باید هر ساله به کشاورزان و مزارع بپردازد در صندوق بیمه کشاورزی واریز شود و این صندوق پس از تأیید سازمان محیط زیست ضرر و زیان را جبران کند.
وی خاطرنشان کرد: این قانون بر جبران خسارت حیات وحش به کشاورزان تأکید دارد که اگر کشاورزان تمام اقدامات محافظتی مانند شمشیربازی ، دیوارها و سایر اقدامات را انجام دهند ، جبران می شود ، اما حیات وحش هنوز به محصولات آنها حمله می کند. این زمانی است که کارشناسان آژانس حفاظت از محیط زیست این موضوع را بررسی و تأیید می کنند و برخی اقدامات اداری خسارت وارده به کشاورزان در اثر حمله حیوانات وحشی را جبران می کند.
در پایان ، ظهرابی با اشاره به اینکه داوطلبانه سازوکار دیگری است که در سالهای اخیر برای کاهش درگیری بین پلنگ و جوامع محلی و بیمه خسارت ناشی از پلنگ توسط شرکت بیمه داوطلب شده است ، خاطرنشان کرد: شرکت بیمه اظهار داشت که در همه جای کشور ، اگر پلنگ باشد آسیب می بیند یا مردم از این طریق آسیب می بینند ، غرامت پرداخت می کند و در آن زمان تصور می شد که 2 میلیارد تومان در سال شغل است. مشارکت داوطلبانه شرکت های بیمه در حفاظت از حیات وحش به عنوان یک مسئولیت اجتماعی می تواند گام خوبی در این زمینه باشد ، اما متأسفانه در سال های اخیر ارزش داوطلبانه این شرکت بیمه در قالب تبلیغات به اندازه کافی برای ارتقا سایر بیمه ها توضیح داده نشده است. شرکت ها مراحل زیر باید انجام شود.
انتهای پیام