نمونه درخواست لف پرونده کیفری
نمونه درخواست لف پرونده کیفری
لف پرونده کیفری به معنای پایان رسمی رسیدگی قضایی و بایگانی کردن پرونده ای است که به دلایل قانونی دیگر قابلیت پیگیری یا اجرای حکم ندارد. این فرآیند، در بسیاری از ابعاد، با مختومه شدن پرونده که عمدتاً پس از صدور رای قطعی و اجرای آن صورت می گیرد، تفاوت های بنیادین دارد و می تواند در مراحل مختلف یک پرونده کیفری رخ دهد.
در نظام قضایی هر کشور، مسیرهای مشخصی برای آغاز، پیگیری و اتمام پرونده های حقوقی و کیفری تعریف شده است. یکی از این مسیرها، که از اهمیت ویژه ای برخوردار است، لف پرونده کیفری نام دارد. این اصطلاح حقوقی که برای بسیاری از افراد ناآشنا یا مبهم به نظر می رسد، به معنای بایگانی و خارج کردن یک پرونده کیفری از جریان رسیدگی فعال است، زمانی که شرایط قانونی خاصی برای ادامه آن وجود نداشته باشد. درک صحیح این مفهوم نه تنها برای متهمان و شاکیان، بلکه برای وکلای دادگستری و دانشجویان حقوق نیز حیاتی است. آگاهی از جهات و شرایط قانونی منجر به لف پرونده، نه تنها می تواند از سردرگمی ها جلوگیری کند، بلکه راهنمای عمل در مواجهه با پرونده های قضایی خواهد بود. هدف این مقاله ارائه یک راهنمای جامع و دقیق در خصوص مفهوم، شرایط، مراجع صالح و نحوه تنظیم نمونه درخواست لف پرونده کیفری است تا به روشنی ابهامات موجود در این زمینه را برطرف سازد و یک الگوی کاربردی در اختیار مخاطبان قرار دهد.
۱. لف پرونده کیفری چیست؟ درک یک مفهوم کلیدی
اصطلاح «لف پرونده کیفری» در نظام قضایی ایران به معنای خارج کردن یک پرونده از جریان رسیدگی فعال و قرار دادن آن در بایگانی قضایی است، زمانی که به دلایل قانونی و قضایی ادامه رسیدگی به آن ضرورت یا امکان نداشته باشد. این فرآیند، نتیجه یک تصمیم قضایی است که پرونده را از حالت «جریان» به حالت «بایگانی» منتقل می کند. هدف از لف پرونده، ساماندهی و شفاف سازی وضعیت پرونده هایی است که دیگر نیازی به پیگیری فعال ندارند.
تفاوت های کلیدی لف پرونده با سایر مفاهیم حقوقی
برای درک بهتر لف پرونده کیفری، تمایز قائل شدن بین آن و سایر اصطلاحات مشابه حقوقی ضروری است:
تفاوت لف پرونده با مختومه شدن پرونده
«مختومه شدن پرونده» یک مفهوم گسترده تر است که معمولاً پس از صدور رای قطعی (حکم یا قرار) و اجرای کامل آن یا انقضای مهلت های قانونی اعتراض رخ می دهد. به عبارت دیگر، مختومه شدن به معنای پایان کامل چرخه یک پرونده، از آغاز تا نتیجه نهایی و اجرای آن است. اما لف پرونده می تواند در مراحل مختلفی از رسیدگی، حتی پیش از صدور حکم قطعی، و به دلایل قانونی خاصی اتفاق بیفتد. برای مثال، صدور قرار موقوفی تعقیب یا منع تعقیب، خود منجر به مختومه شدن پرونده از حیث تعقیب می شود، اما بایگانی فیزیکی و اداری پرونده تحت عنوان لف صورت می گیرد. بنابراین، هر پرونده ای که لف می شود، به نوعی مختومه شده است، اما هر مختومه شدنی لزوماً به معنای یکسان با لف به مفهوم دقیق آن نیست؛ لف یک اقدام اداری-قضایی برای بایگانی کردن پرونده پس از عدم نیاز به رسیدگی فعال است.
تفاوت لف پرونده با قرار موقوفی تعقیب و قرار منع تعقیب
«قرار موقوفی تعقیب» و «قرار منع تعقیب» دو نوع از قرارهای نهایی دادسرا یا دادگاه هستند که رسیدگی کیفری را در مرحله ای خاص متوقف می کنند. این قرارها، مقدمه و دلیل لف پرونده هستند، نه خود لف.
- قرار موقوفی تعقیب: زمانی صادر می شود که به دلایل قانونی (مانند فوت متهم، گذشت شاکی در جرایم قابل گذشت، مرور زمان، عفو عمومی، نسخ قانون مجازات) امکان ادامه تعقیب کیفری وجود ندارد. این قرار به معنای پایان رسیدگی است و پرونده پس از آن قابلیت لف پیدا می کند.
