در دنیای امروز، الکتروموتورها یکی از قسمت‌های حیاتی و مهم در بسیاری از صنایع و کاربردها محسوب می‌شوند. الکتروموتورهای تک فاز به دلیل سادگی استفاده و نصب، همواره در برخی از سیستم‌های الکتریکی ترجیح می‌شوند. اما یکی از مشکلاتی که ممکن است در الکتروموتورهای تک فاز به وجود آید، عدم توازن و جهت‌دهی صحیح جریان‌های الکتریکی است. برای حل این مشکل، موتوژنها با استفاده از دو خازن تک فاز توانایی جبران این عدم توازن را دارند.
در این مقاله از وب سایت اوان آب، به بررسی الکتروموتورهای تک فاز دو خازن موتوژن می‌پردازیم. این الکتروموتورها از دو خازن برای جبران عدم توازن جریان‌ها استفاده می‌کنند و مزایایی نسبت به سایر انواع الکتروموتورها دارند.
الکتروموتور تک فاز چیست؟ الکتروموتور تک فاز یکی از انواع موتورهای الکتریکی است که بر اساس اصول القایی عمل می‌کند و از یک فاز برای تولید برق و گشتاور استفاده می‌کند. این موتورها معمولاً در مواردی که امکان فراهم کردن برق تک فاز وجود دارد، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تعریف الکتروموتورهای تک فاز
الکتروموتورهای تک فاز، نوعی موتور الکتریکی هستند که برای کاربردهایی با توان کم و سرعت پایین استفاده می‌شوند. این نوع موتورها، با یک فاز تغذیه می‌شوند و برای انجام کارهای ساده و خطی مانند چرخاندن فن، پمپ و یا ابزارهای خطی دیگر، مناسب هستند.
علاوه بر این، الکتروموتورهای تک فاز برای استفاده در محیط‌های خانگی و کارگاهی نیز کاربرد دارند. به دلیل سادگی ساختار و عدم نیاز به سیستم توزیع سه فاز برق، این نوع موتورها در مقایسه با سایر نوع‌های الکتروموتور، قیمت کمتری دارند. الکتروموتورهای تک فاز، در دو نوع ساده و موتوژن وجود دارند. الکتروموتورهای تک فاز ساده، عموماً در کاربردهای خانگی و کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرند، در حالی که الکتروموتورهای تک فاز موتوژن مناسب برای کاربردهای صنعتی با توان بالا و سرعت پایین هستند.
معرفی الکتروموتورهای تک فاز دو خازن موتوژن
الکتروموتورهای تک فاز دو خازن موتوژن، نوعی الکتروموتور تک فاز هستند که به دو خازن برای ایجاد یک جریان الکتریکی با فاز جداگانه، نیاز دارند. این نوع موتورها، از یک شافت و یک روتور با سیم‌های فلزی برای ایجاد میدان مغناطیسی استفاده می‌کنند. در الکتروموتورهای تک فاز دو خازن موتوژن، خازن‌های موتور، جریان الکتریکی را به دو قسمت تقسیم می‌کنند و به دو قسمت از پیچ‌های موتور اعمال می‌شود. این کار باعث ایجاد میدان مغناطیسی در روتور می‌شود که به دوران آن انرژی می‌دهد.
از مزایای الکتروموتورهای تک فاز دو خازن موتوژن می‌توان به قیمت کمتر آن‌ها نسبت به الکتروموتورهای سه فاز، حرکت دقیق تر و با پایداری بیشتر در محدوده سرعت پایین، و عدم نیاز به سیستم توزیع سه فاز برق اشاره کرد. با این حال، برای کاربردهایی با توان بالا و در محدوده بار بالا، الکتروموتورهای تک فاز دو خازن موتوژن دچار مشکلاتی می‌شوند. به همین دلیل، برای کاربردهایی با توان بالا و سرعت پایین مانند پمپ‌های بزرگ و موتورهای صنعتی، الکتروموتورهای سه فاز بهترین گزینه هستند.
انتخاب الکتروموتور با داشتن اطلاع از پارامتر های عملکرد
در ادامه به شما کمک می کنیم تا با توجه به اطلاعات پارامترهای عملکرد بهترین انتخاب را در خرید الکتروموتور داشته باشید:
- ولتاژ
پس از در نظر گرفتن شرایط نسبی خودتان، قدم بعدی بررسی مشخصات موتور موردنظر است که اولین و مهم‌ترین آن‌ها ولتاژ است که باید متناسب کار مورد نظر شما باشد.
