متن اظهارنامه الزام به تنظیم سند ملک
متن اظهارنامه الزام به تنظیم سند ملک
اظهارنامه الزام به تنظیم سند ملک، یک ابزار حقوقی رسمی است که جهت مطالبه قانونی تعهد طرف مقابل (خریدار یا فروشنده) به حضور در دفترخانه و انتقال سند رسمی به کار می رود و اولین گام جدی برای مستندسازی عدم انجام تعهد و اثبات حسن نیت اظهارکننده است. این اقدام پیش زمینه بسیاری از دعاوی حقوقی مرتبط با ملک، مانند دعوای الزام به تنظیم سند رسمی یا مطالبه وجه التزام، محسوب می شود.
در معاملات ملکی، سند رسمی به عنوان گواه قطعی مالکیت، نقشی اساسی و غیرقابل انکار ایفا می کند. عدم تنظیم به موقع و صحیح این سند می تواند پیامدهای حقوقی و مالی متعددی برای طرفین معامله به همراه داشته باشد. در چنین شرایطی، زمانی که یکی از طرفین (اعم از خریدار یا فروشنده) از انجام تعهدات خود مبنی بر حضور در دفترخانه اسناد رسمی و تکمیل فرآیند انتقال سند سرباز می زند، نیاز به یک راهکار قانونی برای مطالبه این حق و مستندسازی تخلف پیش می آید. اظهارنامه قضایی در این زمینه، به عنوان یک ابزار حقوقی کارآمد، مطرح می شود. این سند، نه تنها فرصتی دوباره برای انجام تعهد را فراهم می آورد، بلکه سندی محکم برای اثبات حسن نیت و آمادگی اظهارکننده و همچنین تخلف مخاطب در مراجع قضایی خواهد بود. این مقاله با هدف ارائه یک راهنمای جامع و کاربردی، مبانی قانونی، مراحل عملی، مدارک مورد نیاز، هزینه ها و نمونه های کامل متن اظهارنامه را برای هر دو حالت (از سوی خریدار به فروشنده و از سوی فروشنده به خریدار) تشریح می کند تا کاربران با اطمینان و دانش کافی، این اقدام حقوقی را انجام دهند.
اظهارنامه الزام به تنظیم سند ملک چیست و چرا باید آن را ارسال کرد؟
اظهارنامه، ابزاری حقوقی است که به موجب آن، شخص می تواند پیش از طرح دعوا در دادگاه، خواسته یا اطلاعاتی را به صورت رسمی و با ضمانت اجرایی قانون، به اطلاع طرف مقابل برساند. این فرآیند تحت ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی جمهوری اسلامی ایران تعریف شده است که بیان می دارد: هر کس می تواند، قبل از تقدیم دادخواست، حق خود را به وسیله اظهارنامه از دیگری مطالبه نماید، مشروط بر اینکه موعد مطالبه رسیده باشد. به طور کلی، هر کس حق دارد، اظهاراتی را که راجع به معاملات و تعهدات خود با دیگری است و بخواهد به طور رسمی به وی برساند، ضمن اظهارنامه به طرف ابلاغ نماید.
در بستر معاملات ملکی، اظهارنامه الزام به تنظیم سند ملک به معنای ابلاغ رسمی و قانونی درخواست یکی از طرفین معامله (خریدار یا فروشنده) به طرف دیگر است تا بر اساس مبایعه نامه یا قرارداد پیشین، در تاریخ و دفترخانه مشخصی حضور یافته و نسبت به تکمیل مراحل انتقال سند رسمی اقدام نماید. هدف اصلی از ارسال این اظهارنامه، مستندسازی تخلف، اثبات حسن نیت اظهارکننده و فراهم آوردن مدارک لازم برای پیگیری های حقوقی بعدی است.
اهداف و لزوم ارسال اظهارنامه در معاملات ملکی
ارسال اظهارنامه در معاملات ملکی، چه از سوی خریدار و چه از سوی فروشنده، می تواند اهداف و الزامات حقوقی مهمی را برآورده سازد. این اقدام نه تنها یک اخطار رسمی است، بلکه به عنوان یک دلیل محکم در دادگاه نیز قابل استناد خواهد بود.
برای خریدار
- اثبات آمادگی برای پرداخت باقی مانده ثمن: خریدار می تواند با ارسال اظهارنامه، آمادگی خود را برای پرداخت مابقی ثمن معامله در دفترخانه اسناد رسمی اعلام کند. این کار نشان می دهد که خریدار به تعهدات مالی خود پایبند بوده و عدم انتقال سند به دلیل تخلف او نبوده است.
- تثبیت تاریخ عدم حضور فروشنده: در صورتی که فروشنده در تاریخ مقرر در دفترخانه حاضر نشود، خریدار می تواند با دریافت گواهی عدم حضور از دفترخانه و با استناد به اظهارنامه ارسالی، تاریخ دقیق و رسمی تخلف فروشنده را مستند سازد.