- قرار منع تعقیب: در مواردی صادر می شود که دادسرا یا دادگاه پس از تحقیقات، دلایل کافی برای انتساب جرم به متهم را احراز نکند یا عمل انتسابی اساساً جرم نباشد. این قرار نیز به معنای پایان تعقیب است و پرونده در ادامه لف می شود.
به عبارت دیگر، قرار موقوفی تعقیب یا منع تعقیب، تصمیم قضایی ماهوی است که تعیین کننده سرنوشت دعوای عمومی است و لف پرونده، اقدام اداری متعاقب این تصمیمات برای بایگانی آن پرونده است.
تفاوت لف پرونده با درخواست رسیدگی توامان
موضوع «درخواست رسیدگی توامان» کاملاً متفاوت از لف پرونده کیفری است. درخواست رسیدگی توامان عمدتاً در امور مدنی و در مواردی مطرح می شود که دو یا چند پرونده با موضوع، سبب و اصحاب دعوای یکسان یا مرتبط، در شعب مختلف یک دادگاه یا دادسرا مطرح باشند و به منظور جلوگیری از صدور آرای متعارض و تسریع در رسیدگی، یکی از طرفین یا خود مراجع قضایی، تقاضا می کنند که این پرونده ها به صورت یکجا و توسط یک شعبه رسیدگی شوند. این مفهوم هیچ ارتباط مستقیمی با لف پرونده کیفری ندارد. لف پرونده به پایان رسیدگی و بایگانی آن مربوط است، در حالی که رسیدگی توامان به نحوه ادامه رسیدگی به پرونده های فعال می پردازد. تاکید بر این نکته ضروری است که بسیاری از منابع، این دو مفهوم را به اشتباه در هم آمیخته اند، اما از دیدگاه حقوقی، این ها دو فرآیند کاملاً مجزا با اهداف متفاوت هستند.
چرا یک پرونده کیفری لف می شود؟
دلایل کلی و ماهوی متعددی برای لف پرونده کیفری وجود دارد که عمدتاً ناشی از موانع قانونی یا فقدان شرایط لازم برای ادامه رسیدگی است. این دلایل شامل صدور قرارهای نهایی، اجرای کامل حکم، یا ساقط شدن دعوای عمومی می شود که در بخش بعدی به تفصیل به آن ها خواهیم پرداخت. در حقیقت، هرگاه مرجع قضایی به این نتیجه برسد که از حیث قانونی، امکان یا ضرورت ادامه رسیدگی به یک پرونده کیفری وجود ندارد، اقدام به لف آن می کند.
۲. شرایط و جهات قانونی درخواست لف پرونده کیفری: چه زمانی می توان درخواست داد؟
لف پرونده کیفری در نظام حقوقی ایران تابع شرایط و جهات قانونی خاصی است که عمدتاً به سقوط دعوای عمومی یا پایان یافتن فرآیند رسیدگی و اجرای حکم بازمی گردد. آگاهی از این شرایط برای درخواست کنندگان و مراجع قضایی ضروری است.
۲.۱. صدور قرار نهایی یا حکم قطعی
یکی از اصلی ترین دلایل لف پرونده، صدور تصمیمات قضایی نهایی است که راه را برای ادامه رسیدگی مسدود می کند:
- برائت متهم: در صورتی که دادگاه پس از رسیدگی، متهم را از اتهام انتسابی تبرئه کند، حکم برائت صادر می شود. پس از قطعیت این حکم و عدم امکان اعتراض، پرونده کیفری قابلیت لف و بایگانی پیدا می کند.
- صدور قرار موقوفی تعقیب: این قرار زمانی صادر می شود که به دلایل قانونی، امکان تعقیب متهم وجود نداشته باشد. دلایل صدور قرار موقوفی تعقیب به شرح زیر است و هر یک از این موارد، پس از قطعیت قرار، زمینه لف پرونده را فراهم می آورد:
- فوت متهم: با فوت متهم، دعوای عمومی از بین می رود.
- گذشت شاکی: در جرایم قابل گذشت، رضایت و گذشت شاکی، سبب سقوط دعوای عمومی و موقوفی تعقیب می گردد.
- مرور زمان: در مواردی که پس از وقوع جرم یا صدور حکم یا شروع به اجرای آن، مدت زمان معینی سپری شود، دعوای عمومی ساقط می گردد (توضیح کامل تر در بخش سقوط دعوای عمومی).
- عفو عمومی: عفو عمومی که توسط مقام رهبری صادر می شود، تمامی آثار محکومیت را زائل و تعقیب کیفری را متوقف می سازد.
- نسخ قانون: در صورتی که قانون مربوط به جرم، نسخ یا تغییر یابد و عمل ارتکابی دیگر جرم محسوب نشود.
