اگر مرد زن را کتک بزند حکمش چیست

اگر مرد زن را کتک بزند، این عمل بر اساس قانون مجازات اسلامی جرم محسوب می شود و عواقب قانونی متعددی از جمله پرداخت دیه، حبس تعزیری، و در موارد خاص شلاق را در پی خواهد داشت. همچنین، ضرب و شتم می تواند یکی از مهم ترین دلایل برای اثبات عسر و حرج و تقاضای طلاق از سوی زن باشد.

خشونت خانگی، به ویژه خشونت فیزیکی علیه زنان، پدیده ای تلخ و شایع در جوامع مختلف است که نه تنها سلامت جسمی و روانی قربانی را به شدت تهدید می کند، بلکه بنیان خانواده و آرامش جامعه را نیز متزلزل می سازد. متاسفانه، بسیاری از زنان قربانی این خشونت ها، به دلیل ناآگاهی از حقوق قانونی خود، ترس از عواقب، یا فشارهای اجتماعی و فرهنگی، سکوت اختیار می کنند. این مقاله با هدف ارائه یک راهنمای جامع و دقیق حقوقی، به زنانی که مورد ضرب و شتم همسر خود قرار گرفته اند، کمک می کند تا با حقوق قانونی خود آشنا شوند و مراحل پیگیری قضایی را گام به گام فرا بگیرند. ما در این نوشتار تلاش می کنیم تا با زبانی تخصصی، اما قابل فهم برای عموم، اطلاعاتی مستند و کاربردی را در اختیار مخاطبان قرار دهیم تا آن ها بتوانند با آگاهی کامل، برای احقاق حق خود و رهایی از چرخه خشونت اقدام نمایند.

تعاریف و مبانی قانونی خشونت فیزیکی در خانواده

خشونت خانگی چیست؟ (با تمرکز بر خشونت فیزیکی)

خشونت خانگی به هرگونه سوء رفتار یا آزاری اطلاق می شود که در محیط خانواده و از سوی یکی از اعضای خانواده نسبت به دیگری اعمال گردد. این مفهوم بسیار گسترده است و می تواند شامل ابعاد گوناگونی باشد. اگرچه در نگاه اول ممکن است خشونت خانگی تنها خشونت فیزیکی را به ذهن متبادر کند، اما در واقع این پدیده شامل خشونت های روانی، جنسی، مالی، و اجتماعی نیز می شود.

در این مقاله، تمرکز اصلی ما بر خشونت فیزیکی است. خشونت فیزیکی به هر عملی گفته می شود که به بدن فرد آسیب رسانده یا باعث درد و جراحت شود. این اعمال می توانند شامل کتک زدن، سیلی زدن، هل دادن، گاز گرفتن، مشت زدن، لگد زدن، پرتاب اشیاء، حبس کردن، سوزاندن، استفاده از سلاح، و هرگونه نیروی فیزیکی دیگری باشد که به صورت عمدی به بدن زن وارد آید. هدف از این نوع خشونت، کنترل، ارعاب، آسیب رساندن جسمی، یا تحقیر قربانی است. قانون گذار ایرانی نیز، این گونه اعمال را جرم شناخته و برای آن مجازات تعیین کرده است.

تعریف حقوقی ضرب و جرح: تفاوت ها و مصادیق

در نظام حقوقی ایران، به ویژه در قانون مجازات اسلامی، بین اصطلاحات ضرب و جرح تمایز قائل شده و برای هر یک، تعاریف و مجازات های متفاوتی در نظر گرفته شده است:

• ضرب: به هرگونه آسیب فیزیکی به بدن اطلاق می شود که بدون ایجاد پارگی، بریدگی، یا خونریزی عمیق باشد، اما آثاری نظیر کبودی، سرخی، کوفتگی، ورم یا درد بر جای بگذارد. مصادیق بارز ضرب شامل سیلی زدن، مشت زدن، هل دادن شدید، یا هر عملی است که منجر به تغییر رنگ پوست یا ایجاد ورم شود بدون آنکه پوست شکافته شود. دیه و ارش (نوعی دیه که مقدار آن در قانون مشخص نیست و قاضی تعیین می کند) برای ضرب، بر اساس میزان آسیب و نظر پزشکی قانونی تعیین می گردد.
• جرح: به آسیب هایی گفته می شود که با از هم گسیختگی بافت های بدن و ایجاد خونریزی همراه باشد. این موارد شامل بریدگی ها (چه سطحی و چه عمیق)، پارگی ها، شکستگی استخوان ها، نقص عضو، یا قطع عضو می شوند. مجازات جرح، به مراتب شدیدتر از ضرب است و می تواند شامل دیه، حبس، و در شرایط خاص قصاص باشد. میزان دیه برای انواع جراحات، با جزئیات کامل در قانون مجازات اسلامی (مواد مربوط به دیات) تعیین شده است.

تشخیص دقیق نوع آسیب (ضرب یا جرح) و شدت آن، از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که مستقیماً بر میزان مجازات و دیه تاثیر می گذارد و این امر بر عهده متخصصین پزشکی قانونی است.

مبانی قانونی حکم ضرب و شتم زن توسط مرد

قانون جمهوری اسلامی ایران، به صراحت ضرب و شتم زن توسط مرد (همسر) را جرم دانسته و برای آن مجازات تعیین کرده است. این مجازات ها صرفاً به دلیل ارتکاب جرم ضرب و جرح انسانی است و تفاوتی بین قربانی و مرتکب از لحاظ جنسیت یا رابطه زوجیت قائل نمی شود، بلکه به ماهیت جرم و میزان آسیب وارده توجه دارد. مهم ترین قوانین ناظر بر این موضوع عبارتند از:

1. قانون مجازات اسلامی: این قانون به تفصیل به تعریف انواع جرائم علیه تمامیت جسمانی افراد، از جمله ضرب و جرح، و مجازات های مرتبط با آن ها پرداخته است. مواد مرتبط با دیات، قصاص، و حبس تعزیری (در صورت عدم امکان قصاص یا رضایت طرفین) در این قانون، مبنای اصلی صدور احکام برای خشونت فیزیکی هستند. حتی اگر آسیب وارده خفیف باشد و صرفاً موجب کبودی یا ورم شود، باز هم جرم تلقی شده و مستوجب دیه یا ارش است.
2. قانون حمایت خانواده: این قانون با رویکرد حمایتی از نهاد خانواده و اعضای آن، به ویژه زنان و کودکان، جنبه های مختلف حقوق خانواده را پوشش می دهد. اگرچه به طور مستقیم به مجازات فیزیکی نپرداخته، اما امکان مطالبه حقوقی زن، از جمله حق طلاق در صورت عسر و حرج ناشی از خشونت، در این قانون پیش بینی شده است.

این قوانین به وضوح نشان می دهند که هیچ فردی، حتی در چارچوب خانواده، حق ندارد دیگری را مورد آزار و اذیت فیزیکی قرار دهد و در صورت ارتکاب چنین عملی، باید پاسخگوی اعمال خود در مراجع قضایی باشد.

اقدامات فوری پس از ضرب و شتم: گام های حیاتی برای حفظ امنیت و جمع آوری شواهد

اولویت اول: حفظ امنیت جانی و روانی

پس از تجربه ضرب و شتم، اولین و مهم ترین اولویت، تضمین امنیت جانی و روانی زن است. در شرایط بحرانی، تصمیم گیری صحیح و سریع می تواند جان شما را نجات دهد و از تشدید آسیب ها جلوگیری کند.