- فرکانس
معمولاً الکتروموتورها در فرکانس ۵۰ و ۶۰ HZکار می‌کنند. البته یک عامل موثر در تعیین فرکانس، کشور مورد نظر است و اگر قرار است الکتروموتور را برای کشوری به‌غیراز ایران تهیه کنید؛ باید ابتدا از فرکانس استاندارد آنجا مطلع شوید. استاندارد فرکانس در ایران، 50 هرتز می باشد.
- سرعت
اگر برای انجام کاری به‌سرعت خاصی نیاز دارید، باید در نظر داشته باشید که اکثر الکتروموتورها قابلیت تنظیم سرعت ندارند، پس یا باید الکتروموتوری تهیه کنید که دقیقاً سرعت چرخش مورد نظر شما را داشته باشد و یا الکتروموتوری بگیرید که قابلیت تنظیم سرعت داشته باشد.
- گشتاور
کار شما به چه میزان گشتاور شروع نیاز دارد؟ آیا جاذبه مانعی خواهد بود که باید مورد توجه قرار گیرد؟ آیا نیاز به گشتاور موتور در کل دوره کارکرد موتور متفاوت است؟ “بدترین حالت” میزان گشتاور موردنیاز برنامه شما چیست؟ پیش از نصب باید تمامی این سؤالات را در نظر بگیرید و اطلاعات میزان گشتاور الکتروموتور را با کار خود تطبیق دهید.
- توان
آیا میزان نیرویی که کار شما به آن نیاز دارد برابر با قدرتی است که الکتروموتور عرضه می‌کند؟
- چرخه وظیفه
باید در نظر داشته باشید که آیا کار شما نیازمند عملکرد بدون وقفه موتور است و یا موتور امکان توقف و خنک شدن را دارد. الکتروموتورهای متناوب به‌طورمعمول قدرت بیشتری دارد و یا قابلیت خنک‌کنندگی دارند و به همین دلیل باید پیش از نصب میزان کارکرد و چرخه وظیفه در نظر گرفته شود.
- چرخه زندگی
محصول شما به چه مدت از عمر نیاز دارد؟ کارهایی که نیازمند کار متناوب هستند معمولاً عمر دستگاه را کاهش می‌دهند و یا نیاز به تعمیر و نگهداری آن را بالاتر میبرد. برنامه‌هایی که به‌طور مداوم اجرا می‌شوند و هزاران ساعت بدون انجام تعمیر و نگهداری نیاز به کار دارند، ممکن است به یک موتور DC یا Brushless DC نیاز داشته باشند که طول عمر بسیار بیشتری داشته باشد که البته قیمتشان نیز بالاتر است.
ویژگی و کاربردهای الکتروموتور تک فاز ایده آل YC
الکتروموتور های تک فاز YC عموما برای کمپرسورها، دستگاه‌های یخچال صنعتی و به عنوان موتور محرک انواع دستگاه‌های تک فاز مانند آبمیوهگیرها یا همزن‌های صنعتی و … مورد استفاده قرار می‌گیرند. جنس بدنه الکتروموتورهای تک فاز ایده‌آل از چدن و آلومینیم است.
از ویژگی‌های دیگر می‌توان به کم صدا، کم لرزش بودن و مصرف کم انرژی سری YC اشاره کرد. این موتورها دارای دو خازن راه‌انداز (starting capacitor) و یک خازن دائم هستند و برای کاربری‌هایی که نیاز به گشتاور شروع بالا دارند مناسب‌تر هستند.
انواع الکتروموتور تک فاز
الکتروموتورهای تک فاز به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند:
– موتورهای القایی
– موتورهای سری
هر یک از این انواع مناسب کاربردهای خاص خود، از جمله انتقال گشتاور، حرکت مکانیزم‌ها و ایستگاه‌های پمپاژ هستند.
کاربرد موتور تک فاز
الکتروموتورهای تک فاز به دلیل ساختار ساده و قابلیت نصب آسان در مکان‌های محدود، در انواع مختلف صنایع به کار می‌روند. این کاربردها شامل استفاده در دستگاه‌های خانگی، سیستم‌های آبیاری، پمپ‌ها و ماشین‌آلات کوچک می‌شود.
مزایای موتورهای تک فاز
سادگی و نصب آسان
الکتروموتورهای تک فاز با ساختار ساده‌ای که دارند، نصب آسان و سریعی دارند. این امر به کاربران امکان می‌دهد تا بدون نیاز به دانش فنی عالی، از این موتورها بهره‌مند شوند.
کارایی قابل اعتماد
با وجود اینکه به یک فاز برق نیاز دارند، الکتروموتورهای تک فاز به صورت قابل اعتماد و با کارایی مناسب عمل می‌کنند. این مزیت مهم در کاربردهایی که توان تک فاز در دسترس است، بسیار حائز اهمیت است.