استفاده از پشم شیشه در سطح جهانی بیش از 70 سال سابقه دارد و در ایران در حدود 40 سال است که صنعتگران در بخش های خصوصی و دولتی این الیاف را تولید میکنند. هرچمد در بازه گسترده تری میتوان گفت که به طور کلی استفاده و تولید الیاف معدنی به سال 1800 میلادی در بخش بین المللی میرسد.
انواع پوشش پشم شیشه
- فویل آلومینیومی
- بافت سیاه شیشه ای
- الیاف پارچه ای شیشه ای
کاربری پشم شیشه
- عایق دیوار حفره
- کاشی های سقف
- دیوار پرده
- مجرای لوله کشی
- عایق صوتی
- عایق حرارتی
- ساندویچ پانل ها
- کانال های هوایی که قبلا عایق شده اند
- ساخت مخازن
- کاربری های گوناگون صنعتی وساختمانی و…
محدوده دمایی مناسب برای پشم شیشه
بازه دمایی متعادل برای پشم شیشه در کاربردهای گوناگون از منفی صد و نود وپنج درجه سانتیگراد تا صد و بیست درجه سانتی گراد است. اما در کاربرد های خاص این بازه دمایی به 450 درجه سانتیگراد می رسد.
مقاومت دمایی پشم شیشه
پشم شیشه نیز مانند سایر عایق ها تا دمای خاصی قادر به تحمل دما میباشد که آستانه دمایی پشم شیشه تا 550 درجه سانتیگراد است اما با این تفاوت که پشم شیشه نقشی در روند توسعه آتش سوزی ندارد و گازهای گلخانه ای و سمی در هنگام آتش سوزی از خود تولید نمیکند.
شاخص های فنی پشم شیشه
مهمترین عوامل انتخاب پشم شیشه خوب عبارتند از:
- دانسیته (density)
- ضخامت(thickness)
v لازم به ذکر است که نوع لفاف نسبت به خود پشم شیشه مهمتر است زیرا تا وقتی که عایق پشم شیشه رطوبت فضا را جذب نکند , تعیین نوع لفاف می تواند به بهترین صورت وظیفه عایق بودن خود را جذب نماید.
چگالی پشم شیشه
چگالی این عایق گستره ای بین 24 تا 96 کیلوگرم بر متر مکعب می باشد و مقاومت فشاری کمی دارد و لازم به ذکر است که یکی از مزایای پشم شیشه تنوع در چگالی آن است.
تجهیزات ایمنی در برابر پشم شیشه
بنابر تحقیقات متعدد دانشمندان به این نتیجه رسیده اند که الیاف پشم شیشه سرطان زا می باشد و مولد بیماریهای ریوی و پوستی میباشد. این سرطان زایی پشم شیشه حتی بر روی حیوانات و هرگونه بافتی تأثیر بسزایی دارد و ایجاد تومور میکند. لذا هنگام کار نباید در تماس مستقیم با پشم شیشه بود و نصابین و کارگران هنگام کار باید حتما از عینک و دستکشها ,پوشش های یکبار مصرف و لباس های با آستین بلند استفاده کنند.
عایق صوتی بودن پشم شیشه
از پشم شیشه در جا های مختلف استفاده میشود مثلا در عایق بندی سقف شیروانی نیز قابل استفاده است که متخصصان به خاطر کاربردی بودن این محصول از آن استفاده میکنند.پشم شیشه با جذب انرژی صوتی باعث بهبود روند عملکرد صوتی دیوارها , کف , سقف و انتقال هرگونه آلودگی صوتی میشود.
پایداری زیستی محیطی پشم شیشه
پشم شیشه نه تنها موجب صرفه جویی در استفاده از انرزی می شود بلکه باعث کاهش تولید انرژی نیز می شود؛ بدین صورت که با ایجاد تعادل گرمایش و سرمایش مورد نیاز محیط باعث جلوگیری از اتلاف انرژی می شود. که این امر موجبات صرفه جویی از زمان در یافتن منابع مواد خام, تولید, توزیع و نصب و راه اندازی را فراهم می کند؛ که 84% آن از مواد بازیافتی ساخته شده و باعث کاهش دفع زباله و هدر نرفتن منابع با ارزش می شود.
مزایای پشم شیشه
- دارا بودن چگالی های متنوع
- سبک بودن عایق پشم شیشه
- آسانی در نصب آن
- کند سوزی و ضریب انتشار کم گاز سمی
- دارا بودن خاصیت آکوستیک
معایب پشم شیشه
- ساختار فیبری آن که در برابر رطوبت مقاومت کمی از خود نشان می دهد.