• مکان امن: در صورت امکان، بلافاصله محل درگیری را ترک کرده و به مکانی امن پناه ببرید. این مکان می تواند خانه والدین، دوستان، بستگان مورد اعتماد، یا یک مرکز حمایتی برای زنان آسیب دیده باشد. هرگز در محیطی که احساس خطر می کنید، باقی نمانید.
• تماس با اورژانس اجتماعی (۱۲۳): اورژانس اجتماعی سازمان بهزیستی کشور، خدمات رایگان و فوری را به افراد در معرض خشونت، از جمله زنان، ارائه می دهد. آن ها می توانند پناهگاه موقت، مشاوره روانشناختی و حقوقی، و حمایت های لازم را فراهم کنند.
• تماس با پلیس (۱۱۰): در صورت احساس خطر فوری یا نیاز به مداخله نیروی انتظامی، بلافاصله با پلیس ۱۱۰ تماس بگیرید. مامورین پلیس موظف به مداخله، تامین امنیت، و ثبت صورت جلسه اولیه هستند که خود می تواند یک مدرک مهم در پرونده قضایی باشد.
• تماس با اورژانس پزشکی (۱۱۵): اگر جراحات وارده نیازمند رسیدگی پزشکی فوری است، با اورژانس تماس بگیرید. گزارش پزشکان و پرستاران در مراکز درمانی نیز می تواند به عنوان مستندات پزشکی مورد استفاده قرار گیرد.

مستندسازی و جمع آوری اولیه شواهد (پیش از مراجعه به مراجع رسمی)

جمع آوری دقیق و مستند شواهد در ساعات و روزهای اولیه پس از حادثه، نقش حیاتی در اثبات وقوع ضرب و شتم در دادگاه دارد. این شواهد، اساس پرونده شما را تشکیل می دهند و می توانند به قاضی در صدور رای کمک شایانی کنند. این اقدامات باید حتی قبل از مراجعه رسمی به کلانتری یا دادسرا انجام شود:

1. عکس برداری و فیلم برداری: بلافاصله از تمامی آثار ضرب و جرح بر روی بدن خود (کبودی، ورم، قرمزی، بریدگی، خراشیدگی) عکس و فیلم با کیفیت بالا تهیه کنید. به نکات زیر توجه کنید:
   • تاریخ و زمان دقیق عکس برداری در عکس ها قابل تشخیص باشد (اکثر گوشی ها این قابلیت را دارند).
   • عکس ها از زوایای مختلف و با نور مناسب گرفته شوند تا جزئیات به وضوح مشخص باشند.
   • از نقاط مختلف بدن که آسیب دیده اند، عکس بگیرید.
   • در صورت امکان، از کل بدن و همچنین نماهای نزدیک تر عکس تهیه کنید.
2. یادداشت برداری دقیق: تمامی جزئیات حادثه را در یک دفترچه یا یادداشت الکترونیکی ثبت کنید. این جزئیات شامل:
   • تاریخ و زمان دقیق وقوع حادثه.
   • مکان دقیق درگیری.
   • شرح کامل نحوه ضرب و شتم (مثلاً با مشت به صورتم زد، با لگد به شکمم کوبید).
   • اسامی افراد حاضر در صحنه (شهود) یا کسانی که پس از حادثه شما را دیده اند و می توانند شاهد آثار جراحات باشند.
   • عبارات توهین آمیز یا تهدیدآمیز همسر (در صورت وجود).
   • احساسات و شرایط روانی خودتان در آن زمان.
3. حفظ لباس های آسیب دیده: اگر لباس های شما در جریان درگیری پاره شده، کثیف شده، یا آغشته به خون شده اند، آن ها را نشویید و در یک کیسه تمیز و دربسته نگهداری کنید. این لباس ها می توانند به عنوان شواهد فیزیکی در دادگاه ارائه شوند.
4. عدم شستشو یا پنهان کردن آثار: هرگز سعی نکنید آثار جراحات را با آرایش یا پوشاندن پنهان کنید. مراجعه به پزشکی قانونی باید با حداقل تغییر در وضعیت ظاهری صورت گیرد تا کارشناسان بتوانند وضعیت واقعی را معاینه کنند.
5. جمع آوری پیامک ها و صداهای ضبط شده: اگر همسر شما پیامک های تهدیدآمیز فرستاده یا مکالمات ضبط شده ای دارید که خشونت او را اثبات می کند، آن ها را حفظ و نگهداری کنید.

