عاجل یا آجل؟! – تیتر اول
گاه پیش می‌آید که می‌خواهید از کلمه‌ای استفاده کنید و بعد از نگاشتن آن به دیکته درستش شک می‌کنید و شکل دیگری را جایگزین می‌کنید، گاهی حتی درست را غلط می‌کنید؛ عاجل و آجل هم از این نوع کلمات هستند.
به گزارش تیتر اول، ابوالحسن نجفی در کتاب «غلط ننویسیم؛ فرهنگ دشواری‌های زبان فارسی» درباره این کلمه‌ها نوشته است: این دو کلمه را نباید با هم اشتباه کرد. عاجل، اسم فاعل از مصدر عجله و به معنای «فوری، اکنونی» است: «خداوند شفای عاجل عطا فرماید.» ولی آجل به معنای «آتی، بعد از این، آینده» است: «راحت‌ِ عاجل به تشویش محنتِ آجل منغّص کردن خلاف رأی خردمندان است» (گلستان سعدی)؛ «هر گفتاری را پاداشی است، عاجل و آجل» (کلیله و دمنه).
غالبا عاجل و آجل در مقام اسم و به‌معنای «حال و آینده» به کار می‌رود:
بدین زودی ندانستم که ما را
سفر باشد به عاجل یا به آجل (منوچهری)
و توسعاٌ به معنای «این جهان و آن جهان»: «فایده آن مشقت که کشیده باشند به همه حال در دنیا و آخرت بیابند و ثمره آن جدّ و جهد در عاجل و آجل ببینند.»
در فرهنگ دهخدا، در مدخل «عاجل» آمده است: «[جِ](ع ص) دنیا. این جهان. ||شتاب‌کننده. آنچه به شتاب باشد. بی‌مهلت. سریع. شتابان. || زمان حال، مقابل آجل.
به عاجل؛ به تعجیل. با شتاب.
آجل [جِ] (ع ص، اِ) با مهلت. آنچه زود نیاید/ تأخیرکننده. دیرنده. ضد عاجل.
||دیر، مقابل زود. ||آخرت. مقابل عاجل، به معنی دنیا.
انتهای پیام