رویای عماد افروغ که محقق نشد

به گزارش تیتر اول، مراسم یادبود عماد افروغ همراه با رونمایی کتاب «ایران آینده»، در سی و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، روز چهارشنبه،  ۲۷ اردیبهشت، توسط ستاد پیشرفت جامع منطقه‌ای برگزار شد.

در این نشست خانواده مرحوم عماد افروغ، علی رمضانی قائم‌مقام نمایشگاه کتاب، علیرضا شفاه، عضو شورای علمی موسسه علم و سیاست اشراق و مدیر دفتر اقتصاد سیاسی پژوهشکده شهید رضایی، حامد ملک‌زاده، معاون فرهنگی اجتماعی معاونت اول ریاست‌جمهوری و عضو شورای مرکزی ستاد پیشرفت و نوآوری، همچنین محسن دنیوی مسئول بنیاد ایران آینده حضور داشتند.

وصیت دکتر افروغ تاسیس بنیادی برای ترویج افکار و اندیشه‌هایش بود

در ابتدای برنامه زهرا کاظم‌پور همسر عماد افروغ گفت: هرسال نمایشگاه با او می‌آمدیم و  تازه‌های کتاب‌ را می‌دید، گاه می‌خرید. اما امسال بدون حضور او به این مکان آمده‌ایم. خوشحالم از این‌که نام و یاد نیکی از دکتر افروغ باقی مانده است؛ در مراسم تدفین و یادبود او، همه دور هم جمع شده بودند، برخی از رسانه‌ها تیتر زدند، ترافیک اصلاح‌طلبان و اصول‌گرایان. او همیشه می‌گفت چه دوستی‌ها که پای این جناح‌بندی‌ها از بین رفت،  امیدوارم از این پس هم با نشر افکار دکتر که دغدغه اصلی‌شان بود، دوستی‌ها بیشتر شود.

او سپس بیان کرد: دکتر افروغ همیشه می‌گفت در طول عمرش شاهد نشر افکارش نبوده، همیشه امیدوار بود بعد از مرگش این اتفاق رخ دهد و در واقع وصیت ایشان بود که برای این مساله «بنیاد»ی برای نشر افکارشان تشکیل شود. هرکس که می‌خواهد به کمک ما بیاید تا این اتفاق رخ دهد.

کاظم‌پور در پاسخ به این سوال ‌که به نظر عماد افروغ، جناح‌بندی سیاسی نداشت اما سیاستمداری متفکر بود، گفت: دکتر افروغ حدود ۴۰ اثر دارند، از مردم‌سالاری تا عدالت و نظریه علم و عمل، و حقوق شهروندی. او در واقع به جامعه نگاه می‌کرد تا ببیند جامعه به چه چیزی نیاز دارد و بر اساس آن وارد بحث می‌شد و تحقیق می‌کرد و تحقیقات او از درجه بالایی از اعتبار برخوردار است. 

 او یادآور شد: دکتر افروغ از این‌که او را فعال سیاسی بخوانند، خوشش نمی‌آمد،  درد و رنج مردم برای دکتر مهم بود و همیشه سعی می‌کرد باری از دوش مردم بردارد، پشت سیاست‌مداری ایشان فکر و نظریه بود، حتی مباحث آینده را پیش‌بینی می‌کرد و برای ایران دلشان می‌تپید.

همسر عماد افروغ در ادامه افزود: هرزمان که ایران تحقیر می‌شد یا به پرچم و سرود ایران توهین می‌شد، به شدت ناراحت می‌شدند که هویت ما پرچم و سرود ماست، این جمع علم و سیاست است که در ایشان تلفیق شده بود، اما اگر سیاست را رسیدن به قدرت و ثروت بدانیم، از آن فراری بود. او معتقد بود در کشور ما از قدرت به ثروت می‌رسند درحالی‌که در خیلی کشورها این‌طور نیست. او خود برای یک مقاله آن‌قدر زحمت می‌کشید. چهل و اندی سال با هم زندگی کردیم، یک لحظه کتاب از دستش نیفتاد جز چند ساعت خواب شب.

او همچنین با بیان این‌که عماد افروغ آدم امیدواری بود، یادآور شد: حضور دکتر افروغ و مصاحبه‌اش درباره آینده ایران، به این علت بود که انقلاب اسلامی باید جهانی شود. از ۲۰ سال پیش ایشان می‌گفت که دلار باید از اقتصاد ما حذف شود و به آن توجه نشد. او هیچ‌گاه ناامید نمی‌شد، خیلی‌ها با ایشان تماس می‌گرفتند که ناامید شده‌اند، اما ایشان توصیه به صبر و ناامید نشدن همراه با اخلاص داشتند.

در ادامه مراسم محسن دنیوی تدوین‌کننده کتاب «ایران آینده» درباره نام‌ کتاب گفت: قصه‌ این کتاب به سال پایانی قرن یعنی سال ۱۴۰۰ برمی‌گردد؛ ایده کتاب و دغدغه مصاحبه‌ها پیش آمد و با یک تیم که نزدیک به یک دهه فعالیت نزدیک داشتیم این گفت‌وگوها را شروع کردیم.

