خرید دستگاه داکت اسپلیت و آنچه باید بدانید
از جمله مواردی که هنگام خرید داکت اسپیلت باید به آنها توجه کنیم عبارتند از:
۱-ظرفیت دستگاه
منظور از ظرفیت داکت اسپلیت، میزان سرمایش یا گرمایشی است که دستگاه می‌تواند تولید کند که این ظرفیت بر اساس واحد تن یا Btu/hr اندازه گیری می‌شود. ظرفیت دستگاه را باید متناسب متراژ محیط تهویه شونده انتخاب کنیم. مثلا برای یک محیط ۸۰ متری نیاز به خرید دستگاه داکت اسپلیت با ظرفیت ۳۰۰۰۰ خواهیم داشت. در مقاله “محاسبه ظرفیت داکت اسپلیت” در رابطه با نحوه صحیح و دقیق محاسبه ظرفیت دستگاه داکت اسپلیت توضیح داده شده است.
۲-میزان برق مصرفی دستگاه
باید توجه داشته باشید که میزان آمپر برق مصرفی دستگاه انتخابی شما متناسب با کنتور برق ساختمان‌تان باشد. مثلا اگر کنتور برق شما ۱۵ آمپری باشد نمی‌توانید از دستگاهی استفاده کنید که ۱۸ آمپر برق مصرف می‌کند.
۳-راندمان دستگاه
هرچه راندمان دستگاه بالاتر باشد، دستگاه داکت اسپلیت ال جی؛ انرژی کمتری برای تهویه هوا استفاده می‌کند.
۴-ابعاد دستگاه
ابعاد دستگاه باید متناسب با محیطی باشد که دستگاه در آنجا نصب می‌گردد که این مورد باید با مراجعه‌ی متخصصین به محل نصب، قبل از خرید دستگاه بررسی شود.
۵-نوع عملکرد دستگاه
نوع عملکرد آن از جمله سرمایشی و گرمایشی دو منظوره، فقط سرمایشی و سرمایشی با کویل آبگرم باید با توجه به نیاز شما انتخاب شود. از جمله نکات مورد توجه دیگر هم می‌توان به نوع گاز مصرفی دستگاه و CFM یا حجم هوایی که دستگاه می‌تواند تولید کند، اشاره کرد.
۶-برند دستگاه
یکی از مهمترین سوال هایی که هنگام انتخاب داکت اسپلیت پیش می آید این است که “چه برندی بخریم” که باتوجه به ویژگی های خاص هر برند و قیمت آنها باید انتخاب کنید برای مثال اگر دنبال داکت اسپلیتی کم صدا هستید مارک ال جی و گرین یا اگر دنبال داکت اسپلیت با قیمت پایین هستید برند های ایرانی گزینه مناسبی می باشند. برای اینکه در هنگام خرید داکت اسپلیت بهترین انتخاب را داشته باشید پیشنهاد میکنیم راهنمای خرید داکت اسپلیت را مطالعه کنید تا نکات کامل و جامع برای انتخاب بهترین داکت اسپلیت را بدانید.
اجزای تشکیل دهنده داکت اسپلیت
داکت اسپلیت از چهار جز اصلی تشکیل شده است که این اجزا، سیکل تبرید تراکمی بخار را تشکیل می‌دهند و عبارتند از:
کمپرسور
وظیفه‌ی کمپرسور، متراکم کردن یا افزایش فشار و دمای مبرد است که برای این کار از انرژی برق استفاده می‌کند. مبرد پس از عبور از کمپرسور، با فشار و دمای بالا وارد کندانسور می‌شود.
کندانسور
کندانسور در واقع یک نوع مبدل حرارتی است که به صورت هوا خنک در سیستم‌های کولر گازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. وظیفه‌ی کندانسور در حالت سرمایش داکت اسپلیت، اتلاف حرارت است. به این معنا که حرارتِ مبرد را به محیط می‌دهد و باعث کاهش دمای مبرد و تبدیل آن از حالت گاز به مایع می‌شود.
لوله مویین یا شیر انبساط
وظیفه‌ی لوله مویین افت فشار مبرد است. به این صورت که مبرد پس از خروج از کندانسور، وارد لوله مویین شده و فشار مبرد در اینجا کاهش می‌یابد و سپس در حالت مایع (با دمای بسیار پایین) به اواپراتور منتقل می‌شود.