مراحل کامل و گام به گام شکایت از همسر کتک زن

پیگیری قانونی خشونت خانگی نیازمند طی کردن مراحلی مشخص در نظام قضایی است. هر گام با دقت و پشتکار باید انجام شود تا پرونده به نتیجه مطلوب برسد.

گام اول: ثبت شکایت در کلانتری یا دادسرا

اولین اقدام رسمی برای پیگیری قانونی، ثبت شکایت در مراجع ذی صلاح است. این گام، آغاز فرآیند رسیدگی قضایی است.

• چه زمانی مراجعه کنیم؟

  توصیه اکید این است که بلافاصله پس از وقوع حادثه و پس از تامین امنیت خود، برای ثبت شکایت اقدام کنید. این کار باعث می شود آثار جراحات از بین نرود و گزارش پزشکی قانونی دقیق تر باشد. نیازی به انتظار برای ساعات اداری نیست؛ کلانتری ها در تمام ساعات شبانه روز آماده پذیرش شکایت هستند.

• مدارک مورد نیاز اولیه:

  برای ثبت شکوائیه، مدارک هویتی شامل شناسنامه و کارت ملی ضروری است. همچنین، کلیه شواهد و مستنداتی که در مرحله قبل جمع آوری کرده اید (عکس، فیلم، یادداشت جزئیات، لباس های آسیب دیده) را همراه خود داشته باشید و به مامورین ارائه دهید. در صورت داشتن اطلاعات تماس شهود نیز، آن را ارائه کنید.

• نحوه تنظیم شکوائیه:

  در کلانتری یا دادسرا، شما باید شکوائیه خود را تنظیم کنید. در شکوائیه باید به طور دقیق و با جزئیات کامل، واقعه ضرب و شتم را شرح دهید. ذکر تاریخ، زمان، مکان، نحوه ضرب و شتم، نوع جراحات وارده، و اسامی شهود (در صورت وجود) از اهمیت بالایی برخوردار است. می توانید از متن پیش نویس خود که قبلاً تهیه کرده اید، استفاده کنید. از بیان احساسات و کلمات هیجانی خودداری کرده و صرفاً بر بیان حقایق و جزئیات عینی تمرکز کنید. پس از تنظیم شکوائیه و امضای آن، پرونده شما تشکیل و به دادسرا ارسال می شود.

گام دوم: مراجعه به پزشکی قانونی

پزشکی قانونی نقشی حیاتی و غیرقابل انکار در پرونده های ضرب و جرح دارد. گزارش رسمی پزشکی قانونی، مهم ترین سند برای اثبات وجود و شدت جراحات وارده و تعیین دیه است.

• اهمیت و نقش پزشکی قانونی:

  پزشکی قانونی، مرجعی تخصصی است که به دستور مراجع قضایی، وضعیت جسمی مصدوم را معاینه کرده و گزارشی دقیق از نوع، شدت، و قدمت جراحات ارائه می دهد. این گزارش، تعیین کننده میزان دیه و حتی نوع مجازات حبس یا شلاق خواهد بود. بدون گزارش پزشکی قانونی، اثبات جراحات در دادگاه بسیار دشوار یا حتی غیرممکن است.

• مراحل ارجاع و معاینه:

  پس از ثبت شکایت در کلانتری یا دادسرا، معرفی نامه ای رسمی از سوی مرجع قضایی (کلانتری یا دادسرا) برای شما صادر می شود تا به پزشکی قانونی مراجعه کنید. شما باید در اسرع وقت (ترجیحاً در همان روز یا حداکثر ظرف ۴۸ ساعت) و با همراه داشتن معرفی نامه و مدارک هویتی خود به مراکز پزشکی قانونی مراجعه نمایید. در آنجا، پزشکان متخصص اقدام به معاینه کامل بدن شما کرده و تمامی آثار جراحات را ثبت می کنند.