- ایجاد مشکلات پوستی ,ضعف در دید و مشکلات تنفسی و ریوی در تماس مستقیم
- مقاومت پایین پشم شیشه در برابر رطوبت
استفاده از فناوری نانو
با توجه به معایب یاد شده برای پشم شیشه امروزه به خوبی میتوان بر اساس فناوری نانو تکنولوژیک در انواع الیاف معدنی از جمله پشم شیشه باعث جلوگیری از هرگونه آسیب دیدگی آن میشود. استفاده از نانو باعث تولید چند نوع پشم شیشه با فناوری نوین را می دهد که در ذیل به آن اشاره شده است:
- پشم شیشه پلاست معمولی : از این محصول در سقف سوله های فلزی و۱۴۰۱-۰۲-۳۱
امروزه بحث استفاده از عایق های صوتی و حرارتی با توجه به همه گیری استفاده از آپارتمان های چندطبقه بسیار بااهمیت هست. همچنین وجود عایق های حرارتی نیز عاملی برای صرفه جویی در مصرف انرژی و حفاظت از منابع برای آیندگان است. در همین راستا وجود متریالی به نام پشم شیشه بسیار کارا بوده و عاملی برای بهینه سازی منابع انرژی و کاهش آلودگی های صوتی در ساختمان ها به حساب می آید.
با توجه به همین اهمیت در این بخش از وبلاگ پرشین سازه به آماده سازی مقاله ای در باب آشنایی با پشم شیشه پرداخته و در کنار آن به پاسخ سؤالی چالشی درباره ی سرطان زایی این ماده نیز می پردازیم. پس با پرشین سازه بزرگ ترین بانک اطلاعات ساختمان های در حال ساخت کشور همراه شوید.
پشم شیشه چیست و چرا استفاده از آن بااهمیت هست؟
پشم شیشه از قدیمی ترین و پرمصرف ترین انواع عایق های حرارتی است و سابقه تولید آن در داخل کشور به حدود چهل سال قبل می رسد. خیلی ساده می توان بیان کرد که معمولاً از ترکیب الیاف نازک و منعطف شیشه، پشم شیشه تولید می شود. درواقع پشم شیشه نوعی عایق حرارتی صوتی نیز شناخته می شود که علاوه بر دارا بودن الیاف نازک و منعطف شیشه ذوب شده همراه با مقداری ماسه معمولی و رزین نیز ترکیب می شود. پشم شیشه نوعی عایق است که بافت آن از مواد بسیار کوچک و سوزنی شکل تشکیل شده است.
جالب است بدانید که از عمده کاربرد آن در صنعت می توان به عایق حرارتی، صوتی و رطوبتی باتحمل دمای ۷۵۰+ درجه سانتی گراد و نقطه ذوب ۱۳۰۰ و نیز تحمل برودتی آن منفی ۳۰ درجه سانتی گراد اشاره نمود. پشم شیشه در اقطاع مختلف ازجمله لوله ای، فله ای، پتویی و لحافی در بازار عرضه می شود و یکی از پرکاربردترین انواع عایق های گرم محسوب می شود.
آشنایی با تاریخچه مختصر پشم شیشه
جالب است بدانید که این aانقلاب صنعتی سده ۱۹ تا اوایل قرن بیستم بود که به ایده ها و ابداعات بی شماری در زندگی افراد انجامید که پیامد آن دگرگونی در شیوه زندگی انسان بود. در همین راستا یکی از این ابداعات پیشرو و انقلابی، تبدیل شیشه قدیمی ترین و در دسترس ترین ماده تهیه شده توسط بشر به الیاف منعطف و نازک بود. به طورکلی اولین بار در سال در سال ۱۹۳۲ محققی جوان بنام دیل کلی است.
در حال جوش دادن قطعاتی از شیشه به منظور ایجاد محفظه خلأ بود که لوله هوای فشرده به طور اتفاقی به شیشه مذاب برخورد کرد و پیامد آن ایجاد الیاف ظریفی از جنس شیشه بود که این موضوع بعداً توسط محققی بنام گیم ایسلتر موردمطالعه و تحقیق بیشتر قرار گرفت و از آن زمان تاکنون پیشرفت های شایانی در ارتباط با تولید انبوه این محصول صورت گرفته است. محصول که امروزه ما آن را به نام پشم شیشه این عایق صوتی و حرارتی کارا می شناسیم.
لازم به ذکر است که استفاده از پشم شیشه در سطح جهانی بیش از ۷۰ سال سابقه دارد و در ایران در حدود ۵۰ سال است که صنعتگران در بخش های خصوصی و دولتی این الیاف را تولید می کنند. هرچند در بازه گسترده تری می توان گفت که به طورکلی استفاده و تولید الیاف معدنی به سال ۱۸۰۰ میلادی در بخش بین المللی می رسد. از طرفی لازم به اذعان است که در طی ۱۰ سال گذشته با رایج شدن متریالی به نام فوم های الاستومری، استفاده از پشم شیشه کاهش یافته است.
