رابطه نامشروع چیست و چه حکمی دارد؟

نامشروع  در لغت به معنی غیر قانونی و خلاف شرع است . رابطه نامشروع در مقابل رابطه مشروع قرار دارد و منظور از آن رابطه بین زن و مردی است که باهم ازدواج نکرده اند و در روابط خود ، مرزهای قانونی و شرعی را رد کرده اند . تشخیص این که به چه رابطه هایی روابط نا مشروع می گویند​ با عرف است .

مفاهیمی مانند اخلاق ، عفت ، شرع و … در هر جامعه با جامعه دیگر متفاوت است . این تفاوت ناشی از تفاوت در فرهنگ و ارزش های هر ملت است که قواعد و هنجارها را در آن جامعه شکل می دهد . البته که فرهنگ در یک جامعه در زمان های مختلف بر حسب نیازهای جامعه تغییر می کند و باید با توجه به زمان حاضر پاسخگوی مردم باشد .

روابط افراد و به خصوص رابطه زن و مرد نامحرم با یکدیگر یکی از پر چالش ترین موضوعاتی است که همیشه در جامعه ایرانی اسلامی مطرح می شود و قانون گذار هم آن را جرم انگاری کرده و برای آن مجازات تعیین کرده است . تعریف و شکل این روابط نیازمند تعریف صریح قانونگذار است ؛ هرچند که در قانون ما قانونگذار به تعیین و بررسی دقیق این روابط نپرداخته است .

رابطه نامشروع چیست ؟

رابطه نامشروع در مقابل رابطه مشروع قرار دارد و منظور از آن رابطه بین زن و مرد نامحرمی است که مرزهای قانونی و شرعی رد کرده اند و خارج از حد مشخص شده با یکدیگر رابطه برقرار کرده اند که طیف گسترده ای را در بر میگیرد که شامل زنا و روابط کمتر از آن می شود . در قانون ایران ، رابطه نامشروع از زنا جدا شده است و به عنوان یک جرم تعزیری جرم انگاری شد است که از این جهت به آن رابطه نامشروع دون زنا یعنی کمتر از زنا گفته می شود .

جرم رابطه نامشروع دون زنا نیز در ماده 637 کتاب پنجم ( تعزیرات ) قانون مدنی این طور تعریف شده است : ” چنانچه زن و مردی که بین آنها علقه زوجیت نباشد ، مرتکب روابط نامشروع یا اعمال منافی عفت غیر از زنا مثل بوسیدن یا در آغوش گرفتن شوند ، مجرم هستند . ”

منظور از علقه زوجیت این است که زن و مرد به عقد نکاح یکدیگر در آمده باشند و روابط آن ها با خواندن صیغه عقد مشروع شده باشد و در نتیجه تمام روابطی که خارج از علقه زوجیت باشد اگر خارج از حد شرعی و نامتعارف باشد ، مشمول  می شود .

در جمع بندی و در پاسخ به این سوال که جرم رابطه نامشروع چیست باید گفت که رابطه نامشروع هرگونه رابطه نامتعارف و غیر شرعی میان زن و مردی که رابطه زن و شوهری با هم ندارند است که تشخیص آن با عرف است .

معنی نامشروع چیست

نامشروع در فرهنگ نامه دهخدا این گونه تعریف شده است : “خلاف شرع ، ناروا و ممنوع ” . در اصطلاح حقوقی نامشروع به معنی غیر قانونی است و رابطه نامشروع رابطه ای است که در خارج از رابطه قانونی باشد و قانون گذار آن را جرم انگاری کرده و برای آن مجازات تعیین کرده است.

رابطه نامشروع طیف گسترده ای از روابط بین زن و مردی است که رابطه زوجیت بین آن ها وجود ندارد و در قانون از زنا جدا شده است لذا منظور از رابطه نامشروع ، را بطه نامشورعی است که شامل زنا نشود ، می باشد . زنا  که در قانون به چند دسته تقسیم می شود ، با انجام یک نوع رابطه جنسی مشخص است به اسم جماع است که در قانون این گونه تعریف شده است : ” دخول اندام تناسلی مرد به اندازه ختنه گاه در قبل یا دبر زن ”

رابطه نامشروع دون زنا ، هر گونه ارتباط منافی میان زن و مردی است که ازدواج نکرده اند که کمتر از زنا باشد ، است مانند معاشقه ، بوسیدن ، بغل کردن و حتی  هم از مصادیق رابطه نامشروع کمتر از زنا بوده و از مستوجب مجازات تعزیری می باشد .

بنابراین در مقام جمع بندی می توان گفت که نامشروع به معنی غیر شرعی است و در پاسخ به این که در اصطلاح حقوقی ، به چه رابطه هایی روابط نا مشروع می گویند باید گفت که هر گونه رابطه نامتعارف بین زن و مردی که ازدواج نکرده اند ، رابطه نامشروع است .

هر گاه کسی با زنی که راضی به زنای با او نباشد در حال بی هوشی، خواب یا مستی زنا کند رفتار او در حکم زنای بدون دخول به عنف است. در زنا از طریق اغفال و فریب دادن دختر نابالغ یا از طریق ربایش، تهدید و یا ترساندن زن اگرچه موجب تسلیم شدن او شود نیز حکم فوق جاری است.