  در هنگام معاینه، تمام جزئیات جراحات را به پزشک توضیح دهید و مطمئن شوید که همه نکات در گزارش ثبت شده است. همچنین، زمان دقیق وقوع حادثه را نیز به دقت بیان کنید.

• اهمیت پیگیری پاسخ پزشکی قانونی:

  پس از معاینه، پزشکی قانونی گزارش خود را به مرجع قضایی صادرکننده معرفی نامه ارسال می کند. شما باید پیگیر باشید تا مطمئن شوید گزارش به پرونده شما ضمیمه شده است. گاهی اوقات، ممکن است نیاز به چندین بار مراجعه به پزشکی قانونی برای بررسی سیر بهبود جراحات یا عوارض احتمالی باشد. هرگونه گزارش تکمیلی نیز باید به پرونده شما اضافه شود.

یک باور غلط رایج این است که صرف داشتن گزارش پزشکی قانونی برای اثبات ضرب و جرح کافی است. این در حالی است که گزارش پزشکی قانونی تنها یک قرینه قوی و دلیل اصلی برای تعیین شدت جراحات و دیه است، اما برای اثبات اینکه شوهر مرتکب این جراحات شده است، نیاز به پیگیری قضایی، ارائه سایر ادله و در نهایت صدور حکم قطعی از سوی دادگاه است. بدون پیگیری پرونده تا صدور حکم نهایی، حتی بهترین گزارش پزشکی قانونی نیز به تنهایی نمی تواند حق قانونی شما را به طور کامل احراز کند.

گام سوم: پیگیری پرونده در دادسرا و دادگاه

پس از ثبت شکایت و اخذ نظریه پزشکی قانونی، پرونده شما وارد مراحل دادرسی در دادسرا و سپس دادگاه می شود که نیازمند پیگیری مستمر و آگاهی از روند قضایی است.

• نقش دادسرا:

  دادسرا مسئول تحقیقات مقدماتی در مورد جرائم است. پس از وصول شکوائیه و گزارش پزشکی قانونی، بازپرس یا دادیار در دادسرا اقدامات زیر را انجام می دهد:

  • احضار زوج: همسر شما برای ارائه توضیحات احضار می شود.
  • تحقیق از شهود: در صورت وجود شهود، از آن ها تحقیق به عمل می آید.
  • جمع آوری دلایل: سایر مدارک و قرائن جمع آوری و بررسی می شوند.
  • صدور قرار: پس از تکمیل تحقیقات، دادسرا یکی از قرارهای زیر را صادر می کند:
    • قرار جلب به دادرسی: در صورتی که دلایل کافی برای انتساب جرم به متهم وجود داشته باشد، پرونده با صدور کیفرخواست به دادگاه کیفری ارجاع می شود.
    • قرار منع تعقیب: در صورتی که دلایل کافی برای اثبات جرم وجود نداشته باشد یا جرم محرز نشود.
• نقش دادگاه:

  پس از صدور قرار جلب به دادرسی و کیفرخواست توسط دادسرا، پرونده به دادگاه کیفری ارسال می شود. دادگاه پس از بررسی محتویات پرونده، تشکیل جلسات دادرسی، و استماع اظهارات طرفین و شهود، اقدام به صدور رای می کند. رای دادگاه می تواند شامل محکومیت متهم به پرداخت دیه، حبس، شلاق، یا تبرئه او باشد.

• اهمیت حضور منظم در جلسات و پیگیری پرونده:

  حضور منظم در تمامی جلسات دادسرا و دادگاه از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. عدم حضور می تواند منجر به تضییع حقوق شما شود. شما باید با جدیت روند پرونده را پیگیری کنید، از شماره پرونده مطلع باشید، و هرگونه مدارک و شواهد جدید را بلافاصله به مراجع قضایی ارائه دهید. استفاده از یک وکیل متخصص خانواده و کیفری در این مرحله می تواند کمک شایانی به شما در مدیریت پرونده و دفاع از حقوق تان کند.