- اعتبار امر مختومه: اگر در مورد یک اتهام خاص، قبلاً رسیدگی شده و رای قطعی صادر شده باشد، مجدداً نمی توان برای همان اتهام، پرونده ای را تشکیل و رسیدگی نمود.
- صدور قرار منع تعقیب: این قرار زمانی صادر می شود که دلایل کافی برای اثبات وقوع جرم یا انتساب آن به متهم وجود نداشته باشد، یا عمل ارتکابی اساساً جرم نباشد. پس از قطعیت این قرار نیز، پرونده از حیث تعقیب بسته شده و قابلیت بایگانی (لف) می یابد.
- صدور حکم قطعی محکومیت: حتی پس از صدور حکم قطعی محکومیت و اجرای کامل مجازات تعیین شده (مانند حبس، جزای نقدی و…)، پرونده از جریان رسیدگی خارج شده و پس از تکمیل فرآیند اجرایی، قابلیت لف و بایگانی دارد.
۲.۲. سقوط دعوای عمومی
ماده ۱۳ قانون آیین دادرسی کیفری، جهات سقوط دعوای عمومی را مشخص کرده است که هر یک از آن ها می تواند مستقیماً منجر به لف پرونده کیفری شود:
- فوت متهم: همان طور که اشاره شد، با فوت متهم، امکان تعقیب کیفری از بین می رود و پرونده قابلیت لف پیدا می کند.
- گذشت شاکی یا مدعی خصوصی در جرایم قابل گذشت: این جرایم که ماهیت خصوصی تری دارند، با رضایت شاکی، قابلیت تعقیب خود را از دست می دهند. پس از احراز گذشت، قرار موقوفی تعقیب صادر و پرونده لف می شود.
- عفو عمومی: عفو عمومی به دستور مقام رهبری، تمام آثار جرم را از بین می برد و موجبات لف پرونده را فراهم می کند.
- مرور زمان: مرور زمان یکی از مهم ترین جهات سقوط دعوای عمومی است. به این معنا که پس از گذشت مدت زمان معینی از تاریخ وقوع جرم، صدور حکم یا آغاز اجرای آن، دعوای عمومی یا اجرای حکم، دیگر قابل تعقیب یا اجرا نخواهد بود. مرور زمان دارای سه نوع اصلی است:
- مرور زمان تعقیب: مدتی که از تاریخ وقوع جرم تا طرح شکایت و تعقیب سپری می شود. اگر در این مدت، تعقیب آغاز نشود، یا پس از آغاز متوقف و مجدداً شروع نشود، دعوای عمومی ساقط می شود.
- مرور زمان صدور حکم: مدتی که پس از تعقیب، اگر حکم صادر نشود، دعوای عمومی برای صدور حکم از بین می رود.
- مرور زمان اجرای حکم: مدتی که پس از قطعیت حکم محکومیت، اگر حکم اجرا نشود، محکومیت دیگر قابل اجرا نخواهد بود.
مدت زمان مرور زمان در هر یک از این موارد، بسته به شدت مجازات قانونی جرم، در مواد ۱۰۵ تا ۱۰۹ قانون مجازات اسلامی مشخص شده است. مثلاً برای جرایم با مجازات قصاص نفس یا قطع عضو، مرور زمان وجود ندارد، اما برای جرایم تعزیری، این مدت ها متغیر است. برای مثال، در جرائم تعزیری درجه هفت و هشت، مرور زمان تعقیب دو سال است.
- اعتبار امر مختومه: همان طور که بیان شد، اگر پرونده ای قبلاً با رای قطعی مورد رسیدگی قرار گرفته و در خصوص همان اتهام و همان متهم، تصمیم نهایی اتخاذ شده باشد، مجدداً نمی توان آن را مطرح کرد.
- نسخ مجازات قانونی: در صورت تغییر یا الغای قانون که موجب شود عمل ارتکابی دیگر جنبه مجرمانه نداشته باشد، پرونده قابلیت لف پیدا می کند.
- توبه: در جرایم خاصی که در قانون مجازات اسلامی به آن تصریح شده است (مانند شرب خمر، سرقت حدی در برخی شرایط)، توبه متهم پیش از اثبات جرم، می تواند موجب سقوط تعقیب یا مجازات شود. در این موارد نیز، پرونده به سمت لف و بایگانی می رود.
لف پرونده کیفری صرفاً یک فرآیند اداری نیست، بلکه نتیجه نهایی یک تصمیم قضایی است که به موجب آن، ادامه رسیدگی به پرونده، از منظر قانونی، فاقد وجاهت یا امکان تشخیص داده می شود.