اِواپراتور
اواپراتور که پس از لوله مویین نصب شده است، حرارت محیط تهویه شونده را دریافت کرده و به مبرد منتقل می‌کند. در این حالت مبرد از فاز مایع به گاز تبدیل می‌شود و دوباره به کمپرسور باز می‌گردد. همچنین هوای خنک هم در این مرحله به محیط تهویه شونده دمیده می‌شود. توجه کنید که کمپرسور و کندانسور در یونیت خارجی، و لوله مویین و اواپراتور در یونیت داخلی داکت اسپلیت قرار گرفته‌اند. همچنین علاوه بر اجزای اصلی ذکر شده، یک جز دیگر هم به نام شیر چهار راهه یا معکوس وجود دارد که فقط درون داکت اسپلیت‌های دو منظوره تعبیه شده است. وظیفه این شیر، تغییر جهت چرخش مبرد در سیستم کولر گازی یا به عبارت دیگر، تغییر عملکرد داکت اسپلیت از حالت سرمایش به گرمایش و یا برعکس است.
نکته
- مبرد، به گاز مورد استفاده در کولرهای گازی از جمله داکت اسپلیت گفته می‌شود که یک سیال فعال است. مبرد در یک سیکل کامل تبرید از حالت مایع به گاز و برعکس تغییر فاز می‌دهد.
- تبرید به معنای جذب حرارت از یک سیال و دفع آن به سیال دیگر است.
- سیال می‌تواند هوا، آب و یا هر نوع گاز یا مایع دیگری باشد.
داکت اسپلیت چطور کار می‌کند؟
برای شرح چگونگی کارکرد داکت اسپلیت باید انواع عملکرد آن را بررسی کنیم. داکت اسپلیت از نظر عملکردی شامل سه نوع است:
داکت اسپلیت دو منظوره‌ی سرمایشی و گرمایشی
در این نوع داکت اسپلیت، سرمایش و گرمایش محیط تهویه شونده از طریق مصرف انرژی الکتریکی یا برق تامین می‌شود. دیاگرام سیکل تبرید تراکمی (حالت سرمایش) در شکل زیر نشان داده شده است. کارکرد حالت سرمایش به‌طور خلاصه به این صورت است که مبرد در کمپرسور متراکم شده (فشار و دمای آن افزایش یافته) و پس از تبدیل شدن به مایع سرد از کندانسور خارج می‌شود. مبرد در حالت مایع، از لوله مویین نصب شده در یونیت داخلی، عبور کرده تا فشارش کاهش یابد. مبردِ فشار پایین و سرد به اواپراتور وارد شده و در آنجا هوای گرم اتاق را جذب کرده و به حالت گاز تبدیل می‌شود.
سپس، مبرد در حالت گاز وارد کمپرسور شده و این سیکل مجددا تکرار می‌شود. در یونیت داخلی، هوای گرم محیط تهویه شونده از طریق فن به درون اواپراتور مکش می‌شود و سپس این حرارت به مبرد منتقل می‌شود. در مرحله‌ی بعد، هوای مکش شده سرد می‌شود و از دریچه خروجی هوا در یونیت داخلی، به محیط تهویه شونده برمی‌گردد و ما در نهایت می‌توانیم این هوای سرد خارج شده از دستگاه را احساس کنیم.
همانطور که گفته شد، سیستم گرمایشی داکت اسپلیت‌های دو منظوره، با مصرف انرژی الکتریکی کار می‌کند. پیش از آنکه در مورد نحوه‌ی کارکرد سیستم گرمایشی دستگاه صحبت کنیم، باید به این نکته توجه کنیم که در حالت گرمایش، موقعیت قرارگیری کندانسور و اواپراتور در سیکل تبرید تراکمی جابجا می‌شود. یعنی، فقط نام آنها بدلیل جابجایی در فرایند جذب و دفع حرارت، تغییر می‌کند. چون، کندانسور به مبدل حرارتی گفته می‌شود که حرارت را دفع کرده و مبرد را به مایع تبدیل می‌کند.
