مهریه دولتی چقدر است

«مهریه دولتی» یک اصطلاح حقوقی رایج نیست و بیشتر به سقف قانونی ضمانت اجرایی مهریه اشاره دارد که در حال حاضر تا ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی است. این مفهوم به این معناست که برای ۱۱۰ سکه اول، مرد مسئولیت کیفری دارد و زن می تواند از طریق قانونی اقدام کند، در حالی که برای مهریه مازاد بر این مقدار، اثبات تمکن مالی مرد ضروری است. فهم این تمایز برای زوجین و افرادی که با موضوع مهریه درگیر هستند، از اهمیت بالایی برخوردار است.

مفهوم مهریه در نظام حقوقی ایران

مهریه، که ریشه های عمیق در فقه اسلامی و سنت های فرهنگی ایران دارد، یک تعهد مالی است که مرد در هنگام عقد نکاح بر عهده می گیرد و متعهد به پرداخت آن به همسر خود می شود. این تعهد، با ثبت رسمی عقد، جنبه قانونی پیدا کرده و زن مالک آن می شود و می تواند هر زمان که بخواهد آن را مطالبه کند. مهریه نه تنها نمادی از احترام و تکریم زن است، بلکه در بسیاری از موارد به عنوان پشتوانه ای مالی برای وی در نظر گرفته می شود.

تعریف مهریه و ماهیت آن

بر اساس ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، «به مجرد عقد، زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بکند.» این ماده به صراحت مالکیت زن بر مهریه را بلافاصله پس از عقد بیان می کند. ماهیت مهریه می تواند شامل هر مال منقول یا غیرمنقول، وجه نقد، سکه طلا، یا حتی منافع و حقوق مالی باشد که دارای ارزش اقتصادی و قابلیت تملیک باشد. تعیین مهریه با توافق زوجین و در حضور شهود صورت می گیرد و در سند رسمی ازدواج ثبت می شود.

انواع مهریه: عندالمطالبه و عندالاستطاعه

مهریه در ایران به دو دسته اصلی تقسیم می شود که هر کدام آثار حقوقی و اجرایی متفاوتی دارند:

• مهریه عندالمطالبه: این نوع مهریه به محض عقد، قابل مطالبه از سوی زن است. مرد موظف است به محض درخواست زن، مهریه را پرداخت کند و تمکن مالی او شرط پرداخت نیست. به عبارت دیگر، زن هر زمان که اراده کند، می تواند مهریه خود را مطالبه کرده و مرد مکلف به پرداخت آن است، چه قصد ادامه زندگی مشترک را داشته باشد و چه خیر.
• مهریه عندالاستطاعه: در این نوع مهریه، پرداخت آن از سوی مرد مشروط به توانایی مالی اوست. یعنی زن برای مطالبه مهریه باید ابتدا ثابت کند که مرد تمکن مالی برای پرداخت مهریه را دارد. در عمل، این نوع مهریه برای زن دشواری بیشتری در مطالبه ایجاد می کند، زیرا بار اثبات ملائت (توانایی مالی) مرد بر دوش زن است.

انتخاب بین این دو نوع مهریه در زمان عقد صورت می گیرد و تفاوت اصلی آن ها در نحوه مطالبه و بار اثبات تمکن مالی مرد برای پرداخت آن است. در اغلب عقدنامه های رسمی، مهریه به صورت عندالمطالبه ثبت می شود، مگر اینکه توافق خاصی بین طرفین صورت گرفته باشد.

مبانی قانونی مهریه: از قانون مدنی تا قانون حمایت خانواده

مهریه در نظام حقوقی ایران تحت تأثیر چندین قانون و مقررات قرار دارد. اصلی ترین منابع قانونی در این زمینه شامل قانون مدنی و قانون حمایت خانواده هستند. قانون مدنی، به ویژه مواد ۱۰۷۸ تا ۱۱۰۰، به تعریف مهریه، شرایط صحت آن، انواع مهریه (مهرالمسمی، مهرالمثل، مهرالمتعه) و احکام کلی مربوط به آن می پردازد. این قانون، مهریه را به عنوان حق مالی زن به رسمیت می شناسد و بر مالکیت او بر آن تأکید دارد.

