فرهنگ و هنر

حیوانات دشمن انسان‌ها نیستند – تیتر اول

محمدرضا شمس با اشاره به اینکه در افسانه ها بر خوبی حیوانات تاکید شده است، می گوید حیوانات دشمن انسان نیستند.

این نویسنده ادبیات کودک و نوجوان در گفت وگو با تیتر اول درباره جایگاه حیوانات در ادبیات داستانی اظهار کرد: در دوران فئودالیسم روستایی ها با حیوانات زندگی می کردند، چه زیرزمین خانه شان طولانی باشد و چه کنار خانه. مردم با حیوانات بودند و روز خود را با صدای حیوانات شروع می کردند، حیوانات برای زندگی آنها لازم بود. فیلم «گاو» نمونه بارز این موضوع است. در کودکی با ماشین به روستا رفتیم، پسر عموی من در وضعیت بدی قرار داشت و در حال مرگ بود. پسر عمویم از اینکه من بوکس می کنم ناراحت بود و بدبختم. می خواهم بگویم اهمیت گاو در زندگی روستایی به قدری بود که او حتی برای آن گریه و زاری کرد چون من در شهر زندگی می کنم، از این موضوع تعجب کردم و گفتم حیوان را بکش و از گوشتش استفاده کن. غمگین شد و به ترکان گفت: من یتیم می شوم و شما می گویید حیوانی را می کشید. حیوانات نقش مهمی در زندگی انسان داشتند و نویسندگان به نقش آنها پی بردند و در داستان های خود از آنها استفاده کردند. اما رفته رفته این حیوانات از داستان و حتی خاطره ها دور شده و کم و بیش از قلمرو ادبیات دور شده اند.

وی سپس گفت: ما در ایران به حیوانات دو دیدگاه داریم. یکی از آنها این است که از آنها به عنوان تخیلات حیوانات استفاده می کنیم و آنها را در داستان ها قرار می دهیم. اگر در داستان ها حیوانات هستند دلیل موجهی برای آن وجود دارد، بچه ها حیوانات را دوست دارند، آنها را دوست دارند، بهتر می توانند به زبان آنها صحبت کنند و برای بچه ها جذاب تر از مردم هستند. حتی در تصاویر، حضور یک حیوان در جنگلی سرسبز برای کودکی که در شهر زندگی می کند بیشتر از مردمی که گاهی خشن تر از حیوانات به نظر می رسند، جذاب است و باعث می شود در مورد حیوانات داستان بگویند. از آنجایی که بچه‌ها حیوان هستند، فکر می‌کنند همه چیز زنده است و به راحتی می‌توان با آن‌ها کنار آمد، بنابراین حیوانات در زندگی‌شان جایگاه واقعی دارند و احتمال بیشتری وجود دارد که حیوانات صحبت کنند، بچه‌ها و حیوانات با هم ارتباط برقرار کنند، حتی به این دلیل که بچه‌ها برخی والدین تقلید می‌کنند، حیوانات از انسان تقلید می‌کنند. اعمال می توان گفت دنیای این حیوانات بسیار به دنیای کودکان نزدیک است و به همین دلیل است که کودکان آن را دوست دارند، نویسندگان نیز از نیازهای این کودکان آگاه هستند و به سراغ تخیلات حیوانات می روند.

شام ادامه داد: دوباره به حیواناتی نگاه می کنیم که از قدیم الایام اتفاق افتاده است، از روزگار مزبان نامه ها و کلیله و دمنه، حیوانات نماد انسان بوده اند، اگر به عصر نمادگرایی برگردیم، می بینیم که افرادی که وجود داشته اند. قدرت و عقل و شعور را به حیوان اطلاق می کردند و حیوان را نماد خود می ساختند و سپس وارد داستان ها و افسانه ها می شدند و به دلیل عدم آزادی بیان به سراغ حیوانات می رفتند و از طریق آنها صحبت می کردند یا می خواستند به شاهزاده و پادشاه بگویید که یک پادشاه خوب باید این نکات را داشته باشد و آنها برای جلوگیری از مجازات از حیوانات به صورت تمثیلی استفاده کردند.

نویسندگان «دختر نارنجی و ترنج»، «قهرمان تنبل» و «قصه های بی سر» افزودند: البته گاهی والدین برای گوش دادن به فرزندان و انجام کارهایی که نباید انجام دهند از حیوانات استفاده می کردند و در جاهای مختلف از تمثیل استفاده می کردند. ” استفاده شد و این فقط ترس از دولت نبود. خیلی جاها برای اینکه به کسی دلخور نشوند و بچه ها این کلمه را بهتر بفهمند یا دشمنی هر دو قبیله را از بین ببرند به سراغ حیوانات می رفتند و سؤالات را از دید آنها توضیح می دادند. البته معمولاً گفتن چیزی از طرف دیگران برای عموم قابل قبول تر است، مثلاً من نمی گویم تو ای انسان داری طبیعت را تخریب می کنی، اما از طریق داستانی که حیوانات در آن نقش دارند، می گویید که شما هم جذاب و هم دوست داشتنی هستند، خواننده، ناخودآگاهش شروع به کار می کند و می فهمد داستان از چه قرار است و چرا چنین گفته شده است.

محمدرضا شمس درباره برخورد با حیوانات برای حفظ گونه های جانوری با اشاره به کتاب هایی که در این زمینه از سوی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان منتشر شده است، توضیح داد: نویسندگان در داستان های خود از حیوانات استفاده می کنند اما گاهی به عنوان نویسنده احساس خطر می کنم و احساس خطر می کنم. می خواهم هشدار بدهم مجموعه هایی در این زمینه نوشته شده است و مرکز رشد فکری برای حفظ گونه های در حال انقراض تلاش کرده است. در این سریال از کلاغ بلوند هم نوشتم. ما نویسندگان این سریال هشدار داده ایم که در حال ناپدید شدن هستند و باید مراقب باشیم.

وی گفت: در اساطیر و افسانه های باستانی ما از حیوانات به خوبی یاد شده است و در بسیاری از موارد حتی گوشتخواران نیز به کمک انسان ها آمده اند.مردم به طبیعت کمک می کنند و از آنها بهره می برند. در اسطوره ها می بینیم که راه مقابله با تشویق، آسیب نرساندن به حیوانات و کمک گرفتن از حیوانات است. روباه، نماد یک حیوان فریبکار، بارها به انسان کمک می کند و خطر را هشدار می دهد. مثلاً در داستان معروف «آیا مجازات خوب بد است؟» روباه جان انسان را نجات می دهد. حیوانات دوست و یاور انسان هستند نه دشمن. افسانه ها بر سلامتی حیوانات تاکید دارند و گسترش آن به داستان های امروز ما می رسد و ما هم می خواهیم در داستان هایمان بگوییم که حیوانات نباید آزار دهند که شکار حیوانات خوب نیست. دنیایی را بدون حیوانات زیبا و شگفت انگیز تصور کنید؟ آیا اینجا دنیای زیبایی نیست، حیف نیست که دارند ویران می شوند؟ حیوانات را خدا آفریده است و خداوند آنها را بی دلیل نیافریده است و همین کافی است که مردم دست از کارشان بردارند اما متاسفانه همه حیوانات را نابود می کنند. وظیفه ما تلاش برای اطمینان از نابود نشدن حیوانات است. اما آنها نه تنها حیوانات را نابود کردند، بلکه تمام جنگل ها را نیز نابود کردند و بنابراین حیوانات متأسفانه در حال نابودی هستند.

انتهای پیام/

دکمه بازگشت به بالا