- فراهم آوردن مدرک مستدل برای دادگاه: اظهارنامه به عنوان سندی معتبر، آمادگی خریدار و عدم تمکین فروشنده را به اثبات می رساند. این امر در مراحل بعدی، هنگام طرح دعوای الزام به تنظیم سند رسمی یا مطالبه وجه التزام و خسارات، بسیار حیاتی است. این مدرک می تواند در اثبات تقصیر فروشنده و مطالبه حقوق خریدار نقش کلیدی ایفا کند.
برای فروشنده
- اثبات آمادگی برای انتقال سند: در مواردی که خریدار از حضور در دفترخانه و تکمیل معامله خودداری می کند، فروشنده می تواند با ارسال اظهارنامه، آمادگی خود را برای انتقال سند رسمی اعلام نماید. این کار از این جهت اهمیت دارد که فروشنده می تواند نشان دهد که آماده اجرای تعهدات خود بوده است.
- پیشگیری از مطالبه وجه التزام توسط خریدار: اگر در قرارداد، وجه التزامی برای تأخیر در انتقال سند پیش بینی شده باشد، فروشنده با ارسال اظهارنامه می تواند از خود رفع مسئولیت کند و ثابت کند که عدم انتقال سند ناشی از تخلف او نبوده، بلکه از سوی خریدار بوده است. این اقدام می تواند مانع از مطالبه وجه التزام توسط خریدار شود.
- جمع آوری دلیل برای پیگیری حقوقی: اظهارنامه به فروشنده کمک می کند تا در صورت عدم تعهد خریدار، مدارک لازم برای پیگیری های حقوقی مانند مطالبه خسارت تأخیر یا حتی فسخ قرارداد (در صورت وجود شرایط آن) را فراهم آورد.
ارسال اظهارنامه الزام به تنظیم سند ملک، گامی بنیادین در جهت مستندسازی تخلف قراردادی و فراهم آوردن زمینه برای پیگیری های حقوقی بعدی است که منافع هر دو طرف معامله را در صورت پایبندی به قانون تضمین می کند.
تفاوت اظهارنامه با دادخواست الزام به تنظیم سند
در حالی که اظهارنامه الزام به تنظیم سند رسمی و دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی هر دو ابزارهایی حقوقی برای پیگیری حقوق در معاملات ملکی هستند، تفاوت های اساسی بین آنها وجود دارد که آگاهی از آن ها ضروری است.
اظهارنامه یک ابلاغ رسمی و خارج از دادگاه است که صرفاً جنبه اخطار و مطالبه دارد و هیچ گونه ضمانت اجرایی قضایی مستقیم برای وادار کردن طرف مقابل به انجام تعهد ندارد. هدف اصلی آن مستندسازی و آماده سازی برای اقدامات حقوقی جدی تر است. در مقابل، دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی، یک درخواست رسمی و قضایی است که مستقیماً به دادگاه تقدیم می شود. در این مرحله، خواهان (خریدار یا فروشنده) از مرجع قضایی می خواهد که با صدور حکم، طرف مقابل را ملزم به انجام تعهد تنظیم سند رسمی نماید. دادگاه پس از بررسی مدارک و شواهد، در صورت احراز حق، حکم به الزام طرف متخلف به تنظیم سند رسمی صادر می کند که این حکم، دارای ضمانت اجرایی قانونی است. به عبارت دیگر، اظهارنامه مرحله اخطار و تلاش برای حل و فصل پیش از دعواست، در حالی که دادخواست شروع فرآیند قضایی برای احقاق حق است.
مراحل تنظیم و ارسال اظهارنامه الزام به تنظیم سند ملک
فرآیند تنظیم و ارسال اظهارنامه الزام به تنظیم سند ملک نیازمند دقت و رعایت اصول مشخصی است تا از اعتبار حقوقی کافی برخوردار باشد و در مراجع قضایی قابل استناد قرار گیرد. در ادامه، مراحل گام به گام این فرآیند تشریح می شود.
گام اول: جمع آوری اطلاعات و مدارک لازم
پیش از هر اقدامی، جمع آوری دقیق و کامل اطلاعات و مدارک مورد نیاز، اساسی ترین مرحله است. این اطلاعات شامل موارد زیر می شود:
- اطلاعات هویتی کامل اظهارکننده: شامل نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، تاریخ تولد، شغل، آدرس دقیق پستی و شماره تماس.
- اطلاعات هویتی کامل مخاطب اظهارنامه: شامل نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، تاریخ تولد، شغل و آدرس دقیق پستی مخاطب. دقت در درج آدرس بسیار مهم است تا اظهارنامه به درستی ابلاغ شود.
- جزئیات دقیق مبایعه نامه یا قرارداد: شامل شماره قرارداد، تاریخ انعقاد، نام و مشخصات کامل طرفین قرارداد، مشخصات بنگاه املاک (در صورت وجود) و کد رهگیری (در صورت دارا بودن).
