برای کلاهبرداری اینترنتی چگونه شکایت کنیم؟

نحوه شکایت از کلاهبرداری اینترنتی

کلاهبرداری اینترنتی یک جرم رایانه ای است که در قانون مجازات اسلامی برای آن مجازات پیش بینی شده است . نحوه شکایت از کلاهبرداری اینترنتی از طریق مراجعه به یکی وکیل کلاهبرداری رایانه ای مشهد و پس از طرح شکایت ، موضوع به دادسرای جرایم رایانه ای ارجاع می شود . لذا مرجع رسیدگی به شکایت از جرم کلاهبرداری اینترنتی دادسرای جرایم رایانه ای و سپس دادگاه کیفری است .

استفاده از اینترنت و نرم افزارهای مختلف، سبب شده است تا برخی از جرایمی که سابقا در جامعه و به صورت فیزیکی اتفاق می افتادند ، به فضای مجازی نیز وارد شوند؛ از جمله اینکه سرقت، دیگر منحصر به بالا رفتن از دیوار خانه ها و دزدیدن پول نیست؛ بلکه به صورت اینترنتی نیز می توان به صورت غیر مجاز از حساب دیگران پول برداشت کرد.

علاوه بر این ، امروزه تعداد زیادی از پرونده های حقوقی در مراجع قضایی به شکایت از کلاهبرداری های اینترنتی اختصاص یافته است که مجرمان، تورهای کلاهبرداری خود را نه در فضای حقیقی، بلکه در فضای مجازی و اینترنت پهن می کنند . به همین دلیل ، در این مقاله قصد داریم به بررسی این سوال بپردازیم که نحوه شکایت از کلاهبرداری اینترنتی چگونه است و مرجع رسیدگی مراحل پیگیری کلاهبرداری اینترنتی به چه صورت است؟

برای پرداختن به این سوال ، در ادامه به بررسی اینکه کلاهبرداری اینترنتی چیست می پردازیم و سپس نحوه شکایت از کلاهبرداری اینترنتی، مرجع شکایت از کلاهبرداری اینترنتی و همچنین، مراحل پیگیری شکایت از جرم کلاهبرداری اینترنتی را توضیح خواهیم داد.

 

کلاهبرداری اینترنتی چیست؟

یکی از جرایمی که در قانون مجازات اسلامی و قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری پیش بینی شده است ، است . به طور خلاصه می توان گفت جرم کلاهبرداری به این معناست که شخصی از طریق حیله و تقلب و با استفاده از ابزارهای غیر قانونی برای خودش مال و یا منفعتی را به دست آورد و این تحصیل مال ، با استفاده از فریب دادن دیگران انجام شده باشد .

اما مشخص است که در حال حاضر ، کلاهبرداری صرفا در فضای حقیقی جامعه رخ نمی دهد و در حال حاضر با توجه به کثرت استفاده عموم شهروندان از اینترنت و فضاهای مجازی ، این جرم نیز به این حوزه راه پیدا کرده است و نظر به اینکه مرتکبین در فضای اینترنتی به نحو بهتری می توانند هویت خود را پوشش دهند و از فرار کنند ، اقدامات مجرمانه خود را از طریق اینترنت انجام می دهند .

به همین دلیل ، در قانون جرایم رایانه ای مصوب سال 1388 نیز مجازات خاصی در ارتباط با کلاهبرداری هایی که با استفاده از اینترنت رخ می دهند ، پیش بینی شده است . بر اساس ماده 13 این قانون که در ماده 741 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 نیز منعکس شده است ، جرم کلاهبرداری اینترنتی و مجازات جرم کلاهبرداری رایانه ای به صورت زیر پیش بینی شده است :

“هر کس به طور غیر مجاز از سامانه های رایانه ای یا مخابراتی با ارتکاب اعمالی از قبیل محو ، ایجاد یا متوقف کردن داده ها یا مختل کردن سامانه وجه یا مال یا منفعت یا خدمات یا امتیازات مالی برای خود یا دیگری تحصیل کند ، علاوه بر رد مال به صاحب آن ، به حبس از یک تا پنج سال یا جزای نقدی از بیست میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد ” .