در سال های اخیر، قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱، اصلاحات مهمی را در نحوه اجرای مهریه و تعیین سقف ضمانت اجرایی آن به وجود آورده است. ماده ۲۲ این قانون، که یکی از پربحث ترین مواد آن است، به موضوع سقف ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی پرداخته و تعیین کننده نحوه مطالبه و ضمانت اجرای مهریه است. این ماده در تلاش است تا با مدیریت بار دعاوی در دادگاه ها و همچنین پیشگیری از حبس طولانی مدت مردان به دلیل عدم پرداخت مهریه، تعادلی بین حقوق زوجین برقرار کند. همچنین، آیین نامه ها و بخشنامه های صادر شده از سوی قوه قضائیه و بانک مرکزی نیز در تفسیر و اجرای قوانین مهریه نقش مهمی ایفا می کنند، به ویژه در زمینه محاسبه مهریه وجه رایج به نرخ روز.

سقف قانونی مهریه و ضمانت اجرایی آن در سال 1404

مفهوم مهریه دولتی که در عنوان این مقاله آمده، در واقع به ابهامی رایج در میان عموم مردم اشاره دارد. در نظام حقوقی ایران، مهریه به صورت واحد و یکسانی توسط دولت تعیین نمی شود، بلکه توافقی است میان زوجین. اما، قانونگذار برای ضمانت اجرای مهریه، به ویژه در زمینه امکان اعمال مجازات حبس، سقف هایی را در نظر گرفته است که مهمترین آن قانون ۱۱۰ سکه است.

قانون 110 سکه: حدود و الزامات ضمانت اجرای کیفری

ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱، کلیدی ترین ماده در خصوص سقف ضمانت اجرایی مهریه است. این ماده مقرر می دارد: «هرگاه مهریه در زمان وقوع عقد تا یکصد و ده سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن باشد، وصول آن مشمول مقررات ماده (۲) قانون اجرای محکومیت های مالی است. چنانچه مهریه، بیشتر از این میزان باشد در خصوص مازاد، فقط ملائت زوج ملاک پرداخت است.» این بدان معناست که برای ۱۱۰ سکه اول مهریه، در صورت عدم پرداخت از سوی مرد و احراز عدم اعسار (توانایی مالی)، امکان اعمال ضمانت اجرای کیفری از جمله حبس وجود دارد. در واقع، این سقف، معیاری برای اعمال مجازات کیفری در نظر گرفته شده است، نه تعیین میزان کل مهریه. مرد مکلف به پرداخت کل مهریه توافق شده است، اما برای بخش مازاد بر ۱۱۰ سکه، زن باید توانایی مالی مرد را ثابت کند تا بتواند آن را مطالبه و وصول نماید. رویه قضایی فعلی نیز در راستای حبس زدایی، اغلب به جای صدور حکم جلب مستقیم، مرد را به ارائه دادخواست اعسار (ناتوانی از پرداخت یکجا) ارجاع می دهد.

تأکید بر این نکته که سقف ۱۱۰ سکه بهار آزادی، صرفاً مربوط به امکان اعمال ضمانت اجرای کیفری (حبس) است و به معنای سلب حق زوجه نسبت به مهریه مازاد نیست.