۲.۳. عدم کفایت ادله در تحقیقات مقدماتی
در مرحله تحقیقات مقدماتی دادسرا، اگر بازپرس یا دادیار پس از انجام تحقیقات لازم، به این نتیجه برسد که دلایل کافی برای انتساب جرم به متهم وجود ندارد، یا اصولاً جرمی واقع نشده است، مبادرت به صدور قرار منع تعقیب می کند. پس از قطعیت این قرار، پرونده دیگر قابلیت تعقیب ندارد و در سیستم قضایی لف و بایگانی می شود. این یکی از شایع ترین مواردی است که پرونده ها بدون رسیدگی در دادگاه، به مرحله بایگانی می رسند.
۲.۴. سایر موارد و شرایط خاص
در برخی موارد دیگر نیز، مانند دستور دادستان به عدم تعقیب در خصوص جرایم خرد یا موارد خاصی که قانون اجازه می دهد، پرونده می تواند به مرحله لف و بایگانی برسد. این موارد معمولاً کمتر شایع هستند و به صراحت در قوانین یا بخشنامه های قضایی پیش بینی شده اند.
۳. چه کسانی می توانند درخواست لف پرونده کیفری را ارائه دهند؟
درخواست لف پرونده کیفری می تواند از سوی اشخاص مختلفی که به نوعی در پرونده ذینفع هستند یا به لحاظ قانونی وظیفه پیگیری آن را دارند، ارائه شود:
- متهم یا وکیل او: متهم یا وکیل او، به ویژه پس از صدور قرار منع تعقیب، قرار موقوفی تعقیب، یا حکم برائت قطعی، می توانند با استناد به این تصمیمات قضایی، درخواست لف و بایگانی پرونده را از مرجع مربوطه بنمایند. هدف اصلی آن ها، اطمینان از پایان یافتن کامل مراحل اداری و قضایی پرونده و رفع هرگونه ابهام است.
- شاکی یا وکیل او: در مواردی که جرم از جرایم قابل گذشت باشد و شاکی از شکایت خود صرف نظر کرده باشد، شاکی یا وکیل او می تواند با ارائه رضایت نامه رسمی، تقاضای صدور قرار موقوفی تعقیب و متعاقباً لف پرونده را داشته باشد. همچنین، اگر شاکی در پیگیری پرونده خود منصرف شده باشد یا به هر دلیلی تمایل به ادامه رسیدگی نداشته باشد، می تواند درخواست لف پرونده را مطرح کند، اگرچه در جرایم غیرقابل گذشت، گذشت شاکی تنها منجر به تخفیف مجازات می شود و دعوای عمومی همچنان باقی است.
- دادستان یا نماینده او: دادستان به عنوان مدعی العموم و رئیس دادسرا، بر اساس وظایف قانونی خود، در صورت احراز هر یک از جهات قانونی سقوط دعوای عمومی یا صدور قرارهای نهایی، می تواند رأساً دستور لف و بایگانی پرونده کیفری را صادر کند یا آن را از مرجع ذی صلاح درخواست نماید. این اقدام معمولاً بخشی از فرآیند اداری و قضایی طبیعی پرونده است.
۴. مرجع صالح برای رسیدگی به درخواست لف پرونده
مرجع صالح برای رسیدگی به درخواست لف پرونده کیفری بستگی به مرحله ای دارد که پرونده در آن قرار دارد و همچنین نوع تصمیم نهایی که منجر به این درخواست شده است:
- دادسرای مربوطه: در مواردی که پرونده در مرحله تحقیقات مقدماتی به دلیل صدور قرار منع تعقیب، قرار موقوفی تعقیب (مانند فوت متهم، گذشت شاکی در جرایم قابل گذشت، یا مرور زمان تعقیب) یا به هر دلیل دیگری از جریان رسیدگی خارج شده است، مرجع صالح برای دستور لف و بایگانی، همان دادسرایی است که این قرارها را صادر کرده است.
- دادگاه صادرکننده رای قطعی: اگر پرونده پس از رسیدگی در دادگاه بدوی یا تجدیدنظر، منجر به صدور حکم قطعی برائت یا محکومیت شده و تمامی مراحل اجرایی یا قانونی آن به پایان رسیده باشد، درخواست لف پرونده به دادگاهی ارائه می شود که آخرین رای قطعی را صادر کرده یا بر اجرای حکم نظارت داشته است. معمولاً این درخواست به شعبه اجرای احکام کیفری یا دایره بایگانی همان دادگاه ارائه می گردد.
مسیر اداری و قضایی درخواست لف پرونده عمدتاً به این شکل است که ابتدا درخواست به مرجع صالح ارائه می شود، سپس این مرجع وضعیت پرونده را بررسی کرده و در صورت احراز شرایط قانونی، دستور لازم برای بایگانی پرونده را صادر می کند.