بنابراین ، جرم کلاهبرداری اینترنتی ، همان کلاهبرداری به شیوه سنتی یعنی فریفتن دیگران برای بردن مال آنهاست ، که از طریق اینترنت انجام می شود . علاوه بر این ماده ، عنصر قانونی جرم کلاهبرداری در ماده 67 قانون تجارت الکترونیکی نیز به این صورت پیش بینی شده است :

” هر کس در بستر مبادلات الکترونیکی با سوء استفاده و یا استفاده غیر مجاز از داده پیام ها ، برنامه ها و سیستم های رایانه ای و وسایل ارتباط از راه دور و ارتکاب افعالی نظیر ورود ، محو ، توقف داده پیام ، مداخله در عملکرد برنامه یا سیستم رایانه ای و غیره دیگران را بفریبد و یا سبب گمراهی سیستم های پردازش خودکار و نظایر آن شود و از این طریق برای خود یا دیگری وجوه اموال یا امتیازات مالی تحصیل کند و اموال دیگران را ببرد مجرم محسوب و علاوه بر رد مال به صاحبان اموال به حبس از یک تا سه سال و پرداخت جزای نقدی معادل ماخوذه محکوم می شود ” .

نکته مهمی که در خصوص جرم کلاهبرداری اینترنتی وجود دارد ، آن است که این نوع کلاهبرداری ها می توانند از طریق برداشت غیر مجاز وجه از حساب دیگران یا فیشینگ صورت گیرند و همچنین ، فروشگاه های اینترنتی نیز بعضا ممکن است مرتکب چنین جرمی شوند که لازم است کاربران دقت لازم را برای پیشگیری از وقوع کلاهبرداری های اینترنتی مبذول نمایند .

همانطور که در قسمت قبل توضیح داده شد ، کلاهبرداری اینترنتی نوعی جرم است و برای این جرم در قانون مجازات نیز پیش بینی شده است . به همین منظور ، مانند سایر جرایم در این حوزه ، باید در اولین گام ، نسبت به طرح شکایت در مراجع قضایی صالح اقدام نمود تا این شکایت ، مورد رسیدگی قرار گیرد . اما گاهی این سوال مطرح می شود که نحوه شکایت از کلاهبرداری اینترنتی چگونه است ؟

در پاسخ به این سوال باید گفت که در اولین گام ، شاکی یا بزه دیده باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نموده و طرح شکایت نماید . به یاد داشته باشید که طرح شکایت منوط به ثبت نام در سامانه ثنا است ؛ پس مدارک هویتی تان را نیز با خود به همراه ببرید.

در صورتی که توضیحات خاصی برای شکایت از جرم کلاهبرداری اینترنتی دارید می توانید آن را ضمن شکواییه قید نمایید و یا اینکه از استفاده نمایید . در هر حال ، همه اسناد و مدارکی که در خصوص وقوع جرم کلاهبرداری اینترنتی و اثبات جرم کلاهبرداری اینترنتی در اختیار دارید را نیز باید به شکایت خودتان ضمیمه نمایید تا به آن رسیدگی شود.

کلاهبرداری چیست ؟

برای اینکه به شیوه شکایت از کلاهبرداری اینترنتی بپردازیم ابتدا باید با مفهوم آن آشنا شویم .در همیشه لازم است که ربودن و تحصیل مال غیر به یکی از روش های زیر انجام شود :

• بزهکار با فریب افراد حقیقی یا حقوقی مردم را به وجود شرکت ها، کارخانجات یا به شکل کلی هر امر واهی و غیر واقعی امیدوار کند.
• آنان را از کارهای موهومی بترساند و یا اقدام به جعل عنوان های مختلف کند .
• در آخر از این روش مال های اشخاص مختلف را در قالب سند های مالی، وجوه نقد یا سایر مل های منقول و غیر منقول بدزدد. (ماده ۱ فانون تشدید مجازات مرتکبین اختلاس، ارتشاء و کلاهبرداری)
• برای شکایت از کلاهبرداری اینترنتی ودر مدل قدیمی آن به شکل کلی فرد کلاهبردار با اشخاص ارتباط فیزیکی و رو در رو بر قرار می کند و از این روش با فریب دادن فرد مال او را می دزدد. در آخر معمولا کشف جرم، شناسایی مجرم و دستگیری وی معمولا امکان پذیرتر می باشد.

