اعتیاد به بازی های کامپیوتری
گاهی اوقات کودکان هر چقدر به بازی های کامپیوتری یا بازی با ست تفنگ اسباب بازی ادامه بدهند، خسته نمی شوند. اما آیا این بازی های هیجان انگیز و لذت بخش می توانند تبدیل به مشکلی جدی یا حتی نوعی اعتیاد شوند؟ تقریباً سه دهه است که بازی های کامپیوتری رواج پیدا کرده اند و هنوز به اندازه کافی درباره تأثیرات این بازی ها بر سلامت روانی کودکان و بزرگ سالان تحقیق نشده است. اتفاقات ناگواری مثل خبر مرگ مرد 28 ساله کره ای بعد از 50 ساعت بازی کامپیوتری در یک کافی نت و نگرانی های والدین محققان را وادار کرده است که در مورد پژوهش کنند.
پژوهشگران هنوز مطمئن نیستند که می توانند اعتیاد به بازی های کامپیوتری را در دسته اعتیادهای واقعی ای مثل اعتیاد به مواد مخدر، اعتیاد به الکل و اعتیاد به قمار قرار دهند یا نه. در جلد پنجم کتاب راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، «اختلال بازی های اینترنتی» در ضمایم کتاب آمده است. البته به این نکته اشاره شده است که قبل از اینکه این اختلال رسماً یک اختلال روانی محسوب شود، به پژوهش های بالینی و تجربی بیشتری نیازمندیم. اما در نظر پدران و مادران و همسرانی که شاهد نشانه های اعتیاد به بازی های کامپیوتری و اینترنتی در یکی از نزدیکانشان هستند، این اختلال کاملاً جدی و نگران کننده است.
مقاله پیشنهادی: مزایای خرید لباس بسیج برای کودکان و بازی با ست تفنگ اسباب بازی
عوارض اعتیاد به بازی های کامپیوتری
بازی های آنلاینی که در آن ها فرد می تواند با شخص یا اشخاص دیگر بازی می کند، نسبت به بازی هایی که نیاز به اینترنت ندارند، به علت خاصیت مجازی و شباهتشان به شبکه های اجتماعی قابلیت اعتیاد آوری بیشتری دارند. پژوهش ها نشان می دهند که مشکلاتی در سلامتی، کاهش کیفیت خواب، اختلالاتی در روابط اجتماعی و کاهش عملکرد مثبت در حوزه تحصیلی در کسانی که معتاد به بازی های آنلاین هستند بسیار بیشتر است.
نشانه های اعتیاد به بازی های کامپیوتری
افرادی که شدیداً به بازی های کامپیوتری و اینترنتی معتاد هستند معمولاً نشانه های زیر را بروز می دهند:
- نیاز به افزایش زمان انجام بازی های کامپیوتری برای کسب رضایت
- تلاش های ناموفق برای متوقف کردن بازی های کامپیوتری یا فاصله گرفتن از این سرگرمی
- تجربه احساساتی مثل احساس خشم، پرخاشگری، خشونت، نوسانات خلقی و … موقع مشغول نبودن به بازی های کامپیوتری
- بازی کردن برای فرار از استرس، تنهایی، مشکلات خانوادگی، افسردگی، عزت نفس پایین و …
- بی توجهی به خواب، تغذیه و رفع نیازهای اولیه به علت تمرکز بر بازی های کامپیوتری
- اختلال در روابط، شغل یا تحصیل
- دروغ گفتن به روان درمانگر یا اعضای خانواده به منظور پنهان کردن بازی کردن یا برای بیشتر بازی کردن
- خرج کردن پول بیش از حد برای بازی های کامپیوتری یا دزدیدن پول برای بازی کردن
البته باید به این نکته توجه کرد که علاقه زیادی به بازی های کامپیوتری با متفاوت است. کسانی که مبتلا به این نوع اعتیاد هستند، به نوعی زندگی خود را از دست می دهند و به جز بازی کردن کمتر چیزی در نظرشان اهمیت دارد.
ترک اعتیاد به بازی های کامپیوتری
والدین بسیاری به علت نگرانی برای فرزند کودک یا نوجوانی که کاملاً در بازی های مجازی غرق شده است، به روانپزشکان، روانشناسان و مشاوران مراجعه می کنند. بدون شک این اعتیاد برای سلامتی کودکان و نوجوانان مضر است و ممکن است مهارت های بین فردی شان را معیوب و آن ها را دچار اختلال روانی کند. بهتر است اگر صاحب فرزندی هستید که به بازی های اینترنتی، فضای مجازی و شبکه های اجتماعی معتاد شده است، حتماً به یک متخصص مراجعه کنید. در ادامه به نکاتی می پردازیم که رعایت کردنشان از جانب والدین می تواند موجب پیشگیری از شود:
- از سن خیلی کم برای استفاده از اینترنت و وسایل الکترونیکی محدودیت قائل شوید.
