چگونه می توانم بفهمم فرزندم لاغر است؟

تشخیص اینکه آیا لاغری فرزند شما طبیعی است یا نشانه ای از یک مشکل نیازمند بررسی دقیق است. این ارزیابی بر اساس مشاهده روند رشد او در نمودارهای استاندارد، وضعیت سلامت عمومی، عادات تغذیه ای و سابقه خانوادگی صورت می گیرد. همواره برای ارزیابی دقیق و صحیح، مشورت با پزشک متخصص اطفال ضروری است.

نگرانی در مورد وزن و رشد کودکان یکی از دغدغه های اصلی بسیاری از والدین است. در دنیای امروز که اطلاعات مختلف و گاه متناقض به راحتی در دسترس قرار می گیرد، تشخیص لاغری طبیعی ناشی از ژنتیک یا دوره های رشد سریع از کمبود وزن نگران کننده که نیازمند توجه پزشکی است، می تواند چالش برانگیز باشد. هر کودکی مسیر رشد منحصر به فرد خود را طی می کند و عواملی چون ژنتیک، سوخت وساز بدن، سطح فعالیت و عادات غذایی بر وزن او تأثیرگذارند. هدف از این راهنمای جامع، ارائه اطلاعات علمی و کاربردی برای والدین است تا بتوانند با درک عمیق تر از معیارهای رشد سالم، نشانه های هشداردهنده را تشخیص داده و در صورت لزوم، با کمک متخصصین، بهترین رویکرد را برای ارتقاء سلامت و رشد مطلوب فرزند خود در پیش گیرند.

درک لاغری در کودکان: آیا واقعاً جای نگرانی هست؟

مفهوم لاغری در کودکان می تواند طیف وسیعی از حالات را شامل شود، از لاغری طبیعی و ژنتیکی که جای نگرانی ندارد تا کمبود وزن نگران کننده ناشی از مشکلات پزشکی یا تغذیه ای. برای والدین، درک این تفاوت ها و تشخیص زمان مراجعه به پزشک اهمیت حیاتی دارد.

تفاوت لاغری ژنتیکی و لاغری ناشی از مشکلات پزشکی

یکی از اولین ملاحظات در ارزیابی وزن کودک، توجه به سابقه خانوادگی است. اگر یکی یا هر دو والدین، یا سایر اعضای خانواده نزدیک، در دوران کودکی یا بزرگسالی اندامی لاغر داشته اند و این لاغری با سلامت عمومی و رشد طبیعی همراه بوده است، احتمالاً لاغری فرزند شما نیز ریشه ژنتیکی دارد. این کودکان معمولاً اشتهای خوبی دارند، پرانرژی هستند و در نمودارهای رشد، هرچند در صدک های پایین تر، اما روندی ثابت و مداوم را نشان می دهند.

علاوه بر ژنتیک، پدیده ای به نام «جهش های رشد» (Growth Spurts) نیز می تواند بر ظاهر فیزیکی کودک تأثیر بگذارد. در دوره هایی از رشد سریع قد، بدن کودک ممکن است کشیده تر و لاغرتر به نظر برسد، زیرا افزایش قد بر افزایش وزن پیشی می گیرد. این یک مرحله طبیعی است و پس از مدتی، با افزایش مجدد وزن، تعادل ظاهری بازمی گردد. مشاهده اینکه کودک شما در دوره های مختلف رشد خود، گاهی لاغرتر و گاهی پرتر به نظر می رسد، نشانه ای از پویایی و طبیعی بودن روند رشد اوست.

چه زمانی لاغری نگران کننده می شود؟ علائم هشداردهنده

در مقابل لاغری طبیعی، برخی نشانه ها می توانند زنگ خطری برای کمبود وزن غیرطبیعی یا وجود یک مشکل زمینه ای باشند که نیازمند توجه پزشکی است. این علائم به والدین کمک می کنند تا تفاوت بین یک کودک لاغر اما سالم و یک کودک نیازمند ارزیابی پزشکی را درک کنند.