• مراحل تجدیدنظر و دیوان عالی کشور:

  در صورتی که رای صادر شده از دادگاه بدوی مورد رضایت شما یا همسرتان نباشد، امکان تجدید نظرخواهی در دادگاه تجدیدنظر استان وجود دارد. مهلت تجدید نظرخواهی معمولاً ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رای است. در موارد خاص و با شرایط مشخص، امکان فرجام خواهی در دیوان عالی کشور نیز وجود دارد. پیگیری دقیق این مراحل، به خصوص در صورت عدم رضایت از حکم اولیه، بسیار مهم است.

روش های اثبات ضرب و جرح زن توسط شوهر در دادگاه

اثبات ضرب و جرح در دادگاه، ستون فقرات پرونده کیفری و حقوقی شماست. بدون ادله اثباتی قوی، حتی با وجود جراحات، امکان احقاق حق به طور کامل میسر نخواهد بود. در نظام حقوقی ایران، روش های متعددی برای اثبات این ادعا وجود دارد که در ادامه به تفصیل بررسی می شوند:

اقرار شوهر

اقرار به معنی اعتراف صریح و بدون ابهام متهم (شوهر) به ارتکاب جرم ضرب و جرح در حضور قاضی یا سایر مراجع رسمی قضایی (مانند بازپرس یا دادیار) است. اقرار، یکی از قوی ترین ادله اثبات دعوی محسوب می شود. اگر شوهر در دادگاه یا دادسرا، به کتک زدن همسر خود اقرار کند، نیاز به ارائه دلایل دیگر برای اثبات جرم تا حد زیادی مرتفع می شود و قاضی می تواند بر اساس همین اقرار، حکم صادر کند.

شهادت شهود

شهادت شهود، یکی دیگر از ادله مهم در پرونده های ضرب و جرح است. شهود افرادی هستند که واقعه ضرب و شتم را به طور مستقیم مشاهده کرده اند یا از آثار آن در زمان نزدیک به حادثه مطلع شده اند.

• انواع شهود: شهود می توانند شامل شهود عینی (کسانی که مستقیماً حادثه را دیده اند) یا شهود متخصص (مانند پزشک معالج یا کارشناس پزشکی قانونی که بر اساس معاینه، وقوع جراحت را تایید می کند) باشند.
• اهمیت شهود عینی: حضور شهودی که مستقیماً شاهد درگیری و کتک زدن بوده اند، بسیار مؤثر است. این شهود می توانند همسایگان، دوستان، اعضای خانواده (با رعایت شرایط قانونی)، یا حتی افراد غریبه ای باشند که در زمان وقوع حادثه حضور داشته اند.
• نکات مربوط به شهادت (عدم خویشاوندی درجه یک؟): بر اساس قوانین ایران، شهادت خویشاوندان درجه یک (مانند فرزندان، پدر و مادر) به تنهایی و بدون وجود قرائن و امارات دیگر، ممکن است برای اثبات کامل جرم کافی نباشد. با این حال، شهادت آن ها به عنوان یکی از قراین قوی می تواند مورد توجه قاضی قرار گیرد و در کنار سایر ادله، به علم قاضی کمک کند. در عمل، قاضی تمامی شهادت ها را با دقت بررسی می کند و وزن هر شهادت را بر اساس شرایط پرونده و رابطه شاهد با طرفین تعیین می کند.
• نحوه دعوت از شهود و شرایط پذیرش شهادت: شما باید اطلاعات شهود (نام، نام خانوادگی، آدرس، شماره تماس) را به مرجع قضایی ارائه دهید تا آن ها برای ادای شهادت احضار شوند. شهود باید واجد شرایط قانونی (مانند عقل، بلوغ، عدم سوء شهرت) باشند و شهادت آن ها باید با سایر قرائن و امارات موجود در پرونده همخوانی داشته باشد.