۵. راهنمای گام به گام: نحوه تنظیم و ارائه درخواست لف پرونده کیفری
تنظیم و ارائه نمونه درخواست لف پرونده کیفری نیازمند رعایت نکات حقوقی و اداری مشخصی است. پیروی از این مراحل، به افزایش شانس موفقیت درخواست کمک شایانی می کند.
۵.۱. اطلاعات ضروری که باید در درخواست درج شود
یک درخواست لف پرونده باید شامل اطلاعات دقیق و کاملی باشد تا مرجع قضایی بتواند به سرعت و با اطمینان به آن رسیدگی کند. این اطلاعات شامل موارد زیر است:
- عنوان: درخواست باید به ریاست محترم شعبه یا دادسرای مربوطه خطاب شود. (مثلاً: ریاست محترم شعبه […] دادگاه عمومی/کیفری […] یا ریاست محترم دادسرای عمومی و انقلاب […]).
- مشخصات درخواست کننده: شامل نام، نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی، شماره شناسنامه، تاریخ تولد، نشانی کامل محل اقامت و در صورت لزوم شماره تماس. اگر وکیل هستید، مشخصات کامل خود و موکل را درج کنید.
- مشخصات پرونده: این بخش بسیار حیاتی است و باید شامل شماره کلاسه پرونده (مثلاً ۹۸۰۰۰۰)، شماره بایگانی، شماره بایگانی شعبه، شعبه رسیدگی کننده، و تاریخ شروع پرونده باشد. هرچه اطلاعات دقیق تر باشد، جستجوی پرونده آسان تر خواهد بود.
- موضوع درخواست: به صراحت و وضوح بنویسید: درخواست لف و بایگانی پرونده کیفری / مختومه شدن پرونده کیفری.
- دلایل و مستندات قانونی: این مهم ترین بخش درخواست است. باید به صورت مستدل و با ارجاع به مواد قانونی (مانند ماده ۱۳ قانون آیین دادرسی کیفری یا مواد ۱۰۵ تا ۱۰۹ قانون مجازات اسلامی در خصوص مرور زمان)، علت درخواست لف پرونده را توضیح دهید. برای مثال، اگر به دلیل گذشت شاکی است، به تاریخ گذشت و شماره سند (در صورت وجود) اشاره کنید. اگر به دلیل صدور قرار منع تعقیب یا موقوفی تعقیب است، شماره و تاریخ قرار را ذکر کنید.
- درخواست نهایی: به وضوح از مقام قضایی مربوطه تقاضای صدور دستور لازم جهت لف و بایگانی پرونده را بنمایید.
- تاریخ و امضا: در نهایت، تاریخ دقیق تنظیم درخواست و امضای درخواست کننده (یا وکیل او) لازم است.
۵.۲. نکات مهم در نگارش
برای اینکه درخواست لف پرونده شما مؤثر باشد، نکات زیر را در نگارش آن مد نظر قرار دهید:
- زبان رسمی و حقوقی: از ادبیات رسمی و حقوقی استفاده کنید و از به کار بردن عبارات محاوره ای یا غیررسمی پرهیز نمایید. دقت در اصطلاحات حقوقی، اعتبار درخواست شما را افزایش می دهد.
- اختصار و وضوح: مطالب را به صورت مختصر، اما جامع و واضح بیان کنید. از حاشیه روی پرهیز کرده و مستقیماً به اصل مطلب بپردازید.
- اشاره دقیق به مواد قانونی: در صورت لزوم و امکان، به شماره ماده و عنوان دقیق قانون مربوطه اشاره کنید. این کار به قاضی یا بازپرس کمک می کند تا مستندات شما را به سرعت بررسی کند.
- پیوست کردن مدارک و مستندات پشتیبان: تمامی مدارکی که ادعای شما را تأیید می کنند، مانند تصویر مصدق رضایت نامه شاکی، گواهی فوت متهم، کپی رای قطعی برائت یا قرار منع/موقوفی تعقیب، و هر سند دیگری که مرتبط باشد، باید پیوست درخواست شود.
۵.۳. مراحل اداری ارائه درخواست
ارائه درخواست لف پرونده کیفری نیز مانند بسیاری از مکاتبات قضایی، از طریق سامانه های الکترونیکی انجام می شود:
- ثبت از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی (سامانه ثنا): کلیه درخواست های حقوقی و کیفری، از جمله درخواست لف پرونده، باید از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت و به مرجع مربوطه ارسال شود. برای این منظور، لازم است که شما در سامانه ثنا ثبت نام کرده باشید.
- تکمیل فرم مربوطه: در دفاتر خدمات قضایی، فرم مربوط به لوایح و درخواست ها را پر کرده و مدارک پشتیبان را اسکن و پیوست نمایید.
- پرداخت هزینه های مربوطه: هزینه های قانونی مربوط به ثبت لایحه و ارسال آن را پرداخت کنید.