- مشخصات کامل ملک: شامل آدرس دقیق ملک، پلاک ثبتی (اصلی و فرعی)، بخش و حوزه ثبتی، متراژ دقیق و کاربری ملک (مسکونی، تجاری، اداری).
- تاریخ و شماره دفترخانه توافق شده: اگر در قرارداد تاریخ و شماره دفترخانه خاصی برای تنظیم سند رسمی توافق شده است، باید دقیقاً ذکر شود.
- مبلغ ثمن معامله: مبلغ کل ثمن، میزان پرداختی تا کنون، مبلغ باقی مانده و نحوه پرداخت آن (مثلاً زمان انتقال سند).
- هرگونه شرط خاص در قرارداد: اگر شروطی نظیر وجه التزام برای عدم تنظیم سند یا فسخ مبایعه نامه در صورت عدم انجام تعهدات وجود دارد، باید به آن ها اشاره شود.
گام دوم: نحوه تنظیم متن اظهارنامه
متن اظهارنامه باید به گونه ای روشن، مستدل و بدون ابهام نگارش شود تا منظور اظهارکننده به وضوح به مخاطب ابلاغ گردد. ساختار کلی نحوه نوشتن اظهارنامه حقوقی ملکی به شرح زیر است:
عنوان و مشخصات طرفین
در ابتدای متن، بخش های مشخصی برای درج اطلاعات اظهارکننده (کسی که اظهارنامه را ارسال می کند) و مخاطب (کسی که اظهارنامه برای او ارسال می شود) وجود دارد. این اطلاعات باید کاملاً مطابق با اطلاعات هویتی جمع آوری شده در گام اول باشد. در بخش موضوع اظهارنامه نیز باید عبارت واضحی مانند الزام به حضور در دفترخانه و تنظیم سند رسمی درج شود.
شرح اظهارنامه (اصول نگارش و نکات کلیدی)
این بخش، هسته اصلی اظهارنامه را تشکیل می دهد و باید با دقت بالا نگارش شود.
- بیان سوابق معامله: با اشاره به تاریخ و مشخصات مبایعه نامه، جزئیات معامله را شرح دهید (مثلاً: به موجب مبایعه نامه شماره … مورخ … فی مابین اینجانب … و جنابعالی …).
- اشاره به تعهدات قراردادی طرف مقابل: صراحتاً به تعهدات قراردادی که طرف مقابل باید انجام می داده (مثلاً حضور در تاریخ مقرر در دفترخانه شماره …) و از انجام آن سرباز زده، اشاره کنید.
- اعلام عدم انجام تعهد از سوی مخاطب: به وضوح بیان کنید که طرف مقابل به تعهدات خود عمل نکرده است. (مثلاً: علی رغم توافقات، جنابعالی در تاریخ مقرر در دفترخانه حاضر نگردیدید.)
- اعلام آمادگی کامل اظهارکننده: بر آمادگی خود برای انجام کلیه تعهداتتان، نظیر پرداخت باقی مانده ثمن معامله (برای خریدار) یا حضور و انتقال سند (برای فروشنده)، تأکید کنید.
- درخواست مشخص و مهلت دار: از مخاطب بخواهید تا در یک تاریخ و ساعت مشخص (مثلاً ظرف 7 یا 10 روز از تاریخ ابلاغ اظهارنامه) در یک دفترخانه معین حضور یابد. این مهلت باید معقول باشد.
- اخطار به پیگیری قانونی: صراحتاً اعلام کنید که در صورت عدم انجام تعهد در مهلت مقرر، موضوع از طریق مراجع قضایی پیگیری خواهد شد.
- ذکر خسارات قراردادی: در صورت وجود وجه التزام عدم تنظیم سند در قرارداد، به آن اشاره کرده و حق مطالبه آن را برای خود محفوظ بدارید.
گام سوم: مدارک لازم برای ثبت اظهارنامه در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
برای ثبت اظهارنامه قضایی ملک، می بایست مدارک زیر را همراه داشته باشید:
- متن آماده شده اظهارنامه: متن باید در قالب فایل word یا به صورت تایپ شده و آماده ارائه باشد.
- مدارک هویتی اظهارکننده: اصل کارت ملی و شناسنامه اظهارکننده.
- کپی برابر اصل شده مبایعه نامه: اصل مبایعه نامه برای تطبیق، و کپی آن برای پیوست به اظهارنامه.
- اطلاعات سامانه ثنا: نام کاربری و رمز عبور سامانه ثنا برای ارسال اظهارنامه (در صورت عدم ثبت نام، در همان دفاتر خدمات قضایی امکان ثبت نام وجود دارد).
- سایر مستندات مرتبط: هرگونه مدرک دال بر تخلف طرف مقابل (مانند گواهی عدم حضور قبلی از دفترخانه، رسیدهای پرداخت اقساط، پیامک ها یا نامه های رسمی مرتبط).
گام چهارم: ارسال اظهارنامه از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
پس از آماده سازی مدارک و متن، نوبت به ثبت و ارسال اظهارنامه می رسد:
- مراجعه به دفاتر: با در دست داشتن تمامی مدارک به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی اظهارنامه ملک مراجعه کنید.