اما، اواپراتور مبدلی است که حرارت را از محیط تهویه شونده جذب کرده و مبرد با جذب حرارت به گاز تبدیل می‌شود. پس، نام کندانسور و اواپراتور باتوجه به کارکرد آن مبدل حرارتی، تعیین می‌گردد. در این مقاله، برای درک راحت‌تر کارکرد سیستم گرمایشی داکت اسپلیت‌های دو منظوره، بجای نام‌های کندانسور و اواپراتور از مبدل حرارتی یونیت داخلی و مبدل حرارتی یونیت خارجی استفاده گردیده است.
به حالت گرمایش کولرهای گازی، هیت پمپ یا پمپ حرارتی نیز می‌گویند. شکل زیر، دیاگرام یک پمپ حرارتی دستگاه کولرگازی را نمایش می‌دهد. در حالت گرمایش، جهت چرخش مبرد بواسطه‌ی شیر چهارراهه (یا شیر معکوس) برعکس می‌شود. در این حالت، نحوه کارکرد به اینصورت است که فشار و دمای مبرد در کمپرسور افزایش می‌یابد. سپس، مبرد در حالت گاز، توسط شیر چهارراهه به سمت مبدل حرارتی یونیت داخلی هدایت شده و در آنجا، حرارت خود را به محیط تهویه شونده منتقل می‌کند. در واقع، مبرد محیط را گرم کرده و با دفع حرارت به محیط، سرد می‌شود.
همچنین، با دفع حرارت به محیط، از حالت گاز به مایع تبدیل می‌شود. سپس، پس از عبور مبرد از لوله مویین یا شیر انبساط، فشار مبرد کاهش می‌یابد و به سمت مبدل حرارتی یونیت خارجی حرکت می‌کند. در مبدل حرارتی یونیت خارجی، دمای مبرد با جذب حرارت محیط بیرون، افزایش یافته و مجددا از حالت مایع به گاز تبدیل می‌گردد.
داکت اسپلیت فقط سرمایشی
نحوه کارکرد این دستگاه مشابه عملکرد سرمایشی داکت اسپلیت دو منظوره است که در قسمت قبل شرح دادیم، با این تفاوت که شیر چهارراهه در داکت اسپلیت فقط سرمایشی وجود ندارد و گرمایش سیستم کار نمی‌کند.
داکت اسپلیت سرمایشی به همراه گرمایش با کویل آب گرم
نکته‌ی قابل توجه در نوع دو منظوره‌ی آن که پیش‌تر شرح دادیم این است که ممکن است برخی اوقات در فصل زمستان که دمای هوا به کمتر از منفی ۰ درجه می‌رسد، گرمایش داکت اسپلیت به خوبی کار نکند. زیرا اختلاف دمای بین مبرد و محیط بیرون به اندازه‌ای نیست که حرارت از محیط بیرون به مبرد انتقال یابد؛ در واقع برای عملکرد گرمایشی داکت اسپلیت، یک محدودیت دمایی وجود دارد. همچنین استفاده از انرژی برق برای گرمایش محیط مخصوصا در کشور ایران، اصلا انتخاب مقرون به صرفه‌ای نیست. چون می‌توان از گاز شهری استفاده کرد که هزینه آن کمتر از برق است.
در اینجا برای رفع این مشکل، دستگاه داکت اسپلیت می‌تواند گرمایش را با استفاده از کویل آب گرم تامین کند که این آب گرم مورد نیاز می‌تواند توسط پکیج‌ها یا موتورخانه‌های مرکزی که گاز شهری مصرف می‌کنند تامین شود. بنابراین، انتخاب مقرون به صرفه‌ای است. زیرا دستگاه مانند یک فن کویل ساده کار می‌کند و برق فقط برای چرخش فن یونیت داخلی مصرف می‌شود که مقدار آن حداکثر ۳ آمپر است.
نحوه‌ی کارکرد گرمایش کویل آبگرم، به اینصورت است که آب گرم به داخل کویل نصب شده بر روی دستگاه هدایت شده و یونیت داخلی دستگاه در حالت کارکرد فن قرار می‌گیرد. چرخش فن دستگاه سبب عبور هوا از کویل آبگرم شده و هوای مکیده شده به یونیت داخلی گرم می‌گردد و سپس به محیط تهویه شونده منتقل می‌شود. در این حالت، دستگاه همچون یک فن کویل ساده کار می‌کند و فقط برای چرخش فن یونیت داخلی برق مصرف می‌گردد.