دامنه جرم رابطه نامشروع

پس از این که دانستیم جرم رابطه نامشروع چیست لازم است بدانیم به چه رابطه هایی روابط نا مشروع می گویند . پاسخ به این سوال در ماده 637 قانون تعزیرات آمده است : ” هر گاه زن و مردی که بین آنها علقه زوجیت نباشد ، مرتکب روابط نامشروع یا عمل منافی عفت غیر از زنا از قبیل تقبیل یا مضاجعه ‌شوند ، به شلاق تا نود و نه ضربه محکوم خواهند شد و اگر عمل با عنف و اکراه باشد فقط اکراه‌ کننده تعزیر می‌شود . ”

بنابراین دامنه جرم رابطه نامشروع در این ماده بسیار گسترده است و شامل هر عمل منافی عفتی بین زن و مرد می شود و برای این اعمال منافی عفت فقط مثال های در آغوش کشیدن و بوسیدن بیان شده و این سوال که اعمال منافی عفت دقیقا چیست را بی پاسخ گذاشته است و با ذکر هر عملی به غیر زنا ، دامنه جرم رابطه نامشروع را بسیار گسترده کرده است .

از طرف دیگر این نهاد در نظریه مشورتی دیگری بیان کرده است که ” تطبیق موضوع‌ و ‌‌رفتار‌ با حکم قانونی وظیفه مرجع قضائی رسیدگی کننده است که با توجه به‌ محتویات‌ پرونده‌ انجام می‌شود ولی ارتـباط تـلفنی یا اینترنتی یا مـجازی بـه این نحو در صورت وجود‌ سایر شرایط قانونی و با توجه به عرف محل ممکن است رابطه نامشروع تلقی‌ شود ” لذا و یا از طریق تلفن هم ممکن است از مصادیق این جرم باشد .

بنابراین نتیجه گرفته می شود که مرجع قضایی باید مصداق رابطه نامشروع را تشخیص دهد و معیار او برای این تشخیص ، عرف است و او باید بررسی کند که آیا رابطه آن دو زن و مرد در آن محل ، متعارف است یا نه . بنابراین هر نوع ارتباط بین زن و مرد نامحرم رابطه نامشروع حساب نمی شود و به طور مثال ارتباط دو همکار در صورتی رابطه نامشروع است که مطابق عرف آن محل نباشد .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص این که رابطه نامشروع چیست ، در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون رابطه نامشروع چیست​ پاسخ دهند .

آیا درباره رابطه نامشروع و گستره مصادیق این جرم در قانون ایران چیزی می‌دانید؟ در این مطلب از مجله دکتر بهشتیان شما را با انواع روابط از نوع نامشروع، حکم و مجازات این روابط آشنا می‌کنیم.

ارتباط نامشروع چیست؟

از عناوین مجرمانه در قانون مجازات اسلامی و نیز در قانون کشور ما که آشنایی با آن ضرورت دارد، رابطه نا مشروع است. ارتباط نامشروع جرمی است که زیرمجموعه جرائم ضد عفت و اخلاق عمومی قرار می‌گیرد و جرم منافی عفت نام‌گذاری می‌شود.

رفتارهای زیرمجموعه روابط نامشروع

در توضیح واضح تر باید بگوییم که روابط نامشروع به ارتباط زن و مرد نامحرم بدون وجود رابطه ازدواج بین آنها تا زمانی که منجر به زنا نشده، اشاره دارد. دامنه مصادیق روابط نامشروع در قانون، گسترده است و مواردی از قبیل خلوت ‌نمودن، سینما رفتن، مسافرت ‌رفتن، مکالمه تلفنی زن شوهردار با مرد نامحرم، تماس‌های پیامکی و ارتباط در فضای مجازی و صدها مثال دیگر را نیز شامل می‌شود.

رابطه نامشروع در قانون

بر اساس ، «اگر زن و مردی بدون عقد و ازدواج مرتکب روابط نامشروع یا عمل منافی عفت غیر از زنا از قبیل تقبیل به معنای بوسیدن یا مضاجعه به معنای با هم خوابیدن و هم ‌بستر شدن بدون دخول شوند، به مجازاتی تا ۹۹ ضربه شلاق محکوم خواهند شد و در صورتی که عمل با عنف و اکراه باشد، یعنی رابطه نا مشروع به زور و با اعمال خشونت از سوی یکی از طرفین انجام شده باشد فقط اکراه کننده مجازات خواهد شد.»

تفاوت روابط نامشروع با زنا

رابطه نا مشروع با زنا متفاوت است. در ‌واقع زنا یک جرم حدی است و در آن زن و مرد نامحرم با یکدیگر از مهبل یا مقعد نزدیکی دارند، اما روابط از نوع نامشروع شامل روابط فیزیکی مانند بوسه، بغل، دست دادن، هم آغوش شدن و مواردی نظیر اینهاست که به منجر نشود.

همچنین رفتارهایی مانند دوستی دختر و پسر نامحرم با‌هم، ارتباط تلفنی، اینترنتی یا مجازی زن و مرد نامحرم، قرار ملاقات‌های نامتعارف و خارج از عرف جامعه در کافی شاپ، پارک و سایر مکان‌ها و اعمالی شبیه اینها می‌تواند در زمره روابط از نوع نامشروع قرار بگیرند. در واقع هر گونه روابط متعارض و مخالف با عرف که از سوی زن و مرد نامحرم سر ‌بزند، در صورت اثبات می‌تواند در دایره روابط نامشروع قرار بگیرند.

مجازات جرم رابطه نامشروع

مجازاتی که به موجب ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی برای جرم روابط نامشروع تعیین کرده، ۹۹ ضربه شلاق تعزیری است و هرگاه عمل رابطه نامشروع در ملاء عام و اماکن عمومی انجام شود علاوه بر ۹۹ ضربه شلاق، مجازات حبس از ده روز تا دو ماه یا تا ۷۴ ضربه شلاق بیشتر نیز در انتظار مجرم است. البته محکومیت به جرم روابط از نوع نامشروع هیچ گونه سابقه کیفری برای شخص ندارد.