روش انجام اکوی قلب جنین و نتایج آن

دانستنیهای اکو قلب جنین برای مادران

دانستنیهای اکوی قلب جنین برای تمام مادران باردار الزامیست.دراین مقاله با زبان ساده نکاتی مهم مورد نیاز مادران را توضیح داده ایم. اکو قلب جنین یا همان اکوکاردیوگرافی قلب جنین آزمایشی شبیه به سونوگرافی است. دانستنیهای اکوی قلب جنین سبب کاهش استرس در والدین مخصوصا مادران باردار می شود. این آزمایش به پزشک شما اجازه ی مشاهده ساختار و کارکرد قلب جنین که هنوز به دنیا نیامده است را می دهد. این آزمایش معمولا در سه ماهه دوم حاملگی انجام می شود؛ چیزی بین هفته 18 الی 22 حاملگی.

در این آزمایش از امواج صوتی که توانایی اکو شدن در ساختار های قلب جنین را داشته باشند استفاده می شود. یک دستگاه در مرحله بعد این امواج صدا را آنالیز کرده و یک تصویر (یا همان اکوکاردیوگرام) از داخل قلب جنین را تولید خواهد کرد. این تصویر اطلاعات خوبی را در زمینه نحوه شکل گیری قلب نوزاد و کارکرد درست آن در اختیار پزشک قرار می دهد.

همچنین به کمک تصاویر تولیدی در اکوی قلب جنین، پزشک مورد نظر می تواند گردش خون در قلب جنین را مشاهده نماید. این تصاویر عمیق و با جزئیات کامل به پزشک در تشخیص هرگونه مورد غیر عادی در جریان خون یا ضربان قلب جنین کمک خواهند کرد.

در چه مواردی از اکو قلب جنین استفاده می شود؟

همه بانوان باردار به انجام آزمایش اکوکاردیوگرافی قلب جنین نیازی ندارند. برای بیشتر بانوان انجام یک آزمایش سونوگرافی ساده جهت بررسی نحوه شکل گیری چهار اتاقک قلب جنین کافی است.

پزشک شما ممکن است زمانی اکوکاردیوگرافی جنین را تجویز کند که :

• نتایج مربوط به آزمایش های قبلی شما کافی نبوده باشند
• ضربان قلب جنین غیر عادی باشد

همچنین در شرایط دیگری نیز ممکن است به آزمایش اکوی قلب جنین نیاز پیدا کنید که شامل موارد زیر می شوند:

• اگر کودک شما در خطر مشکلات غیر عادی قلبی و بیماری های مربوط به این بخش از بدن باشد
• تاریخچه بیماری های قلبی در خانواده شما وجود داشته باشد
• در گذشته نوزادی را با مشکلات قلبی به دنیا آورده باشید
• از مواد مخدر یا الکل در حین بارداری استفاده کرده باشید
• از داروهای خاصی استفاده کرده و یا در معرض داروهایی قرار داشته باشید که عامل بروز نقص های قلبی هستند. از جمله این موارد می توان به دارو های جوش و بیماری صرع اشاره کرد
• وجود مشکلات و بیماری های دیگر نظیر سرخجه، دیابت، لوپوس یا فنیل کتونوریا

اکوی قلب جنین چگونه انجام می شود؟

یکی از دانستنیهای اکوی قلب جنین این است که شما قبل از انجام اکوی قلب جنین نیاز به هیچ آمادگی خاصی ندارید. برخلاف دیگر آزمایش های سونوگرافی بانوان باردار، نباید برای این آزمایش مثانه شما پر باشد. این آزمایش ممکن است ۳۰ دقیقه تا دو ساعت زمان ببرد. این تست توسط  انجام می شود.

در حین آزمایش چه اتفاقی می افتد؟

این آزمایش شباهت زیادی به سونوگرافی بانوان باردار دارد. اگر اکوکاردیوگرافی جنین از ناحیه شکم انجام شود به آن اکوکاردیوگرافی شکمی گفته شده و اگر از ناحیه واژن باشد به آن اکوکاردیوگرافی واژنی می گویند.

1- اکوکاردیوگرافی شکمی قلب جنین

اکوی قلب جنین شکمی مشابه با سونوگرافی معمولی است که احتمالا با آن آشنایی دارید. متخصص ابتدا از شما می خواهد بر روی تخت خاصی دراز کشیده و شکم خود را آماده کنید.