- تکمیل فرم: مسئول مربوطه در دفتر، متن اظهارنامه شما را بررسی و در سامانه الکترونیکی قضایی ثبت می کند.
- پرداخت هزینه ها: هزینه ارسال اظهارنامه قضایی ملک مطابق تعرفه های مصوب (که در بخش های بعدی توضیح داده می شود) به صورت الکترونیکی از طریق دستگاه کارت خوان در همان دفتر پرداخت می شود.
- دریافت رسید: پس از ثبت نهایی، رسید و شماره پیگیری اظهارنامه به شما داده می شود. این شماره برای پیگیری وضعیت ابلاغ اظهارنامه ضروری است.
- نحوه پیگیری اظهارنامه: می توانید با استفاده از شماره پیگیری و اطلاعات سامانه ثنا، وضعیت ابلاغ اظهارنامه را به صورت آنلاین پیگیری کنید. پس از ابلاغ به مخاطب، نسخه الکترونیکی آن در حساب کاربری ثنای مخاطب قابل مشاهده خواهد بود.
نمونه متن اظهارنامه الزام به تنظیم سند ملک
در این بخش، دو نمونه اظهارنامه الزام به تنظیم سند رسمی ارائه می شود که می توانید با تکمیل اطلاعات مربوط به پرونده خود، از آن ها استفاده نمایید. توجه داشته باشید که این نمونه ها صرفاً راهنما هستند و توصیه می شود پیش از ارسال، با یک وکیل یا مشاور حقوقی مشورت نمایید تا از انطباق کامل آن با شرایط خاص پرونده خود اطمینان حاصل کنید.
نمونه 1: متن اظهارنامه از طرف خریدار به فروشنده (عدم انتقال سند)
بسمه تعالی
اظهارکننده: (نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، آدرس کامل، شماره تماس)
مخاطب: (نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، آدرس کامل، شماره تماس)
موضوع اظهارنامه: الزام به حضور در دفترخانه و تنظیم سند رسمی انتقال ملک
شرح اظهارنامه:
مخاطب محترم،
با سلام و احترام،
به موجب مبایعه نامه عادی شماره .......... مورخ ../../.. منعقده فی مابین اینجانب (خریدار) و جنابعالی (فروشنده) در خصوص خرید یک واحد آپارتمان/ یک باب منزل مسکونی / ...... (ذکر دقیق نوع ملک) به پلاک ثبتی فرعی .......... از اصلی .......... واقع در بخش .......... حوزه ثبتی شهرستان .......... به نشانی ................................................ با متراژ تقریبی .......... متر مربع، ثمن کل معامله مبلغ .......... ریال تعیین گردید.
از مبلغ مذکور، اینجانب تا تاریخ تنظیم این اظهارنامه، مبلغ .......... ریال را مطابق رسیدهای موجود و مفاد مبایعه نامه به جنابعالی پرداخت نموده ام و باقی مانده ثمن معامله، مبلغ .......... ریال می باشد که مقرر بود همزمان با تنظیم و انتقال سند رسمی در دفترخانه اسناد رسمی به شما پرداخت گردد.
مطابق بند .......... ماده .......... مبایعه نامه مذکور، مقرر گردیده بود که جنابعالی در تاریخ ../../.. در دفترخانه اسناد رسمی شماره .......... شهرستان .......... واقع در ................................................ جهت تنظیم و انتقال سند رسمی ملک فوق الذکر به نام اینجانب حضور یابید.
علی رغم تاریخ مقرر و وجود آمادگی کامل اینجانب برای انجام تعهدات خود و پرداخت مابقی ثمن معامله در دفترخانه، متاسفانه جنابعالی در تاریخ مذکور در دفترخانه حاضر نگردیدید و اقدام به انتقال سند رسمی به نام اینجانب ننموده اید. لازم به ذکر است که گواهی عدم حضور جنابعالی از دفترخانه مربوطه نیز موجود و در صورت نیاز ارائه خواهد شد.
لذا به موجب این اظهارنامه رسمی و قانونی و مستنداً به ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی، مجدداً از جنابعالی تقاضا می گردد تا حداکثر ظرف مدت ۷ (هفت) روز از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه، جهت تعیین وقت جدید و حضور در دفترخانه اسناد رسمی شماره .......... شهرستان .......... (یا هر دفترخانه دیگری که توافق شود) و انجام تعهد قانونی و قراردادی خود مبنی بر تنظیم و انتقال سند رسمی ملک به نام اینجانب، با اینجانب تماس حاصل فرمایید. بدیهی است اینجانب در تاریخ جدید تعیین شده با آمادگی کامل جهت پرداخت باقی مانده ثمن معامله در دفترخانه حاضر خواهم شد.