• کاهش ناگهانی وزن بدون دلیل مشخص: اگر فرزند شما بدون تغییر در رژیم غذایی یا سطح فعالیت، ناگهان وزن کم می کند، این می تواند نشانه ای از یک مشکل پنهان باشد.
• توقف یا کندی رشد قد و وزن در طول زمان: مهم ترین معیار، پایش روند رشد کودک در نمودارهای استاندارد است. اگر منحنی رشد وزن کودک از مسیر طبیعی خود (مثلاً صدک قبلی) به سمت پایین منحرف شده یا برای مدت طولانی ثابت مانده است، این یک نشانه نگران کننده تلقی می شود.
• خستگی مفرط، بی حالی و کاهش سطح انرژی کودک: کودکانی که دچار کمبود وزن هستند، ممکن است انرژی کافی برای بازی و فعالیت های روزمره نداشته باشند. بی حالی مداوم، خواب آلودگی بیش از حد و عدم تمایل به تحرک می تواند از علائم کمبود کالری و مواد مغذی باشد.
• مشکلات گوارشی مزمن: علائمی مانند اسهال مداوم، استفراغ مکرر، یبوست شدید یا درد شکمی مزمن می توانند نشان دهنده مشکلات سوءجذب یا بیماری های گوارشی باشند که مانع از جذب کافی مواد مغذی می شوند.
• کمبود اشتها یا عدم علاقه به غذا برای مدت طولانی: اگر کودک به طور مداوم از غذا خوردن امتناع می کند، به سختی غذا می خورد یا به هیچ غذایی علاقه نشان نمی دهد، این مسئله می تواند به مرور زمان منجر به کمبود وزن شود.
• تغییرات رفتاری و خلقی: کودکانی که دچار سوءتغذیه هستند، ممکن است تحریک پذیر، عصبی، بی قرار یا گوشه گیر شوند. این تغییرات می توانند ناشی از کمبود انرژی و مواد مغذی ضروری برای عملکرد صحیح مغز باشند.

تشخیص کمبود وزن توسط متخصص: نقش پزشک و معیارهای علمی

زمانی که والدین علائم نگران کننده ای را مشاهده می کنند یا صرفاً برای اطمینان خاطر، مراجعه به پزشک اطفال اولین و مهم ترین گام است. پزشک با تکیه بر دانش تخصصی و ابزارهای استاندارد، می تواند وضعیت رشد کودک را به دقت ارزیابی کند.

اولین قدم ضروری: مراجعه به پزشک اطفال

معاینات منظم پزشکی کودک از بدو تولد، نقش حیاتی در پایش سلامت و رشد او دارد. این معاینات فرصتی را فراهم می آورند تا پزشک روند رشد کودک را بر اساس معیارهای استاندارد جهانی دنبال کرده و هرگونه انحراف از مسیر طبیعی را به موقع تشخیص دهد. هنگام مراجعه به پزشک، والدین باید اطلاعات کامل و دقیقی را در اختیار او قرار دهند. این اطلاعات شامل:

• سابقه کامل تغذیه کودک از بدو تولد (شیر مادر، شیر خشک، شروع غذای کمکی، عادات غذایی فعلی).
• هرگونه بیماری قبلی، عفونت های مکرر، آلرژی های غذایی یا مشکلات گوارشی (مانند ریفلاکس، اسهال یا یبوست مزمن).
• سابقه مصرف هرگونه دارو یا مکمل.
• عادات روزانه کودک، شامل میزان خواب، سطح فعالیت بدنی و خلق وخوی عمومی.
• سابقه لاغری یا بیماری های خاص در خانواده.

این اطلاعات به پزشک کمک می کند تا یک دید جامع از وضعیت کودک داشته باشد و عوامل احتمالی مؤثر بر وزن او را شناسایی کند.

ابزارهای تشخیص: نمودارهای رشد و شاخص توده بدنی (BMI) کودکان

پزشکان برای ارزیابی دقیق رشد کودکان از ابزارهای علمی و استاندارد استفاده می کنند:

• نمودار رشد (Growth Chart): این نمودارها که توسط سازمان های معتبر جهانی مانند سازمان بهداشت جهانی (WHO) یا مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) تهیه شده اند، ابزاری حیاتی برای پایش رشد کودک هستند. در این نمودارها، قد، وزن و دور سر کودک در مقایسه با همسالان هم جنس و هم سن او درصدی (صدک) را نشان می دهند. برای مثال، اگر وزن کودک در صدک 10 باشد، به این معنی است که 10 درصد از کودکان هم سن و هم جنس او وزن کمتری دارند و 90 درصد وزن بیشتری. مهم تر از یک نقطه خاص، بررسی روند رشد کودک روی این نمودارهاست. یک کودک ممکن است همیشه در صدک پایین (مثلاً صدک 5) باشد اما اگر روند رشد او ثابت و موازی با منحنی های طبیعی باشد و سایر علائم سلامتی را داشته باشد، جای نگرانی نیست. اما اگر منحنی رشد او از صدک قبلی خود به طور ناگهانی پایین تر بیاید یا برای مدت طولانی ثابت بماند، نشان دهنده توقف رشد یا کمبود وزن است.
• شاخص توده بدنی (BMI) کودکان: برخلاف BMI بزرگسالان که یک فرمول ثابت دارد، BMI کودکان بر اساس سن و جنسیت تفسیر می شود، زیرا ترکیب بدن و میزان چربی با افزایش سن در کودکان تغییر می کند. BMI با استفاده از قد و وزن کودک محاسبه می شود و پزشک آن را روی نمودارهای BMI ویژه سن و جنسیت کودک ترسیم می کند.
  

  کمبود وزن از نظر پزشکی معمولاً زمانی تعریف می شود که BMI کودک کمتر از صدک 5 برای سن و جنسیت او باشد. این شاخص دید جامع تری از تناسب قد و وزن و میزان چربی بدن کودک ارائه می دهد.

  BMI به پزشک کمک می کند تا تفاوت بین یک کودک قد بلند و لاغر (که BMI طبیعی دارد) و یک کودک با کمبود وزن واقعی را تشخیص دهد.

آزمایش ها و بررسی های تکمیلی برای رد علل پزشکی

در صورتی که پزشک پس از بررسی نمودارهای رشد و معاینه بالینی، به وجود یک مشکل زمینه ای مشکوک شود، ممکن است آزمایش ها و بررسی های تکمیلی را درخواست کند. این آزمایش ها با هدف شناسایی علل پزشکی پنهان که می توانند منجر به کمبود وزن شوند، انجام می گیرند:

• آزمایش های خونی: برای بررسی کم خونی (که می تواند بر اشتها و انرژی تأثیر بگذارد)، مشکلات تیروئید (پرکاری تیروئید می تواند منجر به کاهش وزن شود)، سطح ویتامین ها و مواد معدنی (مانند ویتامین D، آهن، روی) و نشانگرهای التهابی (که می توانند به بیماری های التهابی مزمن اشاره داشته باشند).
• آزمایش مدفوع: برای بررسی جذب مواد غذایی (مثلاً وجود چربی در مدفوع نشان دهنده سوءجذب چربی است)، انگل ها یا عفونت های باکتریایی که می توانند منجر به اسهال و کاهش وزن شوند.
• آزمایش ادرار: برای رد عفونت های ادراری مزمن که می توانند بر سلامت عمومی و اشتها تأثیر بگذارند.
• سایر بررسی های تخصصی: در موارد خاص، پزشک ممکن است ارجاع به فوق تخصص گوارش کودکان (برای بررسی بیماری هایی مانند سلیاک، فیبروز کیستیک، بیماری کرون یا آلرژی های شدید غذایی)، فوق تخصص غدد (برای مشکلات هورمونی) یا سایر متخصصین را لازم بداند. بیماری هایی مانند سلیاک (عدم تحمل گلوتن)، فیبروز کیستیک (مشکل در جذب مواد مغذی)، آلرژی های غذایی شدید، عفونت های مزمن (مانند عفونت های ادراری یا سل) و برخی بیماری های متابولیک می توانند جذب مواد مغذی را مختل کرده و منجر به کمبود وزن شوند.

راهکارهای عملی و سالم برای افزایش وزن کودک (در صورت عدم وجود مشکل پزشکی زمینه ای)

پس از اطمینان از عدم وجود مشکل پزشکی زمینه ای، تمرکز اصلی بر راهکارهای تغذیه ای و سبک زندگی برای افزایش وزن سالم کودک خواهد بود. این راهکارها باید به گونه ای طراحی شوند که نه تنها کالری بیشتری را فراهم کنند، بلکه مواد مغذی لازم برای رشد بهینه را نیز تأمین کنند.

اصول تغذیه برای افزایش وزن سالم

افزایش وزن سالم به معنای افزودن کالری های مغذی به رژیم غذایی کودک است، نه صرفاً کالری های خالی از مواد مغذی. تأکید بر مواد غذایی سرشار از چربی های سالم، پروتئین های باکیفیت و کربوهیدرات های پیچیده است.