از چگونگی گرم شدن پرنده های پف کرده تا ساخت عایق های پشم شیشه
احتمالاً شما نیز در فصول سرد سال در خیابان ها شاهد انواع مختلفی از پرنده ها بخصوص قمری و کبوترها بوده اید که خود را پف می کنند. حرکتی که عامل مهم گرمایش این نوع از موجودات هست. درواقع یک پرنده با پف کردن خود هوا را به صورت بسته هایی در زیر بال وپر خود گیر می اندازد و با اعمال این کار بدن خود را در معرض تعداد زیادی از بسته های هوا قرار داده و طبیعتاً گرم می شود.
در همین راستا جالب است اگر بدانید که سازوکار ساخت عایق های حرارتی نیز به همین شکل هست و انسان ها با استفاده از الیاف نازک و درهم پیچیده هوا را محبوس نموده و سرانجام از این الیاف به صورت پانلی و یا رولی در رویه های ساخت وساز خود به عنوان عایق حرارتی کارا بهره می برند…
آشنایی با خصوصیات فنی پشم شیشه
به طورکلی می توان اذعان نمود که کارشناسان برای انتخاب پشم شیشه متناسب باکار خود سه عامل را مدنظر قرار می دهند که این سه فاکتور به شرح زیر هست:
توجه به ضخامت
از خصوصیات عایقی پشم شیشه ضخامت آن بوده که در عامل مقاومتی پشم شیشه در برابر صوت و حرارت بسیار مؤثر است و متناسب با نیاز کاربر انتخاب می شود. در همین راستا لازم به ذکر است که ازجمله پرمصرف ترین پشم شیشه معمولاً باضخامت ۲.۵۴ سانتی متر و ۳.۵۴ سانتی متر است.
توجه به دانسیته
به طورکلی پشم شیشه از دانسیته ۱۰ الی ۱۰۰ کیلوگرم در مترمکعب بهره مند بوده که این محدوده از دانسیته بیشترین کاربرد را در صنعت دارد.
جنس پوشش پشم شیشه
به طورکلی می توان پشم شیشه های مسلح را با روکش های کاغذی یا آلومینیوم و نخ دار و … در بازار مشاهده و انتخاب نمود.
آشنایی با انواع پشم شیشه موجود در بازار
همان طور که میدانید ما در بازار ایران شاهد انواع مختلفی از پشم شیشه با توجه به نحوه ی عرضه آن در بازار هستیم که سه نوع عمده و معمول ارائه این نوع از عایق ها شامل:
پشم شیشه رولی (پتویی)
به طورکلی این نوع از محصولات معمولاً در قالب رولی و یا پتویی به بازار کشور ارائه شده و قیمت آن نیز بر اساس همین نوع عرضه تعیین می شود. پشم شیشه رولی خود به دودسته بدون لفاف (پشم شیشه لحافی) و پشم شیشه روکش دار با پوشش لفاف تقسیم می شود.
پشم شیشه پانل (تخته ای)
جالب است بدانید که پشم شیشه را می توان به صورت تخته ای و یا همان پانلی نیز به بازار عرضه کرد که برای بعضی از کاربران بسیار کاربردی تر از نوع رولی هست.
عایق لوله (عایق پیش ساخته)
عایق لوله پیش ساخته، ازجمله محصولاتی هست که بدون پوشش یا با فویل آلومینیومی بوده و از پشم شیشه ای با وزن واحد بالا تولیدشده است. به طورکلی می توان مطرح کرد که این نوع از محصولات برای عایق حرارتی لوله های صنعتی، گرمایش مرکزی و تأسیسات خورشیدی، برای عایق سازی در برابر انجماد و تراکم لوله ها و برای ارتعاش و عایق صدا لوله های فشار آب استفاده می شود؛ بنابراین ازجمله انواع پرمصرف پشم شیشه به حساب می آید.
مواد تشکیل دهنده ی پشم شیشه چیست؟
در همین راستا شاید برای شما نیز جالب باشد اگر بدانید که المان های اصلی تشکیل دهنده پشم شیشه، سیلیس و شیشه هست که پس از ذوب شدن وارد ماشین های الیاف ساز شده و تحت تأثیر نیروی گریز از مرکز، به شکل الیافی که به پشم شباهت دارند درمی آید. در همین راستا باید اذعان نمود که میزان خلوص مواد اولیه نقش بسیار مهمی در کیفیت الیاف پشم شیشه دارد بنابراین باید به آن توجه ویژه گردد. با توجه به همین توضیحات مواد اولیه تشکیل دهنده ی عایق پشم شیشه و درصد ترکیب آن ها به طورکلی به شرح زیر هست:
- سیلیس ۱۴ درصد
- کربنات سدیم ۱۸ درصد
- دولومیت ۱۱ درصد
- فلدسپات ۱۲ درصد
- براکس ۷ درصد
- سنگ آهک ۴ درصد
- کربنات باریم ۳ درصد
- سولفات سدیم ۱ درصد