مهریه مازاد بر 110 سکه: شرط ملائت زوج

همانطور که ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده بیان می کند، در خصوص مهریه مازاد بر ۱۱۰ سکه، «فقط ملائت زوج ملاک پرداخت است.» این عبارت به این معناست که اگر مهریه توافق شده بیش از ۱۱۰ سکه باشد، زن برای مطالبه و وصول بخش مازاد بر این مقدار، باید در دادگاه ثابت کند که همسرش تمکن مالی لازم برای پرداخت این میزان اضافی را دارد. بار اثبات این تمکن مالی بر عهده زوجه است و صرف ادعای داشتن اموال، کافی نخواهد بود. دادگاه با بررسی وضعیت مالی مرد، دارایی ها، درآمد، شغل و سایر مستندات، در خصوص توانایی او برای پرداخت مهریه مازاد بر ۱۱۰ سکه تصمیم گیری می کند. این رویکرد قانونگذار، به منظور جلوگیری از حبس طولانی مدت مردان و همچنین ایجاد تعادل بین حقوق زن و وضعیت اقتصادی مرد اتخاذ شده است. مطالبه این بخش از مهریه نیز از طریق دادگاه خانواده صورت می گیرد و روند حقوقی خاص خود را دارد.

طرح کاهش مهریه به 14 سکه: شایعه یا واقعیت؟

در سالیان اخیر، شایعات و بحث های فراوانی پیرامون طرحی مبنی بر کاهش سقف مهریه به ۱۴ سکه مطرح شده است که نگرانی هایی را در جامعه، به ویژه در میان زنان، ایجاد کرده است. در پاسخ صریح به این پرسش باید گفت که تاکنون هیچ طرحی مبنی بر کاهش سقف ضمانت اجرای کیفری مهریه به ۱۴ سکه به تصویب نهایی مجلس شورای اسلامی نرسیده و به قانون تبدیل نشده است. بنابراین، تمامی اخبار و مطالبی که در این خصوص منتشر می شود، صرفاً گمانه زنی، طرح های پیشنهادی اولیه یا شایعاتی هستند که فاقد وجاهت قانونی می باشند. در حال حاضر، همان قانون ۱۱۰ سکه به قوت خود باقی است و مبنای عمل دادگاه ها و مراجع قضایی است.

هدف از طرح های اولیه برای کاهش مهریه، عموماً کاهش آمار طلاق، ترغیب جوانان به ازدواج، و جلوگیری از حبس مردان به دلیل عدم توانایی پرداخت مهریه عنوان شده است. با این حال، منتقدان این طرح ها معتقدند که کاهش بیش از حد مهریه می تواند حقوق زنان را تضعیف کرده و پشتوانه مالی آن ها را از بین ببرد، خصوصاً در جامعه ای که زنان استقلال مالی کامل ندارند. تأکید می شود که تا اطلاع ثانوی و هرگونه تصویب و ابلاغ رسمی قانونی جدید، مبنای قانونی برای مهریه و ضمانت اجرایی آن، همان ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده و سقف ۱۱۰ سکه است.

فرایند عملی مطالبه و وصول مهریه

مطالبه و وصول مهریه، یک فرآیند حقوقی است که مراحل مشخصی دارد. آگاهی از این مراحل برای زوجین، به ویژه زنان، ضروری است تا بتوانند به درستی از حقوق خود دفاع کنند. این فرآیند می تواند از طریق اداره ثبت اسناد و املاک یا از طریق دادگاه خانواده پیگیری شود.

گام های مطالبه مهریه

مطالبه مهریه معمولاً از دو مسیر اصلی پیگیری می شود:

۱. از طریق اجرای ثبت اسناد و املاک:

• شرایط: این روش در صورتی قابل اجراست که عقدنامه ازدواج به صورت رسمی تنظیم شده باشد و زوجه توانایی شناسایی اموال منقول یا غیرمنقول متعلق به زوج را داشته باشد.
• مراحل:
  1. زوجه به دفترخانه ای که عقد در آن ثبت شده، مراجعه کرده و تقاضای صدور اجرائیه مهریه را می کند.
  2. اجرائیه به زوج ابلاغ می شود و او ۱۰ روز مهلت دارد تا مهریه را پرداخت کند یا ترتیبات پرداخت آن را فراهم آورد.
  3. در صورت عدم پرداخت در مهلت مقرر، زوجه می تواند با معرفی اموال زوج (مانند حساب های بانکی، خودرو، ملک یا حقوق)، درخواست توقیف آن ها را از طریق اداره ثبت داشته باشد.
• مزیت: این روش معمولاً سریع تر و کم هزینه تر از مسیر دادگاه است، اما نیازمند شناسایی اموال زوج است.