• چربی های سالم: این چربی ها منبع غنی انرژی و ضروری برای رشد مغز و جذب ویتامین های محلول در چربی هستند.
  • آووکادو: سرشار از چربی های غیراشباع و فیبر. می توانید آن را به اسموتی، پوره سیب زمینی، سس سالاد یا همراه با نان تست به کودک بدهید.
  • روغن های گیاهی سالم: مانند روغن زیتون فرابکر، روغن کانولا یا روغن آفتابگردان، که می توانند در پخت وپز، سالاد یا به غذاهای آماده اضافه شوند.
  • مغزها و دانه ها: بادام، گردو، بادام زمینی، پسته، تخمه آفتابگردان و دانه چیا. برای کودکان کوچک تر، به صورت آسیاب شده یا کره طبیعی (مانند کره بادام زمینی یا بادام) برای جلوگیری از خطر خفگی.
  • لبنیات پرچرب: شیر کامل، ماست پرچرب، پنیر و کره.
• پروتئین های باکیفیت: پروتئین برای ساخت و ترمیم بافت ها، به ویژه عضلات، ضروری است.
  • گوشت قرمز و مرغ: منابع عالی آهن و پروتئین.
  • ماهی: به خصوص ماهی های چرب مانند سالمون، ساردین و ماهی خال مخالی که سرشار از اسیدهای چرب امگا-۳ (مفید برای رشد مغز) و پروتئین هستند.
  • تخم مرغ: یک منبع کامل پروتئین و ویتامین های مختلف.
  • حبوبات: لوبیا، عدس، نخود و ماش که منابع خوبی از پروتئین گیاهی و فیبر هستند.
  • لبنیات: شیر، ماست، پنیر و کشک.
• کربوهیدرات های پیچیده: این کربوهیدرات ها انرژی پایدار را برای بدن فراهم می کنند.
  • نان سبوس دار، برنج قهوه ای، پاستای غلات کامل: به جای انواع تصفیه شده.
  • سیب زمینی، غلات کامل (جو دوسر، گندم، ذرت): سرشار از فیبر و مواد مغذی.

افزایش تعداد و کیفیت وعده های غذایی و میان وعده ها: به جای سه وعده غذایی بزرگ، پیشنهاد می شود 3 وعده اصلی و 2 تا 3 میان وعده مغذی و پرکالری در طول روز به کودک داده شود. این روش به کودک اجازه می دهد تا کالری بیشتری را در طول روز مصرف کند، بدون اینکه در یک وعده دچار سیری بیش از حد شود. مثال هایی از میان وعده های سالم و پرانرژی می تواند شامل اسموتی با شیر کامل، میوه و کره بادام زمینی، ماست پرچرب با میوه و گرانولا، پنیر و کراکر غلات کامل، میوه های خشک یا یک مشت کوچک مغز (برای کودکان بالای 4 سال و با احتیاط کامل) باشد.

استراتژی های موثر برای ترغیب کودک به غذا خوردن

تغذیه کودکان، به ویژه کودکان بدغذا یا آن هایی که نیاز به افزایش وزن دارند، نیازمند صبر، خلاقیت و ایجاد یک محیط مثبت است.

• ایجاد محیط غذایی مثبت و بدون استرس:
  • وعده های غذایی خانوادگی: غذا خوردن در کنار خانواده، کودک را تشویق به تقلید از عادات غذایی سالم می کند و محیطی آرام و دلپذیر برای غذا خوردن فراهم می آورد.
  • اجتناب از اجبار و پاداش/تنبیه: هرگز کودک را مجبور به غذا خوردن نکنید یا از غذا به عنوان پاداش یا تنبیه استفاده نکنید. این کار می تواند منجر به لجبازی کودک و ایجاد ارتباط منفی با غذا شود.
  • مشارکت دادن کودک: اجازه دهید کودک در انتخاب و آماده سازی غذا (مثلاً شستن سبزیجات، انتخاب میوه) مشارکت کند. این کار حس مالکیت و مسئولیت پذیری او را نسبت به غذا افزایش می دهد.
• مقابله با بدغذایی (Picky Eating):
  • صبر و تکرار: غذاهای جدید را چندین بار (تا 10-15 بار) با فواصل زمانی مختلف ارائه دهید، حتی اگر در ابتدا پذیرفته نشدند.
  • مخفی کردن مواد مغذی: سبزیجات پوره شده را در سوپ، سس ماکارونی یا کوکو مخلوط کنید.
  • ظاهر جذاب: غذاها را به شکل های جذاب درآورید، از رنگ های متنوع استفاده کنید و بشقاب کودک را با خلاقیت تزئین کنید.
• مدیریت هوشمندانه نوشیدنی ها:
  • تأکید بر آب و شیر کامل: آب بهترین نوشیدنی برای رفع تشنگی است. شیر کامل نیز منبع خوبی از کالری و مواد مغذی است، اما نباید جایگزین غذا شود.
  • محدود کردن آبمیوه های صنعتی و نوشیدنی های شیرین: این نوشیدنی ها حاوی کالری خالی هستند و به سرعت کودک را سیر می کنند، در حالی که مواد مغذی کمی دارند.
  • نوشیدن مایعات بین وعده ها: به جای نوشیدن زیاد مایعات قبل یا حین غذا، سعی کنید مایعات را بین وعده های غذایی به کودک بدهید تا اشتهای او برای غذای اصلی حفظ شود.