در صورت انقضای مهلت مقرر و عدم اقدام از سوی جنابعالی، اینجانب ناچار خواهم بود جهت احقاق حقوق قانونی خود، نسبت به طرح دعوای الزام به تنظیم سند رسمی، مطالبه خسارات ناشی از تأخیر در انجام تعهد (از جمله وجه التزام عدم تنظیم سند پیش بینی شده در قرارداد) و سایر خسارات دادرسی، از طریق مراجع قضایی اقدام نمایم. حق هرگونه پیگیری حقوقی و قضایی در این زمینه برای اینجانب محفوظ است.
با تشکر و تجدید احترام
نام و نام خانوادگی اظهارکننده
امضاء
نمونه 2: متن اظهارنامه از طرف فروشنده به خریدار (عدم حضور خریدار)
بسمه تعالی
اظهارکننده: (نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، آدرس کامل، شماره تماس)
مخاطب: (نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، آدرس کامل، شماره تماس)
موضوع اظهارنامه: الزام به حضور در دفترخانه و تنظیم سند رسمی انتقال ملک
شرح اظهارنامه:
مخاطب محترم،
با سلام و احترام،
به موجب مبایعه نامه عادی شماره .......... مورخ ../../.. منعقده فی مابین اینجانب (فروشنده) و جنابعالی (خریدار) در خصوص فروش یک واحد آپارتمان/ یک باب منزل مسکونی / ...... (ذکر دقیق نوع ملک) به پلاک ثبتی فرعی .......... از اصلی .......... واقع در بخش .......... حوزه ثبتی شهرستان .......... به نشانی ................................................ با متراژ تقریبی .......... متر مربع، ثمن کل معامله مبلغ .......... ریال تعیین گردید.
از مبلغ مذکور، جنابعالی تا تاریخ تنظیم این اظهارنامه، مبلغ .......... ریال را مطابق رسیدهای موجود و مفاد مبایعه نامه به اینجانب پرداخت نموده اید و باقی مانده ثمن معامله، مبلغ .......... ریال می باشد که مقرر بود همزمان با تنظیم و انتقال سند رسمی در دفترخانه اسناد رسمی به اینجانب پرداخت گردد.
مطابق بند .......... ماده .......... مبایعه نامه مذکور، مقرر گردیده بود که جنابعالی در تاریخ ../../.. در دفترخانه اسناد رسمی شماره .......... شهرستان .......... واقع در ................................................ جهت تنظیم و انتقال سند رسمی ملک فوق الذکر و پرداخت باقی مانده ثمن معامله حضور یابید.
علی رغم تاریخ مقرر و وجود آمادگی کامل اینجانب برای انجام تعهدات خود و انتقال سند رسمی ملک به نام جنابعالی در دفترخانه، متاسفانه جنابعالی در تاریخ مذکور در دفترخانه حاضر نگردیدید و اقدام به تکمیل فرآیند معامله ننموده اید. لازم به ذکر است که گواهی عدم حضور جنابعالی از دفترخانه مربوطه نیز موجود و در صورت نیاز ارائه خواهد شد.
لذا به موجب این اظهارنامه رسمی و قانونی و مستنداً به ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی، مجدداً از جنابعالی تقاضا می گردد تا حداکثر ظرف مدت ۷ (هفت) روز از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه، جهت تعیین وقت جدید و حضور در دفترخانه اسناد رسمی شماره .......... شهرستان .......... (یا هر دفترخانه دیگری که توافق شود) و انجام تعهد قانونی و قراردادی خود مبنی بر تکمیل فرآیند خرید، پرداخت باقی مانده ثمن معامله و تنظیم و انتقال سند رسمی ملک به نام جنابعالی، با اینجانب تماس حاصل فرمایید. بدیهی است اینجانب در تاریخ جدید تعیین شده با آمادگی کامل جهت انتقال سند رسمی در دفترخانه حاضر خواهم شد.
در صورت انقضای مهلت مقرر و عدم اقدام از سوی جنابعالی، اینجانب ناچار خواهم بود جهت احقاق حقوق قانونی خود، نسبت به مطالبه خسارات ناشی از تأخیر در انجام تعهد (از جمله وجه التزام عدم تنظیم سند پیش بینی شده در قرارداد) و سایر خسارات دادرسی و همچنین در صورت نیاز، اقدام به فسخ قرارداد (با رعایت شرایط قراردادی و قانونی) از طریق مراجع قضایی اقدام نمایم. حق هرگونه پیگیری حقوقی و قضایی در این زمینه برای اینجانب محفوظ است.
با تشکر و تجدید احترام
نام و نام خانوادگی اظهارکننده
امضاء
توصیه های مهم در استفاده از نمونه ها
استفاده از نمونه های ارائه شده باید با دقت و رعایت نکات زیر همراه باشد:
- شخصی سازی دقیق: تمام جای خالی ها را با اطلاعات دقیق و صحیح مربوط به معامله خود تکمیل کنید. هرگونه اشتباه یا نقص در اطلاعات می تواند به اعتبار حقوقی اظهارنامه لطمه وارد کند.