علم قاضی

علم قاضی به معنای یقینی است که برای قاضی از طریق بررسی و ترکیب تمامی قرائن، امارات، و ادله موجود در پرونده حاصل می شود. حتی اگر یک دلیل مشخص به تنهایی برای اثبات جرم کافی نباشد، تجمیع چندین قرینه و اماره می تواند برای قاضی ایجاد علم کند که جرم واقع شده و متهم آن را مرتکب شده است. قاضی با استفاده از دانش حقوقی، تجربه، و بصیرت قضایی خود، به تجزیه و تحلیل شواهد می پردازد.

امارات و قرائن

امارات و قرائن، نشانه ها و دلایلی هستند که به طور مستقیم جرم را اثبات نمی کنند، اما می توانند به طور غیرمستقیم، قاضی را به حقیقت رهنمون شوند و علم قاضی را تقویت کنند.

• گزارش پزشکی قانونی: همانطور که قبلاً ذکر شد، این گزارش یکی از قوی ترین قرائن برای اثبات وقوع جراحات و شدت آن هاست و اساس تعیین دیه را تشکیل می دهد.
• فیلم، عکس، صدا، پیامک، ایمیل، دست نوشته ها، نوارهای ضبط شده: هرگونه محتوای دیجیتال یا فیزیکی که نشان دهنده وقوع خشونت، تهدید، یا آثار ضرب و شتم باشد، می تواند به عنوان قرینه به دادگاه ارائه شود. این موارد شامل عکس های از جراحات (با ذکر تاریخ)، فیلم های ضبط شده از درگیری یا آثار آن، پیامک های تهدیدآمیز همسر، و حتی صداهای ضبط شده از مشاجرات که حاوی تهدید یا اذیت و آزار فیزیکی باشد، می شوند.
• تحقیقات محلی و گزارش مامورین انتظامی: گزارش مامورین کلانتری که در محل حادثه حاضر شده اند و صورت جلسه ای از وضعیت موجود تهیه کرده اند، یا نتایج تحقیقات محلی که توسط نیروی انتظامی یا دادسرا انجام شده و مشاهدات همسایگان یا سایر افراد مطلع را در بر می گیرد، می تواند بسیار مؤثر باشد.
• گزارش اورژانس اجتماعی و مراکز مشاوره: در صورتی که زن به اورژانس اجتماعی (۱۲۳) یا مراکز مشاوره مراجعه کرده و گزارشی از وضعیت خود و خشونت های اعمال شده ارائه کرده باشد، این گزارش ها نیز می توانند به عنوان قرینه در دادگاه مطرح شوند.

قسامه (قسم دادن)

قسامه یکی از روش های اثبات دعوی در جرائم علیه تمامیت جسمانی است که در صورت فقدان ادله کافی (مانند اقرار یا شهادت دو شاهد مرد عادل) و وجود لوث (یعنی قرائنی که به قاضی ظن قوی به وقوع جرم می دهند اما به حد علم نمی رسد)، مورد استفاده قرار می گیرد. در قسامه، سوگند توسط شاکی یا متهم (بسته به شرایط) و با تعداد مشخصی از مردان (یا زنان در برخی موارد) ادا می شود. کاربرد قسامه در پرونده های ضرب و جرح بسیار خاص و محدود است و معمولاً پس از بررسی دقیق تمامی راه های اثبات دیگر، در شرایط خاص قانونی، به آن استناد می شود.

مجازات و عواقب قانونی برای مرد کتک زن

قانون گذار ایران برای اعمال خشونت فیزیکی علیه افراد، از جمله ضرب و شتم همسر، مجازات های مشخصی را تعیین کرده است. این مجازات ها با هدف جبران خسارت قربانی، تنبیه مجرم و بازدارندگی از تکرار جرم اعمال می شوند.