نقش فعالیت بدنی در افزایش وزن سالم

برخلاف تصور رایج که فعالیت بدنی باعث کاهش وزن می شود، در کودکان، فعالیت بدنی منظم و مناسب به افزایش توده عضلانی کمک می کند و نه فقط چربی. عضلات سنگین تر و متراکم تر از چربی هستند، بنابراین کودک با افزایش فعالیت بدنی و تغذیه مناسب، می تواند وزن سالم تری به دست آورد. فعالیت های بدنی همچنین اشتها را تحریک کرده و سوخت وساز بدن را بهبود می بخشند.

معرفی بازی ها و ورزش های مناسب سن کودک، مانند دویدن، شنا، دوچرخه سواری، بازی های گروهی، فوتبال، ژیمناستیک یا هر فعالیتی که کودک از آن لذت می برد، می تواند به رشد سالم و افزایش وزن مطلوب او کمک کند. مهم این است که فعالیت ها منظم و لذت بخش باشند تا کودک به آن ها ادامه دهد.

مکمل های غذایی: آخرین راهکار و لزوم مشاوره با پزشک

استفاده از مکمل های غذایی برای افزایش وزن در کودکان فقط باید تحت نظارت و تجویز پزشک یا متخصص تغذیه باشد. مکمل ها هرگز نباید جایگزین یک رژیم غذایی سالم و متنوع شوند، بلکه صرفاً در مواردی که کودک نتواند نیازهای تغذیه ای خود را از طریق غذا تأمین کند یا دچار کمبود خاصی باشد، می توانند کمک کننده باشند. برخی از مکمل های رایج شامل مولتی ویتامین ها، مکمل های حاوی پروتئین یا پودرهای افزایش وزن مخصوص کودکان هستند.

خوددرمانی و تجویز مکمل های غذایی بدون مشورت با متخصص می تواند عوارض جانبی جدی برای سلامت کودک داشته باشد. همیشه قبل از دادن هرگونه مکمل به فرزندتان، با پزشک او مشورت کنید تا از نیاز واقعی و دوز مناسب اطمینان حاصل شود.

چه کنیم اگر با وجود راهکارها، کودک همچنان وزن اضافه نکرد؟

در برخی موارد، با وجود رعایت تمامی توصیه های تغذیه ای و سبک زندگی، کودک همچنان در افزایش وزن با مشکل مواجه می شود. در چنین شرایطی، نیاز به بازنگری دقیق تر و بررسی علل پنهان است.

بازنگری و ارزیابی مجدد

اولین قدم، بازنگری در برنامه های اجرا شده است. والدین می توانند با ثبت دقیق یک دفترچه غذایی برای چند روز (مثلاً 3 تا 7 روز)، میزان دقیق کالری و مواد مغذی مصرفی کودک را یادداشت کنند. این کار به متخصص تغذیه یا پزشک کمک می کند تا نقاط ضعف احتمالی در رژیم غذایی را شناسایی کند. آیا کودک واقعاً به اندازه کافی غذا می خورد؟ آیا کیفیت غذاها مناسب است؟

پیگیری مداوم با پزشک اطفال ضروری است. پزشک می تواند با بررسی مجدد نمودارهای رشد، وضعیت سلامت کلی کودک و عادات او، نیاز به بررسی های بیشتر را تشخیص دهد. شاید نیاز به تکرار برخی آزمایش ها یا انجام تست های دقیق تر باشد.