- مشورت با وکیل: اکیداً توصیه می شود پیش از ارسال نهایی، متن اظهارنامه را به یک وکیل متخصص در امور ملکی نشان دهید. وکیل می تواند با توجه به جزئیات خاص قرارداد و شرایط حقوقی شما، توصیه های لازم را ارائه کرده و از بروز اشتباهات جلوگیری نماید.
- پرهیز از کپی برداری صرف: این نمونه ها چارچوبی کلی را ارائه می دهند. شرایط هر معامله منحصر به فرد است و ممکن است نیاز به اضافه کردن بندها یا تغییراتی متناسب با شروط خاص مبایعه نامه شما داشته باشد.
برای دانلود فایل PDF نمونه اظهارنامه، می توانید به انتهای مقاله یا لینک های اختصاصی که در آینده ارائه می شوند، مراجعه کنید.
هزینه های ارسال اظهارنامه الزام به تنظیم سند
آگاهی از هزینه های مربوط به اقدامات حقوقی، از جمله ارسال اظهارنامه الزام به تنظیم سند ملک، برای برنامه ریزی و تصمیم گیری آگاهانه ضروری است. این هزینه ها شامل تعرفه های مصوب و احتمالی جانبی می شود.
تعرفه های دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
هزینه ارسال اظهارنامه قضایی در ایران توسط قوه قضائیه تعیین و هر ساله به روزرسانی می شود. این تعرفه ها عموماً در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به صورت یکسان دریافت می گردد. برای اطلاع از نرخ دقیق و مصوب سال جاری، مراجعه به وب سایت رسمی قوه قضائیه یا تماس با دفاتر خدمات الکترونیک قضایی توصیه می شود.
به عنوان یک مثال، در سال های گذشته (مانند سال ۱۴۰۱)، هزینه ارسال یک اظهارنامه قضایی (فارغ از موضوع آن) در حدود ۳۴ هزار تومان بوده است. این مبلغ به صورت الکترونیکی در هنگام ثبت اظهارنامه در دفاتر خدمات قضایی دریافت می شود.
هزینه های جانبی
علاوه بر تعرفه اصلی، ممکن است هزینه های جانبی نیز وجود داشته باشد که شامل موارد زیر است:
- هزینه تایپ متن اظهارنامه: اگر متن اظهارنامه شما به صورت دست نویس یا فایل غیرقابل ویرایش باشد و نیاز به تایپ مجدد در دفاتر خدمات قضایی داشته باشد، مبلغی بابت خدمات تایپ دریافت می شود. این هزینه می تواند بر اساس حجم متن و سیاست های هر دفتر متفاوت باشد (حدود ۱۵ تا ۲۰ هزار تومان در سال های گذشته).
- هزینه کپی مدارک: در صورت نیاز به تهیه کپی از مبایعه نامه یا سایر مستندات برای پیوست به اظهارنامه.
- خدمات مشاوره: در صورت استفاده از مشاوره وکیل یا کارشناس حقوقی برای نحوه نوشتن اظهارنامه حقوقی ملکی و اطمینان از صحت آن، هزینه ای جداگانه باید پرداخت شود.
نکات مهم
- همواره پیش از مراجعه به دفاتر خدمات قضایی، از نرخ های مصوب سال جاری اطمینان حاصل کنید.
- تفاوتهای جزئی در هزینه های جانبی (مانند تایپ) ممکن است در دفاتر مختلف یا شهرهای گوناگون وجود داشته باشد.
- برخی از دفاتر خدمات قضایی ممکن است امکان پرداخت آنلاین را نیز فراهم کرده باشند، اما عموماً پرداخت در محل و از طریق دستگاه کارت خوان انجام می شود.
اقدامات پس از ارسال اظهارنامه و گام های بعدی
ارسال اظهارنامه الزام به تنظیم سند ملک، پایان فرآیند نیست، بلکه آغاز مرحله ای جدید در پیگیری حقوقی شماست. اقدامات بعدی بستگی به واکنش مخاطب اظهارنامه دارد.
در صورت حضور و توافق طرف مقابل
اگر مخاطب اظهارنامه پس از دریافت آن، با شما تماس گرفته و آمادگی خود را برای انجام تعهدات اعلام کند، بهترین سناریو محقق شده است. در این حالت:
- هماهنگی مجدد: با توافق طرفین، تاریخ و ساعت جدیدی برای حضور در دفترخانه اسناد رسمی تعیین کنید.
- حضور در دفترخانه: هر دو طرف در تاریخ و ساعت مقرر در دفترخانه حاضر شده و نسبت به امضای سند رسمی و تکمیل مراحل انتقال ملک اقدام نمایند.
- تایید انجام تعهدات: اطمینان حاصل کنید که تمامی تعهدات قراردادی، از جمله پرداخت مابقی ثمن (از سوی خریدار) یا ارائه تمامی مدارک لازم برای تنظیم سند ملک (از سوی فروشنده) به درستی انجام شده است.