او در ادامه افزود: «ایران آینده» یک ویژگی منحصربه‌فرد داشت، برای هر موضوع برای گفت‌وگو یک سابقه طولانی و جبهه‌بندی وجود دارد. اما آینده ایران، عدم قطعیتی دارد که یک امکان می‌دهد که همه درباره آن صحبت کنند و بیندیشند. همه افراد درباره آینده عدم قطعیت قائل‌اند و چالش امروز ما در این مسیر هم مساله است و آینده ایران این امکان را می‌دهد تا با دیگران هم‌مسئله شویم.

دنیوی گفت: کتاب از یک ساختار و پرسش از دهه ۲۰ و ۳۰ ایران شروع می‌شود که همه نیروهای هم‌گرا برای توسعه دور هم جمع شدند،‌ اما چه شد که نشد. دهه ۲۰ و ۳۰ دهه‌های مهمی برای ایران است و از سال ۱۳۰۱ که دولت مدرن شکل گرفت، مهم شد. دهه ۱۳۴۰ نیز  دوران طلایی اقتصاد و دهه ۱۳۵۰ انفجار تورمی بود و چرایی شکل‌گیری انقلاب اسلامی را باید در این بستر جست‌وجو کنیم.

او یادآور شد: پرسش پایانی مصاحبه‌ این است که در پایان قرن هستیم و تصویر آینده دور ایران را چگونه متصور می‌شوید، و این پرسش خوب و جذابی بود.

در ادامه مراسم با حضور عبداللهی مدیر نشر، جواد محقق، شاعر، علی رمضانی، قائم‌مقام نمایشگاه و میثم نیلی، مدیرعامل مجمع ناشران انقلاب اسلامی از خانواده عماد افروغ تجلیل شد.
 

 سپس علیرضا شفاه نیز در صحبت‌هایی گفت: ما گاهی گمان می‌کنیم هر چیزی آینده‌ای دارد و فکر می‌کنیم نایاب نیست، اما در دنیای امروز دست کم این شرایط تغییر کرده است. خیلی گفتارهای آینده‌نگر، افول کرده‌اند. اروپایی‌ها هم خیلی تلاش کردند طرحی از آینده ارائه دهند. اما به سادگی نمی‌شود طرحی از آینده متصور شد. به نظر می‌رسد ایران می‌تواند طرحی از آینده داشته باشد.

او ادامه داد: کشور ما به لحاظ تاریخی خود به خودی نیست، بلکه معنای خاصی دارد و مردم ذیل کلمه ایران با هم وحدت پیدا کرده‌اند و این قابل بحث است. به نظر می‌رسد هرچقدر این آینده‌ها غیرضروری باشند به همان اندازه خانه‌ای برای ایران نیستند و از خطرات ایران را حفظ نمی‌کنند. ایران امروز به سمت یک صلح حرکت می‌کند.

در ادامه حامد ملک‌زاده طراح کتاب و معاون فرهنگی محمد مخبر نیز در صحبت‌هایی درباره آینده ایران گفت: اعتبار یک آینده روشن برای ایران مرهون فعالیت‌های دکتر افروغ است.

 او در ادامه افزود: مدت‌ها ما با هم صحبت می‌کردیم. در همین صحبت‌ها دکتر افروغ می‌گفت: در دل من و قلب من انقدر رسیدن به این ایران متقن است که گاهی به خدا می‌گویم به من عمر زیاد دهد تا بارقه‌های این ایران را ببینم. بعد مدت‌ها ویژگی‌های این ایران را برایم می‌گفت و حتی تصویرسازی می‌کرد. بعد این صحبت‌ها یکی از ذهنیات من آرزوی این ایران آینده شد.

ملک‌زاده خاطرنشان کرد: دکتر افروغ در یک خفقان و فشار این رویا را زنده نگه داشتند. من همواره چهار سوال درباره طرح ایران آینده در ذهنم زنده است، اول این‌که چرا ایران نزدیک ۵۰ یا ۸۰ سال است که الگوی توسعه را درون خود نمی‌تواند هضم کند و پذیرش توسعه را ندارد؟ چرا علی‌رغم این‌که به هر لحاظ تا حدی زمینه را برای الگوهای توسعه آماده کرده بودیم، الگوهای توسعه در قاموس ایران ما نمی‌گنجند.

او افزود: دوم چرا ایران آینده ما آن‌چنان تصویر حکمرانی فقه‌بنیان را نمی‌تواند ترسیم کند، با این‌که قرن‌هاست با شریعت عجین شده‌ایم. سوم آیا می‌شود بین ایران آینده مبتنی بر پیشرفت با ایرانی که بخشی از آن محقق شده ارتباطی برقرار کرد؟ نسبت ما با توسعه چه خواهد بود و سوال آخر این‌که نقشه گذار ایران امروز با همه مولفه‌ها از ایران امروز به آینده چیست؟

این کتاب‌ توسط انتشارات عصر پیشرفت که زیرمجموعه ستاد پیشرفت جامع منطقه‌ای ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) است تهیه شده است.

انتهای پیام