راهنمای گام به گام نگارش پروپوزال

آموزش نوشتن پروپوزال

یکی از مهم ترین مراحل تحصیل، انجام پروپوزال است که اغلب دانشجویان از بدو ورود به مقطع کارشناسی ارشد، چندین بار نام آن را شنیده اند. ممکن است که برخی از افراد ندانند پروپوزال چیست و چگونه نوشته می شود؟ پروپوزال، به نوعی پیشنهاد پژوهشی و طرح کلی از پایان نامه است که افراد پیش از تهیه پایان نامه، باید آن را تهیه کنند.

افراد برای این که بهترین پروپوزال را ارئه دهند، ابتدا باید با نحوه نوشتن پروپوزال به خوبی آشنا شوند. در واقع، آن ها باید از طریق آموزش نوشتن پروپوزال، با گام های نگارش آن آشنا شوند. اگر شما هم جز دانشجویانی هستید که می خواهید با نحوه نوشتن پروپوزال آشنا شوید، در ادامه مقاله با ما همراه باشید. ما در ادامه مقاله تمامی گام های آموزش نوشتن پروپوزال، را برای شما عزیزان بیان کرده و شما را در انجام این کار، کمک خواهیم کرد.

پروپوزال چیست؟

همان طور که در ابتدا مقاله بیان شد، پروپوزال یک نوع پیشنهاد پژوهشی است که طرح کلی پایان نامه هر فرد را در بر دارد. لازم به ذکر است تا بدانید که در یک کار تحقیقاتی، مهم ترین و اصلی ترین بخش آن، نوشتن پروپوزال است. واژه پروپوزال برگرفته شده از واژه propose  به معنای پیشنهاد دادن است. به عبارت دیگر می توان پروپوزال را معادل، پیشنهاده پژوهشی دانست. این معنی برای واژه پروپوزال، از سوی فرهنگستان ادب فارسی انتخاب شده است.

در واقع پیشنهاده پژوهشی یا پروپوزال (Proposal) یک طرح اولیه از کار پژوهشی مورد نظر ما می باشد. به عنوان مثال: یک آرشیتکت پیش از ساخت یک ساختمان، شروع به تهیه ماکت بر اساس اصول و قواعد محاسبه شده می کند. به طوری که یک مهندس خبره با دیدن این ماکت می تواند ساختمانی را که بر اساس آن شکل می گیرد، تصور نماید.

ارائه پروپوزال نیز مانند تهیه ماکت برای ساختن یک ساختمان است. یک پژوهشگر بر اساس اصول و قواعد معین، شروع به نوشتن طرح پیشنهادی پروپوزال می نماید به نحوی که استاد راهنما با بررسی آن بتواند پژوهشی را که بر اساس آن شکل می گیرد، تصور نماید. در واقع پروپوزال را می توان نقشه انجام تحقیق و راهنمای پژوهشگر یا محقق برای اجرایی کردن تحقیق دانست .

نحوه نوشتن پروپوزال چگونه است؟

 هم اکنون که به طور کامل با پروپوزال آشنا شدید، ممکن است سوال کنید که نحوه نوشتن پروپوزال چگونه است؟ در پاسخ به این سوال باید عرض کنیم که شما عزیزان باید از طریق 7 گام اصلی بتوانید پروپوزال بنویسید. در واقع، این 7 گام، به نوعی آموزش نوشتن پروپوزال هستند که باید با آن ها آشنا شوید. اما، به یاد داشته باشید که برای نوشتن آن، حتما باید دقت کرده و هیچ مرحله و گامی را اشتباه طی نکنید. نحوه نوشتن پروپوزال از طریق این گام ها، شامل موارد زیر می باشند:

انتخاب موضوع تحقیق تحقیق گام 1 آموزش نوشتن پروپوزال

شما دانشجویان عزیز پیش از هر کاری، ابتدا باید موضوع تحقیق خود را به درستی انتخاب کنید. این گام، اهمیت بسیار زیادی دارد؛ زیرا، موضوع تحقیق مسیر اصلی پژوهش و طرح نهایی شما را تعیین می کنند. لازم به ذکر است تا بدانید که برای انجام این گام، می توانید از استاد راهنما و یا مشاور دانشگاه خودتان نیز مشورت گرفته و سپس، موضوع را انتخاب کنید. این کار کمی دشوار است به همین دلیل، بهتر است که در طی انجام این کار، به نکاتی توجه کنید که برخی از مهم ترین آن ها، شامل موارد زیر می باشند:

• موضوعی را انتخاب کنید که به آن علاقه دارید.
• علاوه بر علاقه، شما باید موضوعی را انتخاب کنید که مربوط به حیطه شغلی و درسی تان باشد.
• موضوع پژوهش شما بهتر است که نو و بدیع بوده و البته ارزش تحقیق کردن را نیز داشته باشد.
• بهتر است که عنوان پروپوزال شما، بر اساس جدیدترین نیازهای جامعه باشد.
• موضوع پروپوزال شما عزیزان باید جامع و در عین حال واضح باشد.
• بهتر است که در ابتدای عنوان از کلماتی همچون: بررسی، مطالعه، ارزیابی و … استفاده کنید.

لازم به ذکر است تا بدانید که اگر حوزه پروپوزال شما با درس و یا حرفه شما تفاوت زیادی داشته باشد، ممکن است شما نتوانید آن را به خوبی به اتمام برسانید. لذا، حتما موضوعی را انتخاب کنید که در آن اطلاعات کاملی دارید.

بیان کردن مسئله تحقیق گام 2 آموزش نوشتن پروپوزال

همان طور که در گام اول آموزش نوشتن پروپوزال بیان کردیم، شما باید موضوعی را برای تحقیق خود انتخاب کنید که نیازهای روز جامعه را بیان می کند. به همین دلیل، شما در گام دوم باید مسئله ای که انتخاب کرده اید را تحلیل و بررسی نموده و سپس بیان کنید. به عبارت دیگری می توان گفت که شما با انجام این تحقیق، باید بتوانید مسئله ای هم اکنون در جامعه وجود دارد را به چالش کشیده و تحلیل و بررسی نمایید. برای این کار دقت کنید که مسئله مورد نظر خودتان را به وضوح بیان کنید و محدوده مشکل را به روشنی، مطرح کنید.

علاوه بر این، در زمان بیان مسئله، حتما دقت کنید که اطلاعات را بر اساس یک نظم خاصی، باید از جز به کل ارائه دهید. در واقع شما با تمامی این کارها، باید راهی را برای حل آن مشکل و مسئله بیابید. لازم به ذکر است تا بدانید که در این گام از آموزش نوشتن پروپوزال، شما باید تمامی سازمان ها و نهادهای مربوطه را با ذکر نام، در تحقیق تان بیان کنید.

بررسی پیشینه تحقیق

در گام سوم آموزش نوشتن پروپوزال، شما دانشجویان عزیز و گرامی باید پیشینه تحقیق خودتان را بررسی کنید. در واقع، شما برای این که تحقیق خوبی را ارائه دهید، باید پژوهش خود را هم راستا با پژوهش های هم مضمون قرار دهید. با این کار، می توانید از تحقیقات سایر پژوهشگران نیز استفاده کرده و تحقیق خود را رشد دهید. به یاد داشته باشید که برای این کار می توانید به مدارک و اسنادی که در حیطه موضوع شما هستند رجوع کرده و سپس، پیشینه تحقیقتان را بررسی کنید. هدف اصلی از بررسی پیشینه تحقیق، جلوگیری از دوباره کاری و سرقت ادبی، بهره گیری از تجربه های محققان دیگر، اطلاع از نقاط ضعف سایر تحقیقات، آشنایی با روش های تحقیق و … می باشند.

بیان اهداف اصلی تحقیق گام 4 آموزش نوشتن پروپوزال

در این مرحله از آموزش نحوه نوشتن پروپوزال، شما عزیزان باید اهداف تحقیق خود را بیان کنید. لازم به ذکر است تا بدانید که اهداف هر تحقیق به دو دسته کلی و جزئی تقسیم می شوند. اهداف کلی یک تحقیق، شامل اهدافی می باشند که به طور مستقیم از موضوع پژوهش نشات می گیرند. دسته دوم یعنی اهداف جزئی تحقیق نیز به نوعی زیر مجموعه اهداف کلی می باشند. به یاد داشته باشید که اهداف جزئی، مشخص می کنند که چه چیزهایی در این پژوهش، تحقق می یابند و چه چیزهایی تحقق نخواهند یافت.

بررسی فرضیه های تحقیق

در این گام، شما باید تمامی فرضیه های تحقیق را بررسی کنید. در واقع می توان گفت که تمامی فرضیه های یک پژوهش، پیشنهاد یا پیش بینی های منطقی هستند که پس از آزمون و خطا و بررسی یافته های پژوهش، رد یا قبول می شوند. فرضیه را می توان حدس و گمان پژوهشگر در ارتباط با وجود تفاوت یا احتمال وجود رابطه و یا اثر، در بین متغیرها دانست.