سپس از یک ماده ژل مانند مخصوص بر روی پوست شما استفاده می شود. این ژل اصطکاک در سطح پوست را کاهش داده و متخصص قلب کودکان می تواند به راحتی دستگاه مخصوص سونوگرافی را حرکت دهد. این دستگاه توانایی ارسال و دریافت امواج صوتی را دارد. این ژل در انتقال امواج صوتی نیز موثر است.

دستگاه مخصوص سونوگرافی ابتدا امواج صدای با فرکانس بالا را به درون بدن می فرستد. این امواج پس از برخورد با یک شی سخت مثل قلب جنین، اکو می شوند. این اکو سپس به سمت عقب برگشت داده شده و در رایانه نمایش داده می شوند. این امواج صدا توسط گوش انسان ها شنیده نمی شوند.

دستگاه مخصوص در نواحی مختلف شکم شما حرکت داده می شود تا از بخش های مختلف قلب نوزاد درون شکم تصاویری تهیه شود.

پس از اتمام پروسه اکوکاردیوگرافی شکمی، ژل مخصوص سونوگرافی از روی پوست پاک می شود. سپس می توانید مرکز درمانی یا کلینیک را ترک کنید.

2- اکوکاردیوگرافی واژنی قلب جنین

یکی دیگر از دانستنیهای اکوی قلب جنین این است که در آزمایش اکو واژنی، باید شلوار و پوشش  کمر به پایین خود را از بدن خارج کنید. یک دستگاه مخصوص را وارد واژن شما خواهد کرد. این دستگاه نیز به کمک امواج صدا تصاویری را از قلب جنین درون شکم مادر تهیه می کند.

این نوع از اکوی قلب جنین معمولا در اوایل بارداری بانوان استفاده می شود. آزمایش اکوکاردیوگرافی واژنی تصاویری واضح تر از قلب جنین را در اختیار پزشکان قرار می دهد.

این نوع اکوکاردیوگرافی قلب جنین در ایران رایج نیست.

نتایج آزمایش چه معنایی می دهند؟

در حین جلسه ملاقات پزشک پس از انجام آزمایش اکوی قلب جنین ،وی توضیحات کافی در زمینه نتایج را به شما ارائه کرده و به سوالات شما پاسخ خواهد داد. عموما وجود نتایج عادی بدین معنا است که پزشک هیچ مشکل قلبی خاصی را در جنین شناسایی نکرده است.

اگر پزشک معالج مشکلی را شناسایی کند. به عنوان مثال نقص قلبی، ریتم غیر عادی یا دیگر مشکلات، ممکن است به آزمایش های بیشتری نیاز داشته باشید؛ از جمله این آزمایش ها می توان به ام آر آی جنینی و یا سونوگرافی سطح بالاتر اشاره کرد.

همچنین پزشک معالج، بانوی باردار را به دیگر متخصصان ارجاع می دهد تا در درمان مشکل جنین کمک کنند.

همچنین ممکن است به انجام آزمایش اکوی قلب جنین برای دفعات بیشتری نیاز داشته باشید. اگر پزشک فکر کند مشکلات دیگری وجود دارند، احتمال انجام انواع دیگر آزمایشات نیز وجود دارد.

این نکته را فراموش نکنید که پزشک معالج نمی تواند تنها با نتایج آزمایش اکوی قلب جنین هر مشکلی را تشخیص دهد. برخی موارد نظیر وجود حفره در قلب را تنها با تجهیزات پیشرفته می توان تشخیص داد.

پزشک معالج به شما خواهد گفت که به کمک نتایج آزمایش چه مواردی را می تواند تشخیص دهد و برای مشکلات دیگر به چه آزمایشی نیاز خواهید داشت.

نتایج غیر عادی از آزمایش اکوکاردیوگرافی جنین ممکن است کافی نباشند و برای مشخص شدن وضعیت به آزمایش های بیشتری نیاز داشته باشید. گاهی اوقات ممکن است برخی احتمال ها در زمینه بیماری و مشکلات توسط اکوکاردیوگرافی رد شوند و نیازی به آزمایش های بیشتر نباشد.