شکایت از کلاهبرداری اینترنتی در چه شرایطی امکان پذیر است ؟

در مواقعی که کلاهبرداری و ربودن مال غیر تحت این شرایط صورت بگیرد می توانیم به شکایت از کلاهبرداری اینترنتی بپردازیم :

•  از روش ایجاد یا تغییر یا دستکاری در داده های موجود در سیستم های رایانه ای کلاهبرداری شکل می گیرد و این موضوع در آخر به ربودنمال های شخص منجر می شود.(ماده ۱۳ قانون جرایم رایانه ای)
•  برای رسیدن به داده های نخست برای ربودن مال و اموال اشخاص دیگر روش هایی به کار گرفته می شوند که به آن ها مهندسی اجتماعی گفته می شود .
• مهندسی اجتماعی در بیشتر اوقات به کارهای فریب کارانه کلاهبرداران برای بدست آوردن داده های مختلف از افراد می گویند یا جرم های دیگری مثل دزدیدن داده ها و دسترسی غیر مجاز به داده های دیگری مقدمه کلاهبرداری واقع می شوند.

در این قبیل مورد ها درباره شکایت از کلاهبرداری اینترنتی به نظر می رسد امکان بررسی موضوع با توجه به زیاد بودن جرم مطرح باشد.

شکایت از کلاهبرداری اینترنتی به چه نتیجه ای می رسد ؟

متاسفانه با این که کلاهبرداری رایانه ای (که در بین مردم بیشتر به کلاهبرداری اینترنتی شهرت دارد) خیلی رشد داشته است؛ قانون جرم های رایانه ای  اقدام به کاهش مجازات این مجرمین کرده است. با این وجود اگر شکایت از کلاهبرداری اینترنتی به نتیجه برسد و مجرم محکوم گردد این مجازات ها در انتظار وی خواهد بود :

• این قانون حداقل مجازات حبس را مثل گذشته یک سال در نظر گرفته، ولی حداکثر آن را از هفت سال به پنج سال کم کرده است.
• در باره جزای نقدی و شکایت از کلاهبرداری اینترنتی هم در حالی که قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری مجازات نقدی را معادل مال حاصل از جرم  و در هر حال مجرم را لازم به پرداخت آن دانسته بود؛
• قانون جرم های رایانه ای جزای نقدی بین بیست میلیون ریال تا یک صد میلیون ریال را برای کلاهبرداران اینترنتی در نظر گرفته و قاضی را در حکم بدان مخیر کرده است.
• درست است منتقدین حبس مجرمین اعتقاد دارند حبس در بیشتر موارد امکان اصلاح مجرم را همراه ندارد؛ ولی کاهش جزای نقدی در حق دولت با توجه به هزینه های گزاف این جرم ها برای سیستم قضایی به نظر منطقی نمی باشد.
• بدیهی می باشد رد مال ( در صورت به اثبات رسیدن شکایت از کلاهبرداری اینترنتی ) در هر دو حالت بر عهده کلاهبردار است.

انواع رایج کلاهبرداری اینترنتی در ایران و روش شکایت از کلاهبرداری اینترنتی

در این قسمت بعضی از روش های رایج مهندسی اجتماعی در ایران که منجر به کلاهبرداری از اشخاص و شرکت ها می شوند را به نقل از منابع معتبر خبری  مانند پایگاه اطلاع رسانی پلیس فتا بررسی می کنیم. در بیشتر این کارها هدف اصلی مجرم ها دستیابی به اطلاعات کارت بانکی اشخاص از روش های مختلف و بعد از آن برداشت غیر مجاز از حساب آن ها می باشد که می توان در صورت اتفاق افتادن از طریق شکایت از کلاهبرداری اینترنتی مورد پیگیری قرار بگیرد.