در صورت عدم حضور یا عدم پاسخگویی مخاطب
در صورتی که مخاطب اظهارنامه به دعوت شما توجهی نکند یا از حضور در دفترخانه خودداری نماید، لازم است گام های بعدی حقوقی را بردارید:
گواهی عدم حضور
اگر پس از ارسال اظهارنامه و تعیین وقت جدید، طرف مقابل در دفترخانه حاضر نشد، دریافت گواهی عدم حضور از دفترخانه اسناد رسمی در همان روز و ساعت مقرر، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. این گواهی سندی رسمی و محکم است که نشان می دهد شما به تعهد خود عمل کرده اید و طرف مقابل تخلف کرده است. این گواهی به عنوان یکی از مهم ترین مدارک لازم برای دادخواست تنظیم سند ملک، به همراه اظهارنامه، در دادگاه ارائه خواهد شد.
طرح دعوای الزام به تنظیم سند رسمی
پس از دریافت گواهی عدم حضور، مرحله بعدی، طرح دعوای حقوقی در دادگاه است. شما باید با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و تنظیم دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی، از دادگاه بخواهید تا طرف مقابل را به صورت قانونی ملزم به انتقال سند کند. در این دادخواست، اظهارنامه ارسالی و گواهی عدم حضور به عنوان مدارک اثباتی ضمیمه می شود.
مطالبه خسارات قراردادی (وجه التزام)
در صورتی که در مبایعه نامه، برای عدم انجام تعهد در موعد مقرر، وجه التزام عدم تنظیم سند یا خسارت تأخیر در تنظیم سند پیش بینی شده باشد، شما می توانید همزمان با طرح دعوای الزام به تنظیم سند رسمی، مطالبه این خسارات را نیز در دادخواست خود مطرح کنید. اظهارنامه و گواهی عدم حضور، نقش کلیدی در اثبات حقانیت شما در مطالبه این خسارات خواهد داشت.
این مراحل نشان می دهد که ارسال اظهارنامه، یک گام پیشگیرانه و مستندسازی است که مسیر پیگیری حقوقی در دادگاه را هموارتر و مستحکم تر می کند و شانس موفقیت شما را در دعاوی بعدی افزایش می دهد.
سوالات متداول
آیا ارسال اظهارنامه قبل از دادخواست الزام به تنظیم سند الزامی است؟
ارسال اظهارنامه قبل از دادخواست الزام به تنظیم سند، در بسیاری از موارد از نظر قانونی اجباری نیست و جنبه اختیاری دارد. با این حال، از منظر حقوقی و اثباتی، ارسال آن اکیداً توصیه می شود. اظهارنامه به عنوان یک سند رسمی، آمادگی شما را برای انجام تعهد و عدم تمایل یا قصور طرف مقابل را مستند می کند. این مدرک می تواند در دادگاه به عنوان دلیلی محکم برای اثبات حسن نیت اظهارکننده و تخلف مخاطب ارائه شود و به روند رسیدگی قضایی کمک شایانی می کند. در برخی موارد خاص، مانند مطالبه وجه التزام که منوط به ابلاغ رسمی درخواست باشد، ارسال اظهارنامه ضروری تلقی می شود.
چه مدت پس از ارسال اظهارنامه باید صبر کرد تا اقدام قضایی بعدی انجام شود؟
مدت زمان صبر پس از ارسال اظهارنامه، به آنچه در خود اظهارنامه ذکر کرده اید و نیز عرف قضایی بستگی دارد. معمولاً در متن اظهارنامه یک مهلت معقول (مثلاً ۷ تا ۱۰ روز) برای انجام تعهد تعیین می شود. پس از انقضای این مهلت و در صورت عدم انجام تعهد از سوی مخاطب، می توان اقدام قضایی بعدی (مانند طرح دعوای الزام به تنظیم سند رسمی) را آغاز کرد. مهم است که در تاریخ مشخص شده در اظهارنامه، در صورت عدم حضور طرف مقابل، حتماً از دفترخانه گواهی عدم حضور دریافت شود.
اگر مخاطب به اظهارنامه پاسخ ندهد چه اتفاقی می افتد؟
عدم پاسخگویی مخاطب به اظهارنامه به معنای از بین رفتن اثر حقوقی آن نیست. اظهارنامه به خودی خود یک سند اثباتی است. اگر مخاطب به اظهارنامه پاسخ ندهد یا به مفاد آن عمل نکند، شما می توانید با استناد به همان اظهارنامه (و در صورت لزوم، گواهی عدم حضور از دفترخانه)، اقدام به طرح دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی یا سایر دعاوی مرتبط در مراجع قضایی نمایید. عدم پاسخگویی، مؤید نیت مخاطب برای عدم انجام تعهد بوده و می تواند در دادگاه علیه او استفاده شود.