زمانی که پزشک شما بتواند مشکل یا شرایط خاصی را توسط نتایج اکوکاردیوگرافی جنین شناسایی کند، مدیریت دوره بارداری و آمادگی برای به دنیا آمدن نوزاد راحت تر خواهد بود.

نتایج این آزمایش به شما و پزشکتان کمک می کنند تا پروسه های درمانی مناسبی را برنامه ریزی کنید تا پس از به دنیا آمدن نوزاد بتوان آن ها را آغاز کرد، به عنوان مثال جراحی اصلاحی.

همچنین پشتیبانی و مشورت با پزشک به شما در گرفتن تصمیمات بهتر کمک خواهد کرد.

آیا این اکوکاردیوگرافی ریسکی به همراه دارد؟

در این آزمایش از امواج صدا و تکنولوژی سونوگرافی استفاده می شود و خبری از تشعشعات نیست. در نتیجه هیچ ریسک خاصی در این زمینه وجود ندارد. در جلسات درمانی بعدی، پزشک نتایج و دانستنیهای اکوی قلب جنین را به مادر شرح می‌دهد و به سوالات مادر پاسخ می‌دهد. به طور معمول نتایج طبیعی بدین معنی هستند که پزشک شما هیچ ناهنجاری قلبی ای پیدا نکرده است.

اگر پزشک هر مشکلی نظیر نواقص قلبی، ناهنجاری‌های ریتم یا مشکلات دیگر را پیدا کند، احتمالا مادر به آزمایش‌های دیگری نیاز پیدا می‌کند. در این حالت ممکن است مواردی نظیر MRI جنین یا سونوگرافی‌های دیگر برای مادر تجویز شوند.

در این حالت، به طور معمول، پزشکان بیماران را به منابع یا متخصصان دیگری که می‌توانند مشکل فرزند متولد نشده را برطرف کنند؛ ارجاع می‌دهد. در بسیاری از موارد ممکن است نیاز به تکرار اکوکاردیوگرافی جنین باشد. یا ممکن است فرد به آزمایشات اضافی برای بررسی احتمالات دیگر نیاز پیدا کند.

این مسئله اهمیت دارد که بدانید پزشک نمی‌تواند از نتایج اکوکاردیوگرافی جنین برای تشخیص تمامی بیماری‌ها استفاده کند. بعضی مشکلات، نظیر سوراخ در قلب، با تجهیزات پیشرفته نیز به سختی قابل تشخیص هستند. معمولا پزشک مواردی را که می‌تواند یا نمی‌تواند با این روش تشخیص دهد را برای مادر توضیح می‌دهد.

جواب اکوی قلب جنین چگونه تفسیر می شود؟

اکوکاردیوگرافی قلب جنین یکی از راه های تشخیصی بیماری های قلبی در جنین است. در این مقاله در رابطه با تفسیر جواب اکوی قلب جنین و اقدامات بعد از تشخیص صحبت شده است. این مقاله فقط در رابطه با جواب این آزمایش می باشد .

اگر در جواب اکوی قلب جنین نقص قلبی تشخیص داده شود چه باید کرد؟

اگر پس از بررسی و انجام اکو قلب جنین نتیجه نشان دهد. قلب فرزند شما دچار نقص مادرزادی ست . متخصص قلب و عروق کودکان (متخصص کاردیولوژی) موارد لازم در رابطه با این عارضه را برای شما توضیح خواهد داد.

متخصص قلب جنین

متخصص قلب جنین  با استفاده از تصاویر مشاهده شده از قلب جنین  موارد مربوط به شرایط بارداری، زایمان و نیاز احتمالی به جراحی قلب پس از تولد نوزاد را برای شما شرح خواهد داد.

تقریبا در همه موارد ؛ از شما خواسته می شود که به طور مرتب و تا زمان زایمان پیگیر های لازم را انجام دهید .  تا هم اطلاعات مورد نیاز را کسب کرده . همچنین در صورت نیاز اقداماتی را انجام دهید . متخصص قلب و عروق کودکان به تمام سوال های شما پاسخ می دهد.