بررسی علل پزشکی پنهان تر

اگر با وجود تلاش های تغذیه ای و پیگیری های اولیه، کودک همچنان وزن اضافه نکرد، پزشک ممکن است ارجاع به فوق تخصص گوارش کودکان، غدد یا دیگر متخصصین را لازم بداند. برخی از علل پزشکی پنهان که می توانند منجر به کمبود وزن مقاوم شوند، عبارتند از:

• سندرم های سوءجذب: مانند بیماری سلیاک مقاوم به درمان، نارسایی پانکراس یا بیماری کرون که جذب مواد مغذی را به شدت مختل می کنند.
• مشکلات متابولیک: برخی اختلالات متابولیکی نادر می توانند بر نحوه استفاده بدن از انرژی تأثیر بگذارند.
• بیماری های مزمن: بیماری های قلبی، کلیوی، ریوی یا عصبی مزمن می توانند نیازهای انرژی بدن را افزایش داده یا جذب مواد مغذی را مختل کنند.
• عفونت های مزمن: عفونت های پنهان یا مکرر می توانند باعث افزایش مصرف انرژی بدن و کاهش اشتها شوند.

این موارد نیازمند بررسی های تخصصی و آزمایشات پیشرفته تر هستند.

ملاحظات روانشناختی و رفتاری

گاهی اوقات، عوامل روانشناختی و رفتاری نیز می توانند بر اشتهای کودک و توانایی او در افزایش وزن تأثیر بگذارند. استرس، اضطراب، غم و اندوه یا مشکلات عاطفی ناشی از تغییرات خانوادگی (مانند طلاق، تولد خواهر/برادر جدید، تغییر مدرسه) می توانند منجر به کاهش اشتها و در نتیجه کاهش وزن شوند.

در برخی کودکان بزرگ تر و نوجوانان، اختلالات خوردن مانند بی اشتهایی عصبی (آنورکسیا نروزا) یا اختلال اجتناب/محدودیت مصرف غذا (ARFID) نیز می توانند عامل اصلی کمبود وزن باشند. در این موارد، ارجاع به روانشناس کودک یا مشاور تغذیه با رویکرد روانشناختی ضروری است. این متخصصین می توانند با ارزیابی وضعیت روانی کودک و ارائه راهکارهای درمانی مناسب، به بهبود الگوی غذایی و وزن او کمک کنند.

نتیجه گیری

تشخیص و مدیریت لاغری در کودکان فرآیندی پیچیده است که نیازمند دقت، صبر و همکاری نزدیک میان والدین و متخصصین سلامت است. همانطور که گفته شد، همه لاغری ها نشانه ای از مشکل نیستند؛ بسیاری از کودکان به طور طبیعی لاغر هستند یا در دوره های جهش رشد، اندامی کشیده تر پیدا می کنند. با این حال، توجه به علائم هشداردهنده مانند کاهش ناگهانی وزن، توقف رشد در نمودارها و بی حالی مداوم، کلید تشخیص به موقع مشکلات احتمالی است.

مهم ترین قدم، مراجعه به پزشک اطفال است. پزشک با استفاده از نمودارهای رشد و شاخص توده بدنی (BMI) و در صورت لزوم، آزمایش های تکمیلی، می تواند علت اصلی کمبود وزن را تشخیص دهد. در صورت عدم وجود مشکل پزشکی زمینه ای، تمرکز بر تغذیه سالم و متعادل با تأکید بر غذاهای پرکالری و مغذی، افزایش تعداد و کیفیت وعده ها و میان وعده ها، ایجاد محیط غذایی مثبت و تشویق به فعالیت بدنی مناسب است. استفاده از مکمل ها نیز باید همواره با تجویز و نظارت پزشک باشد.

در نهایت، اگر با وجود رعایت تمامی راهکارها، کودک همچنان در افزایش وزن موفق نبود، بازنگری دقیق تر، بررسی علل پزشکی پنهان تر و توجه به ملاحظات روانشناختی با کمک متخصصین مربوطه ضروری است. با صبر، پیگیری و رویکرد صحیح، والدین می توانند به رشد و وزن سالم فرزند خود کمک کنند و اطمینان حاصل نمایند که او مسیری سالم و پرنشاط را در دوران رشد خود طی می کند.