- فرزندتان را تشویق کنید که در دنیای واقعی وارد روابط اجتماعی شود و مهارت های ارتباطی را به او یاد بدهید.
- به فرزندتان اجازه ندهید که در تخت خواب و مخصوصاً قبل از خواب از تلفن همراه، تبلت یا دیگر وسیله های الکترونیکی استفاده کند.
- گاهی اوقات همه اعضای خانواده را از استفاده از اینترنت منع کنید.
- برای خودتان هم در استفاده از گوشی هوشمند، کامپیوتر و … محدودیت ایجاد کنید و در معاشرت های خانوادگی این وسایل را کاملاً کنار بگذارید تا الگوی خوبی برای فرزندتان باشید.
آیا اعتیاد کودکان به بازی های کامپیوتری نگران کننده است؟
تقریبا نیمی از والدین نگران این هستند که فرزندانشان زمان زیادی را صرف بازی های آنلاین می کنند. همچنین نگرانی‌هایی در مورد بازی‌های خشونت‌آمیز وجود دارد که بر خواب آنها تأثیر می‌گذارد و باعث می‌شود کودکان کمتر اجتماعی شوند. در راستا توسعه فناوری و قابل دسترس تر شدن آن برای کودکان، مهم است که والدین و سرپرستان بتوانند علائم اعتیاد به بازی را قبل از اینکه از کنترل خارج شود، تشخیص دهند.
تحقیقات نشان می‌دهد که بزرگ‌ترین نگرانی والدین در مورد افزایش بازی‌های آنلاین بر میزان زمانی است که کودکان برای بازی‌ها صرف می‌کنند. به طوری که تقریباً نیمی از آنها (45 درصد) نگران صرف وقت بیش از حد کودکان برای بازی هستند. یافته ها نشان می دهد که:
35 درصد والدین نگران تاثیر بازی های آنلاین بر خواب کودکان هستند.
34 درصد نگران این هستند که کودکان به دلیل بازی های آنلاین دوستان خود را نبینند.
30 درصد نگران بازی های خشن کودکان هستند.
چگونه از اعتیاد به بازی جلوگیری کنیم؟
ساده ترین راه برای جلوگیری از اعتیاد به بازی، مداخله در همان ابتدا است. به محض اینکه متوجه علائم اعتیاد احتمالی شدید، یا فرزندتان شروع به رفتار غیر اخلاقی کرد، باید به این موضوع رسیدگی کنید، نه اینکه تصور کنید که او از آن خارج خواهد شد یا خود به خود حل خواهد شد. وقتی این علائم اولیه را در کودکتان می بینید، مهم است که زمان، توجه و حمایت خود را برای کودکتان بیشتر کنید.
اغلب علائم به این دلیل ظاهر می شوند که کودک در جنبه های دیگر زندگی ناراضی یا مضطرب است، بنابراین به سمت هدفی که میتواند اورا سرگرم و خشنود کند می رود. کلید رفع اعتیاد زودهنگام بازی این است که به کودک خود نشان دهید که می تواند بدون بازی نیز خود را سرگرم کند و در عین حال با مشکلاتی که باعث اضطراب می شود مقابله کند. همچنین باید مراقب سایر سرگرمی ها و علایق و تعاملات اجتماعی آنها باشید.
چگونه اعتیاد به بازی های کامپوتری در کودکانمان را مدیریت کنیم؟
در حالی که مجبور کردن فرزندتان برای ترک فعالیت بازی خود به طور کلی ممکن است ساده ترین گزینه به نظر برسد، اما چنین اقدامی ممکن است مؤثر نباشد. در مراحل اولیه، بهتر است زمان استفاده از صفحه نمایش فرزندتان را به آرامی کاهش دهید و جایگزین هایی به او ارائه دهید. یکی از راه‌های کلیدی که می‌توانید فرزندتان را تشویق کنید از بازی‌های رایانه‌ای خود دور شود، پرورش علایق دیگر اوست، که می تواند شامل ورزش، فعالیت هنری یا صرفاً تشویق آن ها به بیرون رفتن با دوستانشان باشد. شما همچنین باید زمانی را برای گردش های خانوادگی اختصاص دهید. راه های دیگر برای کاهش زمان بازی کودکان عبارتند از:
- تعیین محدودیت برای زمان بازی.
- با فرزندتان استدلال کنید و قرارداد ببندید (مثلاً به او اجازه دهید اگر با شما پیاده روی کند می تواند 30 دقیقه زمان بازی داشته باشد).
- پیدا کردن یک فعالیت جدید که می توانید هر دو با هم انجام دهید
- دور نگه داشتن وسایل بازی از اتاق خوابشان مخصوصاً در شب و هنگام خواب
- استفاده از برنامه‌های افزودنی وب یا برنامه‌هایی که بازی‌های خاصی را مسدود می‌کنند
- جایگزین کردن بازی‌های آفلاین، مانند بازی‌های رومیزی مانند Monopolyیا سایر بازی‌هایی که می‌توانید خانوادگی بازی کنید.