- پیگیری وضعیت درخواست: پس از ثبت درخواست، می توانید از طریق سامانه ثنا یا با مراجعه به مرجع قضایی مربوطه، وضعیت درخواست خود را پیگیری کنید. معمولاً پس از بررسی، دستور بایگانی پرونده صادر و به شما ابلاغ می گردد.
۶. نمونه درخواست لف پرونده کیفری (کامل و قابل کپی)
در ادامه، یک نمونه درخواست لف پرونده کیفری ارائه می شود که می توانید با ویرایش اطلاعات و متناسب سازی با شرایط پرونده خود، از آن استفاده کنید. این نمونه شامل سه مثال رایج از دلایل درخواست است.
بسمه تعالی
ریاست محترم [شعبه/دادسرا] محترم [نام دادگاه/دادسرا]
موضوع: درخواست لف و بایگانی پرونده کیفری کلاسه [شماره کلاسه پرونده]
با سلام و احترام،
احتراما اینجانب [نام و نام خانوادگی درخواست کننده] فرزند [نام پدر]، به شماره ملی [شماره ملی]، به نشانی [نشانی کامل]، در خصوص کلاسه پرونده [شماره کلاسه پرونده] مطروحه در آن [شعبه/دادسرا] محترم، به استحضار می رساند:
[شرح مختصر پرونده و دلیل اصلی درخواست به یکی از روش های زیر، یا ترکیبی از آن ها، با حذف موارد نامرتبط:]
مثال ۱ (مرور زمان):
با عنایت به اینکه از تاریخ وقوع جرم [نام جرم، مثلاً ضرب و جرح] در [تاریخ وقوع، مثلاً ۱۳۹۸/۰۵/۱۵] تاکنون [مدت زمان، مثلاً بیش از دو سال] سپری شده است و این جرم مشمول مرور زمان تعقیب [یا اجرای حکم/صدور حکم] مقرر در [ماده قانونی مربوطه، مثلاً ماده ۱۰۵ قانون مجازات اسلامی] می باشد، لذا دعوای عمومی در خصوص آن ساقط گردیده است. (تصویر احضاریه اولیه و مدارک اثبات تاریخ وقوع جرم پیوست است).
مثال ۲ (گذشت شاکی):
نظر به اینکه شاکی محترم پرونده فوق الذکر، آقای/خانم [نام شاکی] در تاریخ [تاریخ گذشت، مثلاً ۱۴۰۲/۱۰/۲۰] با حضور در دفتر اسناد رسمی [شماره دفترخانه و شهر] [یا شعبه محترم و ارائه رضایت نامه کتبی]، به طور رسمی و کتبی از شکایت خود در خصوص جرم [نام جرم، مثلاً توهین و افترا] (که از جرایم قابل گذشت محسوب می گردد) صرف نظر و اعلام گذشت قطعی نموده است (تصویر مصدق سند رسمی گذشت پیوست است).
مثال ۳ (صدور رای قطعی):
پرونده فوق الذکر پس از طی مراحل قانونی، منجر به صدور [حکم/قرار] قطعی [برائت/موقوفی تعقیب/منع تعقیب] به شماره [شماره رای، مثلاً ۱۴۰۱-۱۲۳۴۵۶] در تاریخ [تاریخ رای، مثلاً ۱۴۰۱/۰۷/۰۱] از سوی [مرجع صادرکننده، مثلاً شعبه ۳ دادگاه کیفری دو تهران] گردیده است. با توجه به قطعیت این تصمیم قضایی، ادامه رسیدگی به پرونده و ابقای آن در جریان فعال، موضوعیت ندارد. (تصویر مصدق رای قطعی پیوست است).
لذا با عنایت به مراتب معروضه و مستنداً به [اشاره به ماده/مواد قانونی مربوطه، مثلاً ماده ۱۳ قانون آیین دادرسی کیفری در خصوص سقوط دعوای عمومی / مواد ۱۰۵ تا ۱۰۹ قانون مجازات اسلامی در خصوص مرور زمان / و یا استناد به قطعیت رای قضایی و ...]، از محضر آن مقام محترم، تقاضای صدور دستور مقتضی جهت لف و بایگانی پرونده کیفری فوق الذکر و مختومه شدن امر، مورد استدعاست.
با تشکر و احترام فراوان،
نام و نام خانوادگی درخواست کننده: [نام و نام خانوادگی]
امضا:
تاریخ: [تاریخ تنظیم درخواست]
توضیحات تکمیلی برای پر کردن جای خالی ها و شخصی سازی متن:
برای استفاده از نمونه درخواست لف پرونده کیفری فوق، به نکات زیر توجه کنید:
- [شعبه/دادسرا] محترم: نام کامل مرجع قضایی را درج کنید. برای مثال، شعبه ۵ دادگاه کیفری دو شهر تهران یا دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان کرج.
