خشکسالی یکی از مهمترین مشکلات امروز کشور ما است. محققان ملی در مطالعه خود نشان داده اند که وقوع چنین خشکسالی هایی با تغییرات نامطلوب در کاربری زمین تهدیدی جدی برای اکوسیستم طبیعی است.
به گزارش تیتر اولدر دهه های اخیر ، گرم شدن کره زمین و تغییرات آب و هوایی باعث خشکسالی های زیادی در مناطق مختلف ایران شده است و با توجه به تقاضای آب برای کشاورزی ، منابع آب زیرزمینی تحت فشار مضاعف قرار گرفته اند. خشکسالی با تغییر سطح و کیفیت کاربری های مختلف بر مصرف آب های زیرزمینی تأثیر می گذارد. مطالعات نشان می دهد که کربن آلی خاک 59 درصد به دلیل تغییر کاربری اراضی از مرتع به زمین های کشاورزی کاهش می یابد و به دلیل تبدیل زمین های کشاورزی به جنگل 50 درصد افزایش می یابد. علاوه بر تغییرات در جریان سطح ، تغییرات فاحش در استفاده از زمین نیز بر جریان آبهای زیرزمینی تأثیر می گذارد.
طبق تحقیقات انجام شده توسط محققان ، روند کاهشی آشکاری در تغییر آبهای زیرزمینی در مناطق مختلف کشور وجود دارد که خطرات زیادی را برای پایداری کشاورزی و محیط زیست به همراه دارد. در سالهای اخیر ، تصاویر ماهواره ای و GIS برای مطالعه تغییر کاربری زمین و پوشش گیاهی استفاده شده است. بر این اساس ، در برخی نقاط نشان داده شده است که بالا بردن سطح زمین های کشاورزی منجر به افت سطح آب بیش از پنج متر شده است. بنابراین مطالعه اصول این موضوع و جلوگیری از تغییر کاربری نامناسب زمین پس از پایین آمدن سطح آب زیرزمینی بسیار مهم است.
در همین راستا ، محققان دانشگاه ملایر مطالعه ای را بررسی کرده اند که اثرات خشکسالی را بر تغییر کاربری زمین و سطح آب های زیرزمینی بررسی کرده است.
در این مطالعه ، آنها خشکسالی را با استفاده از شاخص های زمین و اندازه گیری فاصله و تأثیر آن بر تغییر کاربری زمین ، سطح زمین و سطح آب های زیرزمینی در حوضه آبخیز دشت رزن قهوند در استان همدان مشاهده کرده اند.
نتایج این مطالعات نشان داد که کاهش سطح آبهای زیرزمینی با تاخیر دو ساله با خشکسالی هواشناسی ارتباط معنی داری دارد. از این لحاظ ، شاخص وضعیت پوشش گیاهی همبستگی قوی تری نسبت به شاخص وضعیت دما نشان می دهد.
حمید نوری ، دانشیار و محقق گروه مهندسی طبیعی در دانشگاه مالیدر و همکارانش می گویند: “متأسفانه ، افزایش خاک های شور حدود 10 درصد است.”
آنها افزودند: “شاخص های به کار رفته در این مطالعه می توانند خشکسالی را برجسته کرده و نشان دهند که اکوسیستم های خشک و خشک حتی در مناطق کم آب و هوا نیز تغییرات بیشتری را تجربه می کنند.”
بر اساس این مطالعه ، با توجه به ظهور گرم شدن کره زمین و تأثیر آن در از بین رفتن برف در مناطق کوهستانی ، که مهمترین ذخیره گاههای زیست محیطی هستند ، خشکسالی در اقلیمهای نیمه سخت و خشک تأثیر بالقوه بیشتری بر اکوسیستم ها و منابع آب سطحی و زیرزمینی دارد.
این یافته ها که بار دیگر به تأثیرات خشکسالی در کاهش آبهای زیرزمینی و تغییر کاربری غیر قابل اجتناب و نامطلوب زمین اشاره دارد ، در مجله وابسته انجمن آبخیزداری ایران در علوم و مهندسی آبخیزداری ایران منتشر شده است.
انتهای پیام