• ۱- فروش اقلام و ارائه خدمات به ارزانترین قیمت در بازار به شکلی که حتما اشخاص نسبت به خرید آن وسوسه شوند. بعضی وقت ها این کالا این توانایی را دارد که پوشک یا تور مسافرتی و … باشد.
• در این روش مجرم سایبری از روش ایجاد سایت های فروشگاهی بدون اعتبار که دارای نماد اعتماد الکترونیک هم نیستند و با وسوسه مصرف کننده آن ها را به ارائه اطلاعات کارت بانکی شان در درگاه های پرداخت جعلی ترغیب می کنند و بعد از آن با ذخیره این اطلاعات اقدام به خریدهای اینترنتی یا انتقال پول از این حساب ها می کنند.
• ۲- متاسفانه در بعضی از مورد ها دیده شده کلاهبرداری اینترنتی  در قالب پوشش امر های خیریه مثل موسسه ها جعلی خیریه یا ارائه شماره حساب برای کمک به مردم در حادثه های غیر مترقبه مثل سیل اخیر صورت می گیرد.
•  این کلاهبردار ها مستقیما با ارائه دادن شماره حساب وجوه مردم را جمع آوری می کنند و به جیب می زنند و یا با راهنمایی اشخاص به درگاه های پرداخت جعلی بانک های مختلف اطلاعات حساب و سپس پول شان را می دزدند. در این زمان نیز مدارک مورد نیز مبنی بر تماس موسسه خیریه ، پولی که به حساب آن ها پرداخته کرده اید می توانید به شکایت اقدام نمایید.
• ۳- در بیشتر مورد ها دیده شده با تماس های تلفنی و به بهانه برنده شدن جایزه یا رفع مشکل پرداخت حقوق اشخاص کشاندن اشخاص به صورت تلفنی یا با کشاندن آن ها پای دستگاه های خود پرداز حساب اشخاص خالی شده است.
• در موارد فوق مهم ترین مدارکی که باید برای شکایت از کلاهبرداری اینترنتی ارائه کنید این است که اولا پرینت گردش حساب خود را ( که از بانک دریافت و تایید شده است ) به همراه شرح مکالمات با مجرمین را به مراجعه تقدیم نمایید.
• ۴- ارائه اینترنت رایگان و نامحدود در مکان های عمومی حتی بعضی وقت ها در هتل ها و رستوران ها این توانایی را دارد به هک شدن سیستم های رایانه ای اشخاص و سرقت اطلاعات بانکی یا سایر اطلاعات شان منجر شود.
• ۵- در سال های اخیر سایت ها و کانال های تلگرامی شرط بندی به خصوص در مناطقه های محروم که جوانان با فقدان امکانات تفریحی و کار مواجه بوده اند توانسته اند با کسب وجوه مختلف از اشخاص قربانیان زیادی بگیرند.
• ۶- استفاده از رسید سازهای تقلبی جهت تایید واریز وجه و خرید از اشخاص نیز متاسفانه کاری رایج می باشد.
• ۷- اسکیمرها با جعل کارت های بانکی این توانایی را دارند که به شکل مستقیم یا غیر مستقیم و با واسطه در برداشت و انتقال وجوه از حساب شما مورد استفاده قرار گیرند. پس از ارائه رمز کارت خود به دیگران خودداری کنید و مراقب دستگاه های خود پرداز ثابت و سیار هم باشید.
• اگر به این روش از شما کلاهبرداری صورت گرفته است به سختی می توانید مدارکی را جهت شکایت از کلاهبرداری اینترنتی پیدا کنید. با این وجود باید در اسرع وقت به پلیس و سایر مراجع ذی صلاح مراجعه کرده و شرح وقایع را به اطلاع ایشان برسانید که در اسرع وقت بتوانند به دستگیری مجرمین بپردازند.