ممکن است لازم باشد در آینده با یک جراح قلب یا متخصص قلب و عروق ملاقات کنید .  تا در مورد جراحی قلب یا دیگر اقدامات مورد نیاز پس از تولد نوزاد، اطلاعات بیشتری کسب کنید. نقص قلب پیامد های قابل توجهی در سلامت کلی جنین دارد.

بررسی این مسائل می تواند به شما کمک کند تا در بیماری هایی که کودک شما ممکن است به آن ها دچار شود به یک تصویر ذهنی دست پیدا کنید و همچنین بتوانید در مورد بارداری خود تصمیم بگیرید.

متخصص کاردیولوژی (متخصص قلب و عروق) اطلاعات مورد نیاز در رابطه با مشکلات ژنتیکی را برای شما شرح خواهد داد و به تمام سوالات شما پاسخ خواهد داد.

تیم مراقبتی شما، همچنین شامل پزشكانی است كه در زمینه زنان و زایمان با ریسک بالا (پزشک متخصص جنین و مادر) و ژنتیک كودكان و نوزادان (پزشك نوزادان) تخصص دارند.

تیم مرکز مراقبت از جنین، با شما ملاقات خواهد کرد و طی جلسه ای می توانید از بخش مراقبت های ویژه نوزادان (NICU) بازدید کنید و برای دوران زایمان و نگهداری نوزاد پس از زایمان آمادگی لازم را پیدا کنید.

بعد از اکوی قلب جنین چه اتفاقی می افتد؟

پزشکی که اکو قلب جنین شما را انجام داده  . نتایج به دست آمده از آزمایش ها را مورد بررسی قرار می دهد. او ممکن است انجام آزمایش ها یا روش های بیشتری را تجویز کند. این آزمایش ها و روش ها ممکن است شامل موارد ذکر شده در زیر باشد:

درمانهای بعد از اکو جنین

درمان ممکن است  شامل مصرف دارو یا در موارد خاصی مداخلات درمانی آنژیوگرافی جهت اصلاح بعضی  مشکلات قلبی در  جنین باشد.

ارزیابی های سلامتی جنین

برای بررسی سلامت کلی جنین، ممکن است از شما خواسته شود که حرکات جنین را بشمارید.

تست بدون استرس

در این آزمایش، ضربان قلب و حرکت جنین موردبررسی قرار می گیرد.

مشخصات بیوفیزیکی (بیوفیزیکال پروفایل) (BPP)

این یک آزمایش سونوگرافی برای بررسی سلامت کلی جنین است. در این آزمایش ضربان قلب، تنفس، حرکت، میزان عضله و میزان مایع آمنیوتیک مورد بررسی قرار می گیرد.

سونوگرافی یا اکوکاردیوگرافی

اینها آزمایش هایی هستند که برای تائید وجود نقص انجام می شوند. همچنین طی این آزمایش ها، رشد جنین دنبال می شود. تغییرات قلب جنین مشاهده می شود و سایر مشکلات مورد بررسی قرار می گیرند.

آمنیوسنتز

با انجام این آزمایش، اختلالات کروموزومی و ژنتیکی و برخی نقایص مادرزادی تشخیص داده می شوند. پزشک متخصص سوزنی را از دیواره شکم وارد رحم و از رحم وارد کیسه ی آمنیوتیک می کند. سپس او می تواند از مایع آمنیوتیک نمونه گیری کند.

مشاوره ژنتیک

یک مشاور به شما کمک می کند تا با نحوه ی نگهداری از فرزندی که مشکلات ژنتیکی دارد را آشنا شوید.

سونوگرافی سطح بالای جنین

سونوگرافی دقیق از بقیه جنین ضروری است تا چگونگی رشد جنین مورد ارزیابی قرار گیرد . وضعیت سلامتی جنین مانیتور شود. بقیه  قسمتهای بدن جنین از نظر وجود ناهنجاری های دیگر  مورد ارزیابی قرار گیرد.

چه متخصصی جواب اکو قلب جنین را تفسیر می کند؟

جواب آزمایش ها بستگی به نتیجه اکوی قلب جنین ،سن حاملگی ، دیگر تشخیص ها و کیفیت تصاویر به دست آمده دارد. اگر بررسی جواب اکوی قلب جنین توسط یک  انجام شود، او به محض اتمام بررسی آزمایش ها با شما ملاقات می کند . توضیحات دقیق نتایج را به شما ارائه می دهد. اگر مطالعه اولیه این آزمایش ها توسط متخصص پریناتولوژی انجام شود و نقص قلب پیدا شود . برای تشخیص دقیق و مشاوره بیشتر شما را به یک فوق تخصص قلب کودکان ارجاع می دهند.