۲. از طریق دادگاه خانواده:

• شرایط: این روش زمانی انتخاب می شود که عقدنامه غیررسمی باشد، زوجه نتواند اموالی از زوج شناسایی کند، یا روش ثبتی به نتیجه نرسیده باشد.
• مراحل:
  1. زوجه دادخواست مطالبه مهریه را به دادگاه خانواده ارائه می کند.
  2. دادگاه با تشکیل جلسه رسیدگی، به ادعای زوجه رسیدگی کرده و در صورت احراز حقانیت، حکم به پرداخت مهریه صادر می کند.
  3. پس از صدور حکم قطعی، پرونده به اجرای احکام دادگستری ارجاع داده می شود و از آنجا پیگیری های لازم برای توقیف اموال و وصول مهریه انجام می گیرد.
• مدارک مورد نیاز: در هر دو روش، اصل یا کپی مصدق عقدنامه، شناسنامه و کارت ملی زوجین و هرگونه مدرکی که اثبات کننده دارایی های زوج باشد، مورد نیاز است.

توقیف اموال و دارایی های مرد

یکی از مهمترین مراحل در فرآیند وصول مهریه، توقیف اموال و دارایی های مرد است. این اقدام با هدف تضمین پرداخت مهریه و جلوگیری از انتقال یا پنهان کردن اموال توسط زوج انجام می شود. اموال قابل توقیف شامل موارد زیر است:

• حساب های بانکی: موجودی حساب های بانکی مرد در هر بانکی قابل توقیف است.
• املاک و مستغلات: هرگونه ملک، زمین، یا ساختمان متعلق به مرد (به جز مستثنیات دین) می تواند توقیف شود.
• خودرو، سهام و اوراق بهادار: وسایل نقلیه شخصی، سهام شرکت ها و سایر اوراق بهادار نیز در زمره اموال قابل توقیف قرار می گیرند.
• حقوق کارمندان و بازنشستگان: در صورت اشتغال مرد به کار، یک سوم حقوق او (در زمان تاهل) و یک چهارم (در صورت جدایی و عدم ازدواج مجدد مرد) تا زمان پرداخت کامل مهریه قابل توقیف است.

مستثنیات دین: با این حال، تمامی اموال مرد قابل توقیف نیستند. قانونگذار برای حمایت از حداقل زندگی مرد، برخی اموال را به عنوان مستثنیات دین معرفی کرده است که شامل:

• مسکن مورد نیاز و مناسب شأن بدهکار و افراد تحت تکفل او.
• اثاثیه ضروری زندگی.
• ابزار و وسایل کار و کسب مورد نیاز بدهکار.
• مبلغی که برای اجاره مسکن ضروری است.
• تلفن و سیم کارت ضروری.

شناسایی و توقیف اموال غیر مستثنیات دین، نیاز به آگاهی حقوقی و گاهی پیگیری های دقیق دارد.

اعسار و تقسیط مهریه

در بسیاری از موارد، مردان توانایی پرداخت یکجای مهریه را ندارند. در چنین شرایطی، قانون راهکاری به نام اعسار (ناتوانی از پرداخت) را پیش بینی کرده است. اگر مردی مدعی شود که توانایی پرداخت مهریه را به صورت نقدی و یکجا ندارد، می تواند دادخواست اعسار و تقسیط مهریه را به دادگاه ارائه دهد.