- [نام و نام خانوادگی درخواست کننده]: نام و نام خانوادگی خود یا موکلتان (در صورتی که وکیل هستید) را بنویسید.
- [شماره کلاسه پرونده]: این شماره را می توانید از برگه های ابلاغیه، احضاریه یا سایر اوراق قضایی پرونده خود بیابید.
- بخش مثال ها: تنها مثالی را در متن نگه دارید که متناسب با دلیل درخواست شماست و سایر مثال ها را حذف کنید. اطلاعات داخل پرانتز را با جزئیات پرونده خود جایگزین نمایید.
- [اشاره به ماده/مواد قانونی مربوطه]: این بخش بسیار مهم است. با توجه به دلیل درخواست خود (مرور زمان، گذشت، فوت، صدور رای قطعی و…)، مواد قانونی مرتبط را دقیقاً ذکر کنید. در صورت نیاز به مشاوره با وکیل، می توانید از متخصصان حقوقی در این زمینه کمک بگیرید.
- مدارک پیوست: حتماً در انتهای درخواست، فهرستی از مدارکی که به آن پیوست کرده اید (مثلاً: پیوست: ۱- تصویر مصدق سند رسمی گذشت ۲- کپی رای قطعی شماره …) را ذکر نمایید.
۷. آثار و پیامدهای حقوقی لف پرونده کیفری
لف پرونده کیفری دارای آثار و پیامدهای حقوقی مهمی است که شناخت آن ها برای افراد درگیر با پرونده های قضایی ضروری است:
- پایان رسیدگی و تعقیب قضایی (در همان موضوع): مهم ترین اثر لف پرونده، پایان یافتن فرآیند فعال رسیدگی و تعقیب قضایی در خصوص همان اتهام و همان متهم است. به این معنا که مرجع قضایی دیگر به آن پرونده رسیدگی نخواهد کرد و امکان صدور دستورات جدید یا ادامه تحقیقات در آن چارچوب وجود نخواهد داشت، مگر در موارد استثنایی.
- حفظ سابقه در مراجع قضایی (تفاوت با حذف سابقه): باید توجه داشت که لف پرونده به معنای «حذف کامل سابقه» نیست. پرونده فیزیکی و الکترونیکی، همچنان در بایگانی مراجع قضایی (دادسرا یا دادگاه) باقی می ماند و در صورت نیاز و با دستور قضایی، قابل رجوع و بررسی است. اما این سابقه به معنای سابقه کیفری مؤثر نیست که در برخی استعلامات عمومی ظاهر شود.
- تأثیر بر سوءپیشینه کیفری: تأثیر لف پرونده بر سوءپیشینه کیفری بستگی به علت لف دارد:
- در صورت برائت یا قرار منع تعقیب: اگر لف پرونده به دلیل برائت متهم یا صدور قرار منع تعقیب باشد، هیچ گونه سابقه کیفری یا سوءپیشینه ای برای فرد ایجاد نمی شود و از این حیث، پرونده کاملاً بی اثر تلقی می گردد.
- در صورت قرار موقوفی تعقیب (به جز فوت یا عفو): اگر به دلیل مرور زمان یا گذشت شاکی در جرایم قابل گذشت باشد، نیز معمولاً سوءپیشینه کیفری برای فرد ثبت نمی گردد.
- در صورت محکومیت قطعی و اجرای حکم: اگر پرونده پس از صدور حکم محکومیت قطعی و اجرای مجازات لف شده باشد، سابقه کیفری متناسب با نوع جرم و مجازات، در سجل کیفری فرد ثبت خواهد شد که می تواند در برخی موارد (مثلاً استخدام در برخی مشاغل) آثار سوء داشته باشد. اما پس از اتمام دوره پاک شدن سابقه، این موارد نیز از سجل کیفری مؤثر پاک می شوند.
- امکان طرح مجدد پرونده (در صورت نقض قرار نهایی یا کشف دلایل جدید): در برخی موارد استثنایی و محدود، ممکن است پرونده ای که لف شده است، مجدداً به جریان بیفتد. مثلاً اگر قرار منع تعقیب یا موقوفی تعقیب به صورت غیرقانونی صادر شده باشد و توسط مرجع بالاتر نقض شود، یا در صورت کشف دلایل و مدارک جدید و قوی که وقوع جرم و انتساب آن به متهم را ثابت کند (در مواردی که قرار منع تعقیب صادر شده بود و مستند به ماده ۲۷۸ قانون آیین دادرسی کیفری، پرونده می تواند مجدداً مفتوح شود)، امکان طرح مجدد پرونده وجود دارد. اما این موارد بسیار نادر و تابع شرایط سختگیرانه قانونی هستند و اصل بر این است که لف پرونده به معنای پایان قطعی رسیدگی است.