شایان ذکر است در تمامی موارد فوق اولین چیزی که می تواند از کلاهبرداری ها جلوگیری کند احتیاط در استفاده از اینترنت می باشد. در نهایت اگر باز به این دام افتادید باید فورا با مراجعه به مراجع ذی صلاح به شکایت از کلاهبرداری اینترنتی بپردازید.

قطعا روش های زیاد و با تنوع بالایی برای کلاهبرداری رایانه ای و شکایت از کلاهبرداری اینترنتی موجود می باشد و مورد های ذکر شده فقط کارهایی هستند که در این روزها رواج دارند. پس با توجه به به روز شدن شیوه های کلاهبرداری ، شکایت از کلاهبرداری اینترنتی به موازات به روز شدن فن آوری امری ضروری است و برای پایین آمدن این جرم ها هشیاری و آگاهی عموم نسبت به فضای سایبری و جرایم سایبری اجتناب ناپذیر می باشد.

شکایت از کلاهبرداری اینترنتی را کجا طرح کنیم؟

پیشنهاد ما به شما این است که برای این کار ابتدا با مشاوران عدل و حق تماس حاصل کنید تا شمارا در این امر مهم راهنمایی کنند. اما با این وجود لازم به ذکر است که شکایت از کلاهبرداری اینترنتی را  باید در این مراجع مطرح کنید :

• برای شکایت مثل بقیه جرم ها رایانه ای باید اول در دادسرای جرایم رایانه ای مطرح شود.
• بعد از طریق پلیس فتا تحقیقات لازم را پیگیری کنیدد تا در نهایت در دادگاه به صدور حکم بیانجامد.

قطعا مشورت با وکلای متخصص قبل از طرح هر گونه شکایت می تواند شما را یاری کند تا در کوتاه ترین مدت و پایین ترین هزینه حقوق خود را احیا کند.

نمونه رای قضایی شکایت از کلاهبرداری اینترنتی:

«شاکی: آقای …..

متهم: آقای …..

اتهام: برداشت غیر مجاز وجه از طریق سامانه رایانه ای(کلاهبرداری رایانه ای)

گردشکار: پس از ارجاع پرونده به این دادگاه و وصول به شعبه ثبت و پس از جری تشریفات قانونی دادگاه در وقت مقرر/ فوق العاده بتصدی امضا کننده ذیل تشکیل است با بررسی پرونده ختم رسیدگی را اعلام و با استعانت از خداوند متعال به شرح ذیل مبادرت به صدور رای می نماید.

تخلفات در خرید اینترنتی را چگونه گزارش کنیم ؟ (روش شکایت از کلاهبرداری اینترنتی)

در شکایت از کلاهبرداری اینترنتی این توانایی را دارید که از طریق وب ‌سایت پلیس فتا به نشانی  اقدام به ارائه گزارش تخلفات و جرم های احتمالی فروشگاه ها نموده و پلیس فتا اقدام لازم را در این باره صورت خواهد داد. البته در بعضی مورد ها رسیدگی به تخلف نیازمند طرح شکایت در دادسرا می باشد که تقاضای ما از هم وطنان عزیز اینست که حتماً برای پیشگیری از قربانی شدن دیگران و جهت پاکسازی فضای سایبر از جرم ها و کلاهبرداری ها حتی در مواردی که مبلغ کلاهبرداری یا تخلف بسیار کم است نیز نسبت به گزارش جرم و یا طرح شکایت خود اقدام نمایند تا مسئولیت اجتماعی خود در این زمینه را انجام داده باشند.