• شرایط و نحوه ارائه دادخواست اعسار: مرد باید ظرف مدت معینی پس از ابلاغ اجرائیه مهریه (معمولاً یک ماه)، دادخواست اعسار را به دادگاه ارائه کند و با شهادت حداقل دو نفر شاهد موثق، عدم توانایی مالی خود را اثبات کند. دادگاه با بررسی مستندات و شهادت شهود، در مورد اعسار مرد تصمیم گیری می کند.
• نقش دادگاه در تعیین پیش پرداخت و اقساط: در صورت اثبات اعسار، دادگاه مبلغی را به عنوان پیش پرداخت (معمولاً یک سکه یا بخشی از مهریه) و سپس اقساط ماهانه (مثلاً یک سکه یا نیم سکه در ماه، بسته به توان مالی مرد) تعیین می کند. این اقساط تا زمان پرداخت کامل مهریه ادامه خواهد داشت.
• پیامدهای عدم پرداخت اقساط مهریه: اگر مرد اقساط تعیین شده را به موقع پرداخت نکند، مهریه از حالت تقسیط به حالت حال در می آید و زن می تواند با ارائه درخواست، حکم جلب مجدد مرد را تا سقف ۱۱۰ سکه اخذ کند. این امر نشان دهنده اهمیت جدی گرفتن پرداخت اقساط مهریه است.

محاسبه مهریه به نرخ روز

مسئله محاسبه مهریه به نرخ روز یکی از چالش های مهم در پرونده های مهریه است، به ویژه با توجه به نوسانات اقتصادی و تورم. نحوه محاسبه بسته به نوع مهریه (سکه، طلا یا وجه رایج) متفاوت است:

• مهریه سکه و طلا: اگر مهریه به صورت سکه طلا (مثلاً سکه تمام بهار آزادی) یا طلای دیگر تعیین شده باشد، محاسبه بر اساس قیمت روز مطالبه یا پرداخت آن انجام می شود. به این معنا که مبلغی که مرد باید بپردازد، برابر با ارزش سکه ها یا طلا در روزی است که زن آن را مطالبه کرده یا مرد قصد پرداخت آن را دارد. این موضوع می تواند با توجه به نوسانات بازار طلا، به طور قابل توجهی بر میزان بدهی مرد تأثیر بگذارد.
• مهریه وجه رایج (پول نقد): در صورتی که مهریه به صورت مبلغ مشخصی وجه نقد (ریال) تعیین شده باشد، محاسبه آن بر اساس شاخص قیمت سالانه و با استفاده از فرمول بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران انجام می شود. هدف از این محاسبه، جبران کاهش ارزش پول در طول زمان و حفظ قدرت خرید مهریه است. فرمول معمولاً به این صورت است که مبلغ مهریه اولیه، در شاخص قیمت سال پرداخت تقسیم بر شاخص قیمت سال عقد ضرب می شود تا ارزش روز آن به دست آید. تبصره الحاقی به ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی به صراحت به این موضوع اشاره دارد.

آگاهی از این نحوه محاسبه، برای هر دو طرف، جهت پیش بینی و مدیریت مالی در پرونده های مهریه ضروری است.

حق ثبت مهریه و هزینه های آن

زمانی که زن برای مطالبه مهریه خود از طریق اداره ثبت اسناد و املاک اقدام می کند، پرداخت هزینه ای به نام حق ثبت مهریه الزامی است. این هزینه برای ثبت رسمی درخواست اجراییه مهریه و آغاز فرآیند قانونی وصول آن دریافت می شود. حق ثبت مهریه از این جهت اهمیت دارد که بدون پرداخت آن، درخواست اجراییه مهریه از سوی دفاتر اسناد رسمی به جریان نمی افتد.

میزان حق ثبت: حق ثبت مهریه بر اساس درصدی از ارزش کل مهریه محاسبه می شود. این درصد معمولاً حدود 2.5 درصد از بهای مهریه تا سقف ۱۱۰ سکه طلا است. به عبارت دیگر، ارزش ۱۱۰ سکه طلا (بر اساس نرخ روز سکه در زمان ثبت درخواست) محاسبه شده و سپس 2.5 درصد از آن به عنوان حق ثبت دریافت می گردد. برای مهریه هایی که از ۱۱۰ سکه تجاوز می کنند، حق ثبت معمولاً تا همان سقف ۱۱۰ سکه محاسبه می شود و برای مازاد آن، هزینه ای جداگانه در نظر گرفته نمی شود.