۸. سوالات متداول
آیا لف پرونده به معنای حذف کامل سابقه است؟
خیر، لف پرونده کیفری به معنای حذف کامل سابقه نیست. پرونده فیزیکی و اطلاعات آن در سیستم قضایی بایگانی می شود و در صورت لزوم و با دستور مقام قضایی قابل دسترسی است. اما این به معنای ثبت در سوءپیشینه کیفری نیست، مگر اینکه پرونده منجر به محکومیت قطعی شده باشد.
چه تفاوتی بین لف پرونده و مختومه شدن پرونده وجود دارد؟
مختومه شدن یک مفهوم کلی تر است که به پایان کل فرآیند یک پرونده (از ابتدا تا انتها) اشاره دارد و لزوماً پس از صدور رای قطعی و اجرای کامل آن رخ می دهد. در حالی که لف پرونده به معنای بایگانی فیزیکی و اداری پرونده ای است که به دلایل قانونی دیگر نیاز به رسیدگی فعال ندارد، حتی اگر هنوز به مرحله صدور حکم قطعی و اجرای آن نرسیده باشد (مانند موارد صدور قرار منع یا موقوفی تعقیب). بنابراین، هر پرونده ای که لف می شود، به نوعی مختومه شده است، اما هر مختومه شدنی لزوماً لف به معنای اصطلاحی آن نیست.
آیا پرونده کیفری پس از صدور حکم قطعی، خودبه خود لف می شود؟
پس از صدور حکم قطعی و اجرای کامل آن، پرونده خودبه خود از جریان فعال رسیدگی خارج می شود، اما لف آن به معنای بایگانی رسمی و اداری، نیاز به طی مراحل خاص خود و گاهی درخواست ذینفع دارد، هرچند که معمولاً بخش اجرای احکام دستورات لازم را صادر می کند.
مدت زمان رسیدگی به درخواست لف پرونده چقدر است؟
مدت زمان رسیدگی به درخواست لف پرونده به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله حجم کاری مرجع قضایی، دقت و کامل بودن درخواست و مدارک پیوست، و پیچیدگی پرونده. معمولاً این فرآیند از چند هفته تا چند ماه می تواند به طول بیانجامد.
آیا برای درخواست لف پرونده نیاز به وکیل است؟
اگرچه تنظیم درخواست لف پرونده به خودی خود کار پیچیده ای نیست، اما با توجه به ماهیت حقوقی و نیاز به شناخت دقیق مواد قانونی و شرایط پرونده، توصیه اکید می شود که از مشاوره و کمک یک وکیل متخصص کیفری بهره مند شوید. وکیل می تواند بهترین راهکار را ارائه دهد و از اتلاف وقت و بروز اشتباهات احتمالی جلوگیری کند.
آیا می توان پرونده ای که لف شده است را مجدداً به جریان انداخت؟
اصل بر این است که پرونده ای که به دلایل قانونی لف و بایگانی شده است، دیگر قابل طرح مجدد نیست. اما در موارد بسیار استثنایی و با کشف دلایل جدید و اساسی (در مورد قرارهای منع تعقیب) یا نقض قرار نهایی توسط مرجع بالاتر، ممکن است امکان طرح مجدد پرونده وجود داشته باشد. این موارد تابع شرایط سختگیرانه قانونی هستند و به سادگی اتفاق نمی افتند.
۹. جمع بندی و نتیجه گیری
در این مقاله، به بررسی جامع مفهوم لف پرونده کیفری، تمایز آن با اصطلاحات مشابه، شرایط و جهات قانونی آن، مراجع صالح، و راهنمای گام به گام تنظیم و ارائه نمونه درخواست لف پرونده کیفری پرداختیم. درک صحیح این فرآیند، برای هر فردی که به نوعی درگیر پرونده های قضایی است، حیاتی محسوب می شود. از فوت متهم و گذشت شاکی گرفته تا مرور زمان و صدور آرای قطعی، هر یک می تواند موجبات لف و بایگانی پرونده را فراهم آورد.
اهمیت اقدام صحیح و به موقع در این زمینه، برای جلوگیری از سردرگمی های آتی و اطمینان از پایان یافتن مراحل قضایی، بر هیچ کس پوشیده نیست. با توجه به پیچیدگی های حقوقی و لزوم استناد به مواد قانونی صحیح، همواره توصیه می شود که پیش از هر اقدامی، با یک وکیل متخصص و باتجربه در امور کیفری مشورت نمایید تا از حقوق خود به بهترین شکل ممکن دفاع کرده و مسیر قانونی را با اطمینان طی کنید.
برای دریافت مشاوره حقوقی تخصصی در زمینه پرونده های کیفری و تنظیم درخواست های قانونی، می توانید با وکلای متخصص ما تماس حاصل فرمایید.