امروز یازدهم اردیبهشت ماه سال 1401، هجدهمین سالگرد گل آقا است. مردی که همیشه در دل مردم حرف می زند و حرفش در دل می نشیند. کیومرث صابری فومنی یکی از مشهورترین و شناخته شده ترین نویسندگان طنز نوین فارسی است. به مناسبت سالگرد درگذشت مؤسس و مؤسس مجله «گل آقا» از زندگی و فعالیت های مطبوعاتی وی نوشته ایم.
نقش گل آقا در طنز نوین فارسی
صابری فومنی در 7 تیر 1320 در شهریورآرا در خانقاه گیلان به دنیا آمد. سالی که نیروهای روس و انگلیس در جنگ جهانی دوم ایران را اشغال کردند. ادبیات تطبیقی را در دانشگاه تهران خواند و در دبیرستان های تهران به تدریس ادبیات فارسی پرداخت. صابری در حین تدریس در مدرسه، معاون سردبیری مجله طنز توفیق نیز بود. صابری فومنی پس از انقلاب اسلامی به عنوان مدیرکل بازرگانی وزارت آموزش و پرورش در دولت مهندس بازرگان منصوب شد و مشاور فرهنگی وی در دولت شهید رجایی بود. زنده یاد صابری تصمیم گرفت اولین مجله طنز پس از انقلاب را در اواخر دهه 60 منتشر کند. مجله گل آقا نام داشت و در سال های اول انتشار به دلیل استقبال مخاطبان بسیار کمیاب شد.
از همکاران گل آقا در سال های اول می توان به منوچهر احترامی، ابوالفضل زرویی نصرآباد، محمد رفیع ضیایی، رویا صدر و احمد عربانی اشاره کرد. در سال هایی که تصویرسازی و کاریکاتور چندان طرفدار نداشت، گل آقا در هر شماره از کارتون یکی از مسئولان را پوشش می داد. این یک نوع شکستن خط بود و به دنبال آن انتشارات دیگر. گل آقا با شناختی که از جامعه داشت، در درون حرکت کرد و نقد کرد، بدون اینکه حریم خصوصی را زیر پا بگذارد. در نتیجه مخاطب گل آقا زیاد بود. مطالب مجله شامل مطالب پرمخاطب و نخبه نیز بود و بسیاری از ستون ها به سبک مجله توفیق نوشته شده بود و طرفداران زیادی داشت. او همچنین نقش مهمی در شناسایی نیروهای جدید داشت. این نیروها بعدا وارد اتاق رسمی طنز و رسانه شدند. آخرین شماره هفته نامه گل آقا برای دوازدهمین سال در 11 آبان 1381 منتشر شد.
تمجید فرمانده معظم انقلاب از گل آقا
زنده یاد صابری فومنی در سال 1370 پس از انتشار اولین شماره هفته نامه گل آقا، تعدادی از آنها را برای نظر رهبر معظم انقلاب برای ایشان ارسال کرد. همچنین رهبر معظم انقلاب در پیامی به گل آقا در 27 تیر 91 نوشتند: «من ادعا نمی کنم کار شما کامل و بی نقص است، طنز باید هنرمندانه همه ایرادات را ببیند و نشان دهد، به خصوص آنهایی که کمتر به چشم می آیند. و آنهایی که نیاز به دانش و اطلاعات بیشتر از همه دارند. امروز جامعه و نظام انقلابی ما با دشمنانی مواجه است که از همه ابزارهای محسوس و نامحسوس برای حمله استفاده می کنند و کدام ابزار بهتر و مؤثرتر از طنز هنری عزیز و هوشمندانه است تا مردم را آگاه کنند. فریب دشمن؟آرزوی موفقیت برای شما و همکارانتان دیدار با رهبر معظم انقلاب.
2323