درصد دقت جواب اکوی قلب جنین چقدر است؟

اگر بررسی آزمایش ها نشان دهد که نتایج به دست آمده نرمال و طبیعی هستند، ممکن است شما مرخص شوید و یا از شما خواسته شود که قبل و بعد از تولد نوزاد دوباره این سری آزمایش ها را تکرار کنید.

برخی از مشکلات مانند لوپوس مادر، حتی اگر در آزمایش اول نتایج طبیعی و نرمالی داشته باشد، باز هم نیاز به چندین بار تکرار دارند. همچنین گاها ممکن است ساختاری وجود داشته باشد که آنچنان که دکتر می خواهد دیده نشود؛ در این صورت ممکن است لازم باشد که تصویربرداری را مجددا تکرار کنید.

حتی با اینکه ممکن است نتایج آزمایش ها وجود مشکلی را با درصد ضعیفی نشان دهد، باز هم ممکن است پزشک از شما بخواهد تا دوباره آزمایش را تکرار کنید. حتی در صورتی که نتایج تمام آزمایش ها کاملا نرمال و با کیفیت بالا باشند، باز هم نمی توان به وجود آمدن مشکلات قلبی را رد کرد.

این مساله به این دلیل است که گردش خون در جنین با گردش خون در نوزادی که به دنیا آمده است بسیار متفاوت است. علاوه بر این، اگر حفره های ریزی بین محفظه های پایین قلب وجود داشته باشد، نمی توان آنها را به راحتی مشاهده کرد.

با این حال با توجه به گردش طبیعی خون در جنین، و نتایج به دست آمده از اکوکاردیوگرام طبیعی جنین، پزشک می تواند خبرهای خوب نسبتا قطعی را به شما ارائه دهد.

اکوی قلب جنین در چند هفتگی انجام می شود؟

برای اطمینان از صحت نتیجه ی آزمایش اکوکاردیوگرام، می توان این آزمایش را پس از هفته ی هفدهم یا هجدهم بارداری انجام داد. با این حال، فناوری های جدیدتری نیز وجود دارند که با استفاده از مبدل های واژینالی می توان تصاویر قلب جنین را از همان  هفته دوازدهم مورد مشاهده قرار داد.

اگر اسکن را قبل از هفته ی هجدهم انجام داده باشید، به احتمال زیاد از شما خواسته می شود تا در آینده اسکن را مجددا تکرار کنید و تصاویر قطعی تری را برای تائید یافته های آزمایش های اولیه ارائه دهید.  در برخی موارد هفته هجدهم برای تائید نتایج آزمایش ها هنوز هم خیلی زود است.

بیماری های قلبی چه تاثیری بر روی جنین می گذارد؟

نقص قلبی پیامدهای جدی و قابل توجهی در سلامت کلی جنین دارد. برخی نقص های قلبی ممکن است .به طور قابل توجهی احتمال وجود   برخی مشکلات ژنتیکی مانند سندرم داون یا سندرم دی جورج را افزایش دهد. اگر  تومورهای خوش خیمی در جواب اکوی قلب جنینمشاهده شد . احتمال وجود یک سندرم ژنتیکی که تاثیر زیادی بر رشد غیر طبیعی مغز دارد را افزایش می دهد. به این عارضه توبروز اسکلروزیس گفته می شود.

بررسی این موارد می تواند یک مجموعه اطلاعات مهم در رابطه با شناخت وضعیت نوزاد به شما بدهد . که خود نقش اساسی در تصمیم گیری در مورد بارداری شما خواهد داشت. متخصص قلب و عروق اطلاعاتی را در اختیار شما قرار می دهد.  که طی آن مشخص می شود.  که آیا لازم است نگران مسائل دیگری هم باشید یا خیر. با این حال، هنگامی که موضوع یک مساله ی نگران کننده و مهمی باشد . شما به دیگر اعضای تیم مراقبت که از نزدیک با متخصص قلب کودکان همکاری می کنند، معرفی خواهید شد.