زمان و نحوه پرداخت: این هزینه باید در زمان ارائه درخواست صدور اجراییه به دفترخانه یا اداره ثبت، توسط زوجه پرداخت شود. این پرداخت به صورت نقدی یا از طریق دستگاه های کارتخوان موجود در دفاتر ثبت انجام می گیرد. آگاهی از این هزینه ها برای زوجه در ابتدای فرآیند مطالبه مهریه حائز اهمیت است.

نکات حقوقی و باورهای رایج درباره مهریه

در مواجهه با پرونده های مهریه، علاوه بر آگاهی از قوانین و فرآیندهای اجرایی، شناخت نکات حقوقی ظریف و تصحیح باورهای غلط رایج، می تواند از بسیاری از مشکلات و سوءتفاهم ها پیشگیری کند.

تأثیر نوع طلاق بر مهریه

نحوه پرداخت مهریه و میزان آن، می تواند تحت تأثیر نوع طلاقی که بین زوجین اتفاق می افتد، قرار گیرد:

• طلاق توافقی: در این نوع طلاق، زوجین با توافق یکدیگر بر سر تمامی مسائل از جمله مهریه (میزان، نحوه پرداخت یا بخشش کلی یا جزئی آن) به جدایی اقدام می کنند. این توافق، در دادگاه ثبت و به رسمیت شناخته می شود.
• طلاق از سوی مرد: اگر مرد درخواست طلاق دهد، موظف است تمامی مهریه زن را به صورت کامل (چه نقد و چه اقساط) پرداخت کند. در این شرایط، حق مهریه زن کاملاً محفوظ است.
• طلاق از سوی زن (خلع): در طلاق خلع، زن با کراهت شدید از شوهر خود، در ازای بخشیدن تمام یا قسمتی از مهریه (یا مالی دیگر)، از مرد خود طلاق می گیرد. میزان بذل مهریه در این نوع طلاق، توافقی است و می تواند از یک ریال تا تمام مهریه باشد. دادگاه در این زمینه دخالتی در تعیین میزان بذل ندارد و صرفاً توافق طرفین را تأیید می کند.

موارد عدم تعلق یا کاهش مهریه

برخی شرایط خاص ممکن است بر تعلق کامل مهریه به زن تأثیر بگذارد، اما این موارد بسیار محدود و مشخص هستند:

• عدم تمکین خاص یا عام: اگر زن بدون دلیل موجه از تمکین خاص (رابطه زناشویی) یا تمکین عام (انجام وظایف زناشویی، زندگی در منزل مشترک) خودداری کند و این عدم تمکین در دادگاه ثابت شود، زن حق نفقه را از دست می دهد، اما مهریه او ساقط نمی شود. البته در صورت عدم تمکین، مرد می تواند درخواست اجازه ازدواج مجدد دهد.
• فوت یکی از زوجین قبل از نزدیکی: در صورتی که عقد نکاح دائم صحیح واقع شود اما قبل از نزدیکی (رابطه زناشویی)، یکی از زوجین فوت کند، نصف مهریه به زن تعلق می گیرد (اگر زن فوت کند به ورثه او) و اگر مرد فوت کند، ورثه او باید نصف مهریه را پرداخت کنند. در صورت وقوع نزدیکی، مهریه کامل به زن تعلق می گیرد.
• فسخ نکاح: در مواردی که عقد نکاح به دلیل برخی عیوب یا تدلیس فسخ شود، بسته به زمان فسخ (قبل یا بعد از نزدیکی) و ماهیت علت فسخ، احکام متفاوتی در مورد مهریه اعمال می شود که می تواند منجر به عدم تعلق یا تعلق نصف مهریه گردد.