بیشتر مفروضات یک پژوهش، حدسیاتی هستند که بر اساس دانش و تجربه و به طور منطقی از نظریه ها استنباط می شوند. همانند اهداف تحقیق، فرضیه ها نیز باید به طور کامل، واضح و روشن و با استفاده از واژه های قابل اندازه گیری بیان شود. البته لازم به ذکر است که پذیرش یا رد فرضیه هیچ گونه اثر سویی بر تحقیق یا محقق نخواهد داشت.

بررسی روش های و مراحل اجرایی کردن تحقیق

در گام ششم آموزش نوشتن پروپوزال، شما باید روش هایی که می توان از طریق آن ها تحقیق را اجرایی کرد، بررسی کرده و بیان کنید. لازم به ذکر است تاب دانید که شما عزیزان در این گام باید به موارد مختلفی بپردازید که برخی از مهم ترین آن ها، شامل موارد زیر می باشند:

• نوع تحقیق
• مراحل انجام تحقیق
• ابزارها و روش های گردآوری داده ها
• جامعه آماری و حجم نمونه
• روش نمونه گیری
• ابزار و روش های تجزیه و تحلیل داده ها

درج کردن منابع گام 7 آموزش نوشتن پروپوزال

در گام نهایی آموزش نوشتن پروپوزال، شما دانشجویان باید منابعی که از طریق آن تحقیق خود را گردآوری کرده اید را درج کنید. به یاد داشته باشید که زمانی یک تحقیق و پژوهش علمی اعتبار دارد که مستند باشد. به همین دلیل، حتما تمامی منابعی که از آن ها برای تحقیق خود استفاده کرده اید را به طور کامل و مفصل در انتهای تحقیق تان ذکر کنید.

نکات مهمی که برای نوشتن پروپوزال باید رعایت کنید

هم اکنون که به طور کامل با پروپوزال و نحوه نوشتن پروپوزال آشنا شدید، بهتر است بدانید که باید در هنگام نگارش به نکاتی توجه کنید. توجه کردن به این نکات و رعایت آن ها سبب می شوند تا شما بتوانید به بهترین نحو ممکن تحقیق خودتان را ارائه کنید. برخی از مهم ترین این نکات که باید در زمان آموزش نوشتن پروپوزال آن ها را دانسته و رعایت کنید، شامل موارد زیر می باشند:

• فونت نوشتن پژوهش شما باید « Times and New Romans » بوده و سایز آن باید 12 باشد.
• اگر دانشجوی کارشناسی ارشد هستید حجم پروپوزال شما باید حداقل 5 صفحه باشد.
• اگر در مقطع دکتری درس می خوانید تعداد صفحه های تحقیق شما باید حداقل 8 صفحه باشد.
• در هنگام نوشتن تحقیق تان دقت کنید که از منابع جدید استفاده کنید.
• به یاد داشته باشید که بهتر است منابع شما هم باید فارسی و هم خارجی باشند.
• حتما در طی نوشتن پروپوزال، یک صفحه از آن را برای پیشینه تحقیق و یک صفحه را به نگارش فهرست منابع اختصاص دهید.

    اطلاعیه:

    برای تهیه پروپوزال، در هر دانشگاه یکسری فرم های مشخص وجود دارد که دانشجو باید بعد از تهیه نمودن آن و وارد کردن تمامی اطلاعات لازم، آن را برای تصویب به دانشگاه محل تحصیل خود ارائه دهد.

خلاصه مطلب

 ما در این مقاله سعی داشتیم تا شما عزیزان را به طور کامل و مفصل با نحوه نوشتن پروپوزال آشنا کنیم. به یاد داشته باشید که حتما برای آموزش نوشتن پروپوزال از مشاورینی کمک بگیرید که هم دانش و اطلاعات کاملی در این زمینه دارند و هم تجربه کافی داشته باشند. در غیر این صورت ممکن است که نتوانند شما را به درستی راهنمایی کنند. مشاوران ما در همراه دانشجو با داشتن چندین سال سابقه و اطلاعات کامل، می توانند به شما دانشجویان عزیز در این زمینه یاری رسانند. اگر سوالی در این زمینه دارید و یا به کمک نیاز دارید، کافی است تا با ما تماس گرفته و یا در زیر این مقاله، کامنت بگذارید.