پس از 5 سال آزمایش و فراز و نشیب؛
گام نهایی در مرحله مونتاژ زیر مجموعه های تلسکوپ و مرحله تکمیل پروژه رصدخانه ملی ایران با ثبت اولین نور تلسکوپ 3.4 متری این رصدخانه انجام شد.
پروژه رصدخانه ملی ایران واقع در بالای گرگش در شهرستان کامو استان کاسان در پژوهشکده دانش بنیان بر اساس دانش و فناوری و با حمایت وزارت علوم اجرا می شود. پژوهش. و فناوری، معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور و سازمان برنامه و بودجه. این طرح گامی بزرگ در توسعه ستاره شناسی و کیهان شناسی رصدی و ایجاد و توسعه فناوری های مرتبط در زمینه های اپتیک، مکانیک و کنترل تلقی می شود.
بر اساس بیانیه رصدخانه ملی ایران، “اولین نور” آغاز مجموعه ای از فعالیت ها با هدف شناخت عملکرد اپتیکی، کنترل و مکانیکی تلسکوپ و اندازه گیری ویژگی های اصلی تلسکوپ از جمله اندازه نقطه نوری در کانون و قابلیت های کنترل آن مانند هدف گیری و ردیابی تلسکوپ و همچنین عملکرد اپتیک فعال است.
این فرآیند منجر به استفاده علمی از تلسکوپ، انجام تنظیمات نهایی تلسکوپ و مونتاژ نرم افزار می شود.
اولین داده های تصویر نور نشان می دهد که تلسکوپ در ابتدای فرآیند کیفیت تصویر 0.8 ثانیه قوسی را ارائه می دهد که با میانگین دید نجومی سایت رصدخانه Wolf در کانون اصلی و 2 دقیقه قوسی در میدان دید مطابقت دارد. تصویری از برخورد منظومه کهکشانی Arp 282 در فاصله 320 میلیون سال نوری از ما برای ثبت اولین نور از یک جرم فرا کهکشانی، توانایی های فنی این تلسکوپ را در اولین شب رصد فنی آن نشان می دهد.
اولین تصاویر نوری این تلسکوپ ادغام اپتیک، مکانیک، سخت افزار و نرم افزار کنترل را در پیکربندی متشکل از ده ها هزار قطعه مکانیکی و الکترونیکی نشان می دهد. در حال حاضر، این تلسکوپ اجرام آسمانی را با دقتی بهتر از یک ثانیه قوسی (در زمان نوردهی 10 دقیقه) می گیرد که بسیار بهتر از آنچه در اسناد طراحی مشخص شده است. همچنین سیستم اپتیک فعال با تغییر شکل آینه اولیه و جابجایی آینه ثانویه توانایی حذف انحرافات نوری را به طور بهینه نشان داده است.
به گزارش آنا، طرح اولیه ساخت رصدخانه ملی ایران برای اولین بار در سال 1377 مطرح و به عنوان یکی از دو طرح اصلی پژوهشی در شورای علمی پژوهشی مطرح و تصویب شد و در سال 1378 مکان آن به صورت دانشگاهی آغاز شد. طرح تحقیق
پروژه رصدخانه ملی ایران از سال 1380 آغاز شد که با شروع مکان یابی، رصدخانه ملی ایران با فراز و نشیب های زیادی مواجه شد و به دلیل 9 مورد، یک بار به مدت چهار سال تعطیل شد. دولت و به دستور کمبود بودجه. رهبر معظم انقلاب فعالیت برای تکمیل آن از سر گرفته شده است.
این طرح ملی از سال 1387 در مرحله توسعه قرار گرفت و پس از اتمام موفقیت آمیز طرح تفصیلی در سال 1395 وارد مرحله ساخت شد و با وجود مشکلات اقتصادی، اجرای آن و با وجود همه گیر شدن ویروس کووید 19 ادامه یافت. ، ساخت و نصب محفظه تلسکوپ در سال 1399 و نصب سازه تلسکوپ در خرداد 1400 به پایان رسید.
ساخت و بهره برداری از سیستم لایه بندی پیچیده در سال 1401 برای تبدیل شیشه صیقلی به آینه به پایان رسید. این سیستم بزرگترین سیستم لایه ای در شرایط خلاء بالا است. تحویل و نصب آینه های اولیه و ثانویه تلسکوپ مهمترین و حساس ترین مرحله این پروژه را تکمیل کرد تا در اکتبر 1401 تلسکوپ طبق نقشه از پیش تعیین شده روشن شود.
تلسکوپ اصلی رصدخانه ملی ایران یک تلسکوپ نوری با قطر آینه اولیه 340 سانتی متر (وزن 4000 کیلوگرم) و قطر آینه ثانویه 60 سانتی متر است. این ترکیب در سال های اخیر برای اکثر تلسکوپ های متوسط و خیلی بزرگ استفاده شده است. این تلسکوپ از آخرین تکنولوژی برای کنترل حرکت محورها و همچنین کنترل آینه های اولیه و فرعی استفاده می کند. وزن ساختار تلسکوپ حدود 90 تن است.
امسال روکش آسفالت جاده اختصاصی رصدخانه ملی ایران به طول 11.5 کیلومتر و همچنین خط انتقال نیرو و فیبر نوری به قله 3600 متری گرگاش به پایان رسیده است.
رصدخانه ملی ایران پروژه بنیادی یا ابر پروژه علمی ایران مدرن است. این رصدخانه نه تنها پاسخگوی نیاز دانشجویان و پژوهشگران ایرانی در زمینه نجوم بوده و تا حد زیادی داده های رصدی مناسب برای اهداف تحقیقاتی را ارائه می دهد، بلکه فرصتی برای مشارکت در پروژه های بین المللی نیز فراهم می کند.
برای اهمیت این پروژه علمی کافی است که هیچ یک از رصدخانه های کشور رصد حرفه ای را در اختیار منجمان قرار ندهند و کسانی که می خواهند با تلسکوپ های عملیاتی کار کنند و روش های تجزیه و تحلیل داده ها و سایر علوم مرتبط را بیاموزند باید به کشورهایی مراجعه کنند که در اختیار آنها قرار می دهند. این فرصت ها، زیرا یک رصدخانه قوی وجود دارد.
پروژه ساخت رصدخانه ملی ایران در پژوهشگاه دانش بنیان در حال اجراست و همزمان با حمایت مالی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری صورت می گیرد.
انتهای پیام/