برخلاف باور عمومی، خیانت زن یا مرد به تنهایی دلیلی برای سلب حق مهریه نیست، مگر اینکه عدم تمکین خاص یا عام از سوی زوجه محرز شود و به اثبات برسد.

شایعات و تصورات غلط رایج

در جامعه، تصورات و شایعات نادرستی در مورد مهریه وجود دارد که می تواند منجر به سردرگمی و تصمیمات اشتباه شود. از جمله این باورهای غلط می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سقوط مهریه با ازدواج مجدد زن: این باور کاملاً نادرست است. مهریه حقی است که به محض عقد به زن تعلق می گیرد و با طلاق و ازدواج مجدد او ساقط نمی شود. زن پس از طلاق، حتی در صورت ازدواج مجدد، همچنان می تواند مهریه خود را از همسر سابقش مطالبه کند.
• عدم تأثیر خیانت زن در پرداخت مهریه: بسیاری به اشتباه فکر می کنند که اگر زن خیانت کند، مهریه اش از بین می رود. از نظر قانونی، خیانت زن (یا مرد) به تنهایی تأثیری بر حق مهریه ندارد، مگر اینکه خیانت به گونه ای باشد که منجر به اثبات عدم تمکین خاص یا عام از سوی زن شده و این موضوع توسط دادگاه تأیید شود. در این صورت نیز فقط حق نفقه ساقط می شود، نه مهریه.
• فقط ۱۱۰ سکه قابل مطالبه است: این تصور که مرد فقط موظف به پرداخت ۱۱۰ سکه است و مهریه مازاد بر آن از بین می رود، نادرست است. همانطور که پیشتر توضیح داده شد، سقف ۱۱۰ سکه فقط مربوط به ضمانت اجرای کیفری (حبس) است و مرد مکلف به پرداخت کل مهریه توافق شده است، البته برای مازاد ۱۱۰ سکه، زن باید تمکن مالی مرد را ثابت کند.
• کلاهبرداری با سکه های تقلبی: برخی شایعات در مورد پرداخت سکه های تقلبی به جای سکه واقعی وجود دارد. در سیستم قضایی و اجرایی کشور، تمهیداتی اندیشیده شده تا این گونه تقلب ها صورت نگیرد. معمولاً دادگاه ها یا مراجع اجرای احکام، فرآیندهایی را برای تأمین و تحویل سکه واقعی به زن دنبال می کنند تا از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری شود.

این گونه باورهای غلط، نه تنها به نضییع حقوق افراد منجر می شود، بلکه می تواند روند حل و فصل دعاوی را نیز پیچیده تر کند. بنابراین، اتکا به اطلاعات صحیح و قانونی از منابع معتبر، همواره توصیه می شود.

نقش وکیل متخصص در پرونده های مهریه

پرونده های مهریه، با توجه به پیچیدگی های حقوقی، عواطف انسانی درگیر در آن، و نیز تغییرات رویه های قضایی، می تواند برای افراد درگیر بسیار چالش برانگیز باشد. در چنین شرایطی، بهره مندی از خدمات یک وکیل متخصص مهریه می تواند تفاوت چشمگیری در نتیجه و روند پرونده ایجاد کند. نقش وکیل تنها به حضور در دادگاه محدود نمی شود، بلکه شامل ابعاد گسترده ای است:

• راهنمایی در پیچیدگی های قانونی: یک وکیل متخصص، با اشراف کامل بر قوانین مدنی، قانون حمایت خانواده، آیین نامه ها و بخشنامه های مربوطه، می تواند بهترین مسیر قانونی را به موکل خود نشان دهد. این شامل انتخاب روش صحیح مطالبه (ثبت یا دادگاه)، نحوه توقیف اموال، و مدیریت پرونده اعسار است.
• تسریع روند پرونده: با توجه به آشنایی وکیل با فرآیندهای اداری و قضایی، وکیل می تواند به سرعت و دقت لازم، مدارک را جمع آوری و مراحل قانونی را پیگیری کند و از اتلاف وقت و سردرگمی موکل جلوگیری نماید.
• حفظ حقوق زوجین: وکیل با تخصص خود، از تضییع حقوق موکل (چه زن و چه مرد) جلوگیری می کند. برای زن، این به معنای مطالبه مهریه به صورت عادلانه و کامل، و برای مرد، دفاع در برابر درخواست های غیرمنطقی و مدیریت پرونده اعسار است.
• ارائه راهکارهای جایگزین و توافقات حقوقی: در بسیاری از موارد، وکیل می تواند با مذاکره و میانجی گری، راهکارهایی را برای توافق بین زوجین ارائه دهد که به نفع هر دو طرف باشد و از طولانی شدن فرآیندهای قضایی جلوگیری کند. این شامل تنظیم صورت جلسات توافقی و صلح نامه نیز می شود.
• پاسخ به دغدغه های هزینه های وکالت و شفافیت: با توجه به نگرانی های موجود در مورد هزینه های وکالت، یک وکیل متخصص و اخلاق مدار، تمامی جزئیات مربوط به حق الوکاله و هزینه های احتمالی دیگر را به صورت شفاف به موکل توضیح می دهد و توافقات لازم را قبل از شروع کار انجام می دهد. این شفافیت، اعتماد بین وکیل و موکل را تقویت می کند.

توصیه می شود در پرونده های مهریه، به ویژه در موارد پیچیده یا وجود اختلاف نظر، حتماً از مشاوره وکلای متخصص و با تجربه در امور خانواده بهره مند شوید تا از تضییع حقوق خود جلوگیری کنید.

نتیجه گیری و اهمیت آگاهی حقوقی

موضوع مهریه، از دیرباز یکی از ارکان اصلی عقد نکاح در ایران بوده و همواره محل بحث و چالش های حقوقی و اجتماعی فراوانی است. همانطور که در این مقاله به تفصیل بررسی شد، اصطلاح «مهریه دولتی» به معنای تعیین مهریه از سوی دولت نیست، بلکه به سقف قانونی ضمانت اجرای کیفری مهریه، یعنی ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی، اشاره دارد. این سقف، امکان اعمال مجازات حبس را تا این میزان مهریه فراهم می کند و برای مهریه مازاد بر آن، اثبات تمکن مالی مرد ضروری است.

آگاهی از مبانی حقوقی مهریه، تفاوت های مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه، فرآیندهای عملی مطالبه و وصول آن از طریق ثبت یا دادگاه، امکان توقیف اموال، شرایط اعسار و تقسیط، و نحوه محاسبه مهریه به نرخ روز، برای تمامی زوجین و افرادی که در آستانه ازدواج یا جدایی قرار دارند، حیاتی است. درک صحیح از این مفاهیم، نه تنها به حفظ حقوق افراد کمک می کند، بلکه می تواند از بروز سوءتفاهم ها، اختلافات طولانی مدت و تصمیمات احساسی و نادرست جلوگیری به عمل آورد. همچنین، با شناخت شایعات و باورهای غلط رایج، می توان از دامن گیر شدن در مشکلات حقوقی و مالی بی مورد اجتناب کرد.

در نهایت، با توجه به پیچیدگی های حقوقی و نوسانات اجتماعی و اقتصادی، تأکید بر لزوم مشورت با متخصصین حقوقی در تمامی مراحل مرتبط با مهریه، از زمان تعیین آن در عقدنامه تا مراحل مطالبه و وصول، امری ضروری است. یک وکیل متخصص می تواند با ارائه راهکارهای منطقی و قانونی، از تضییع حقوق افراد جلوگیری کرده و مسیر روشن تری را برای زوجین در مواجهه با این مسائل ترسیم کند. آگاهی حقوقی، کلید پایداری زندگی مشترک و عبور موفقیت آمیز از چالش های احتمالی است.