پیشگیری از کلاهبرداری اینترنتی:

با توجه به این که در بیشتر مورد ها در کلاهبرداری اینترنتی قربانی به شکل مستقیم با کلاهبردار رو به رو نیست و هم چنین به خاطر استفاده کلاهبردار از فناوری های به روز و هم چنین تعداد زیاد قربانیان این جرایم در مدت زمان کوتاه در مقایسه با کلاهبرداری سنتی کشف این جرم ها و دستگیری این مجرمین سختر تر و گاه همراه با صرف وقت و هزینه بسیار می باشد. پس برای اینکه به شکایت از کلاهبرداری اینترنتی نیاز پیدا نکنید این موارد را مد نظر داشته باشید :

پس همیشه بهترین راه مقابله با این قبیل جرم های رایانه ای پیشگیری از وقوع آن می باشد. اگر پیشگیری پاسخگو نبود ، به شکایت از کلاهبرداری بپردازید.

الف) اگر که کسب و کار شخصی را دارا می باشید نکته های پایین را حتما رعایت کنید:

• ۱- امنیت وب سایت و کسب و کارتان را از روش های مختلف مثل استفاده از فایروال ها، آنتی ویروس ها، آنتی اسکم ها و .. تامین کنید.
• ۲- کلیه نرم افزارهای خودتان را را مرتبا به روز رسانی کنید.

مورد های ذکر شده در این قسمت صرفا بعضی از مهم ترین نکته ها می باشد. برای مطالعه موارد بیشتر در این مورد این توانایی را دارید که به صفحه منیت کسب و کار های اینترنتی در فضای سایبری مراجعه کنید و در صورتی که مورد کلاهبرداری قرار گرفتید به سریعا شکایت از کلاهبرداری اینترنتی بپردازید.

ب) اگر که قصد دارید امنیت خود و خانواده تان را در اینترنت تامین کنید بهتر ین کار این است که به مورد های زیر توجه ویژه ای کنید:

• ۱- این توانایی را دارید از نرم افزارهای محافظت کننده مثل نرم افزارهای ضدجاسوسی و فایروال ها استفاده و آن ها را به شکل دائمی به روز کنید.
• ۲- در تعاملات خود در شبکه های اجتماعی مراقب باشید و از ارسال اطلاعات خصوصی خودتان در معرض عموم پرهیز کنید.
• ۳- از اینترنت های ایمن استفاده نمایید. استفاده از نت های عمومی و خرید یا پرداخت آنلاین با استفاده از آن ها خطرناک می باشد و این توانایی را دارد که اطلاعات کارت بانکی شما را در اختیار مجرمین سایبری قرار دهد. اگر از این طریق از شما کلاهبرداری صورت گرفتن شکایت از کلاهبرداری اینترنتی در سریع ترین زمان اهمیت زیادی دارد.
• ۴- در زمان خرید اینترنتی نکات ایمنی را رعایت کنید.
• ۵- از باز کردن ایمیل های ناشناس و کلیک کردن بر روی فایل ها یا لینک های ضمیمه این ایمیل ها جدا خودداری کنید.
• ۶- رمز عبور ایمیل یا شبکه های اجتماعی و هم چنین کارت بانکی و یا اطلاعات آن را به راحتی در اختیار افراد دیگر قرار ندهید.
• ۷- دانش خود را نسبت به فناوری های مورد استفاده مانند اینترنت، شبکه های اجتماعی و … افزایش دهید.
• ۸- از سایت های ناشناس و نامعتبر خرید اینترنتی نکنید.
• در صورت اتفاق افتادن کلاهبرداری، سریعا به شکایت از کلاهبرداری اینترنتی بپردازید.

امیدواریم که این مطلب برای شما مفید واقع شده باشد.

مجازات کلاهبرداری اینترنتی چیست ؟

قانون مجازات حداقل مجازات حبس را یک سال در نظر گرفته، و حداکثر آن را 5 سال در نظر گرفته است.

مجازات نقدی کلاهبرداری اینترنتی چیست ؟

قانون جرم های رایانه ای جزای نقدی بین بیست میلیون ریال تا یک صد میلیون ریال را برای کلاهبرداران اینترنتی در نظر گرفته و قاضی را در حکم بدان مخیر کرده است.

چگونه می توان از کلاهبرداری اینترنت شکایت کرد ؟

از طریق سایت فتا یا و در برخی مواقع مراجعه به دادسرا ها