آیا می توان همزمان با اظهارنامه، برای توقیف ملک اقدام کرد؟
خیر، ارسال اظهارنامه به تنهایی مجوزی برای توقیف ملک نیست. توقیف ملک (دستور موقت یا تامین خواسته) یک اقدام قضایی است که نیازمند طرح دادخواست اصلی در دادگاه و ارائه دلایل و مستندات کافی (مانند مبایعه نامه معتبر) است. این درخواست معمولاً باید همزمان یا پس از طرح دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی به دادگاه ارائه شود. اظهارنامه صرفاً جنبه اخطار و مستندسازی دارد و قدرت اجرایی ندارد.
در صورت فوت فروشنده، اظهارنامه به چه کسی باید ارسال شود؟
در صورت فوت فروشنده (متعهد به انتقال سند)، اظهارنامه باید به ورثه قانونی وی ارسال شود. ورثه قائم مقام متوفی محسوب می شوند و تعهدات قراردادی فروشنده به آنها منتقل می گردد. برای این کار، لازم است ابتدا با استعلام از مراجع مربوطه (مانند اداره ثبت احوال یا شورای حل اختلاف برای گواهی انحصار وراثت)، مشخصات و آدرس دقیق ورثه را به دست آورید و اظهارنامه را برای تک تک وراث ارسال نمایید. در صورت عدم شناسایی کامل وراث، می توان از طریق درخواست نشر آگهی در روزنامه های کثیرالانتشار اقدام کرد.
آیا برای ارسال اظهارنامه حتماً باید وکیل گرفت؟
برای ارسال اظهارنامه الزام به تنظیم سند، از نظر قانونی الزامی به گرفتن وکیل نیست و هر فرد می تواند شخصاً اقدام به ارسال آن نماید. با این حال، با توجه به حساسیت مسائل حقوقی و اهمیت نگارش دقیق و صحیح متن اظهارنامه، مشورت با وکیل متخصص یا سپردن این کار به او، به شدت توصیه می شود. وکیل با اشراف به قوانین و مقررات، می تواند اظهارنامه ای قوی و مستدل تنظیم کند که در مراحل بعدی قضایی، ارزش اثباتی بیشتری داشته باشد و از بروز خطاهای احتمالی جلوگیری نماید.
اگر سند ملک در رهن بانک باشد، آیا می توان اظهارنامه الزام به تنظیم سند ارسال کرد؟
بله، حتی اگر سند ملک در رهن بانک باشد، می توان اظهارنامه الزام به تنظیم سند را ارسال کرد. رهن بودن سند به معنای سلب حقوق مالکانه فروشنده نیست، بلکه محدودیتی بر نقل و انتقال آزادانه آن ایجاد می کند. در این حالت، فروشنده متعهد است علاوه بر انجام سایر تعهدات، نسبت به فك رهن از ملك نیز اقدام نماید تا امکان انتقال سند فراهم شود. اظهارنامه می تواند شامل الزام فروشنده به فک رهن و سپس تنظیم سند رسمی باشد. این موضوع می تواند پیچیدگی هایی داشته باشد و مشورت با وکیل توصیه می شود.
اظهارنامه چه تاثیری در اثبات حق در دادگاه دارد؟
اظهارنامه الزام به تنظیم سند به عنوان یک سند رسمی، تأثیر بسزایی در اثبات حق در دادگاه دارد. این سند نشان می دهد که شما پیش از طرح دعوا، به صورت رسمی و قانونی از طرف مقابل خواسته اید که به تعهد خود عمل کند. این موضوع به خصوص در اثبات حسن نیت اظهارکننده و سوء نیت یا تخلف مخاطب بسیار مهم است. همچنین، در مواردی که قرارداد وجه التزام برای عدم انجام تعهد پیش بینی کرده است، اظهارنامه می تواند دلیلی برای آغاز مطالبه وجه التزام و محاسبه خسارت از تاریخ اخطار رسمی باشد. در کل، اظهارنامه یک دلیل مستند است که می تواند روند اثبات دعوا در دادگاه را تسهیل کند.
نتیجه گیری
در مجموع، متن اظهارنامه الزام به تنظیم سند ملک به عنوان یک ابزار حقوقی قدرتمند و حیاتی، نقش محوری در مستندسازی تعهدات و پیگیری حقوق در معاملات ملکی ایفا می کند. این سند نه تنها به طرفین معامله فرصت مجددی برای انجام تعهدات خود می دهد، بلکه در صورت عدم همکاری، به عنوان یک مدرک رسمی و معتبر، پایه و اساس محکمی برای طرح دعاوی قضایی بعدی نظیر الزام به تنظیم سند رسمی یا مطالبه وجه التزام فراهم می آورد. با آگاهی کامل از مبانی قانونی، رعایت دقیق مراحل تنظیم و ارسال، و استفاده از نمونه های کاربردی، افراد می توانند با اطمینان خاطر بیشتری حقوق خود را پیگیری کنند و از بروز اختلافات طولانی مدت و هزینه های گزاف جلوگیری نمایند. همواره توصیه می شود در موارد پیچیده یا ابهام آمیز، از مشاوره حقوقی متخصصان استفاده شود تا از صحت و اثربخشی کامل این ابزار حقوقی اطمینان حاصل گردد.