دیه

دیه، مهم ترین و شایع ترین مجازات برای جبران خسارات وارده به تمامیت جسمانی است.

• تعریف و نحوه محاسبه دیه: دیه مبلغ مشخصی است که در قانون مجازات اسلامی برای از بین بردن عضو یا آسیب رساندن به آن، بر حسب نوع و شدت جراحت، تعیین شده است. برای جراحات مشخص، مقدار دیه در جدول دیات معین گردیده (مانند دیه شکستگی استخوان، قطع عضو، کبودی، سرخی و …). برای آسیب هایی که مقدار دیه آن ها در قانون تصریح نشده است، قاضی با نظر کارشناس پزشکی قانونی، میزان ارش را تعیین می کند. میزان دیه هر ساله توسط قوه قضائیه اعلام و به روزرسانی می شود.
• مهلت پرداخت دیه: بر اساس قانون، دیه باید ظرف یک سال قمری از تاریخ وقوع جرم پرداخت شود، مگر اینکه طرفین بر سر مهلت دیگری توافق کنند یا دادگاه مهلت مشخصی را تعیین نماید. در صورت عدم پرداخت در مهلت مقرر، متهم ممکن است با حکم جلب یا توقیف اموال مواجه شود.

حبس (زندان)

حبس یا زندان، مجازاتی تعزیری است که بسته به شدت جرم و عمدی بودن آن، برای مرد کتک زن در نظر گرفته می شود.

• شرایط و مدت حبس بر اساس شدت جراحات: بر اساس قانون مجازات اسلامی، در صورتی که ضرب و جرح منجر به جراحات عمیق، نقص عضو، یا صدمات شدید شود، علاوه بر دیه، مجازات حبس نیز برای مرتکب در نظر گرفته می شود. مدت حبس بستگی به نوع جرم (عمدی یا غیرعمدی)، شدت جراحات، و سوابق کیفری مرتکب دارد. به عنوان مثال، اگر ضرب و جرح منجر به نقص عضو یا از کار افتادگی یکی از حواس شود، مجازات حبس بیشتری در انتظار متهم خواهد بود.
• آیا ضرب و شتم بار اول زندان دارد؟ حتی اگر ضرب و شتم برای بار اول باشد، در صورتی که عمدی باشد و منجر به جراحات خاصی شود، می تواند مجازات حبس را در پی داشته باشد. با این حال، در جرائم سبک تر، قاضی ممکن است با توجه به شرایط پرونده، سوابق متهم، و رضایت شاکی، مجازات حبس را به جریمه نقدی یا سایر مجازات های جایگزین حبس (مانند خدمات عمومی رایگان) تبدیل کند. البته این موضوع کاملاً به تشخیص قاضی و شرایط خاص پرونده بستگی دارد و تضمینی برای عدم حبس در مرتبه اول وجود ندارد، به خصوص اگر جراحات وارده شدید باشد.

شلاق

شلاق نیز یکی از مجازات های تعزیری است که در برخی موارد برای ضرب و جرح عمدی صادر می شود.

• موارد و شرایط صدور حکم شلاق: در قانون مجازات اسلامی، برای جرائمی که موجب اخلال در نظم عمومی شده یا بدون هیچ گونه دلیل موجهی صورت گرفته باشد، قاضی می تواند علاوه بر دیه یا حبس، مجازات شلاق را نیز صادر کند. تعداد ضربات شلاق نیز بر اساس قانون و تشخیص قاضی متغیر است. البته در سال های اخیر، رویکرد قضایی به سمت کاهش مجازات های شلاق و جایگزینی آن ها با مجازات های دیگر، به ویژه در جرائم غیرحدی، متمایل شده است.

قصاص

قصاص، مجازاتی است که در جرائم عمدی علیه تمامیت جسمانی، در صورتی که جراحت وارده مشابه جراحت ارتکابی باشد (قصاص عضو)، اعمال می شود.

• شرایط بسیار خاص و نادر قصاص در ضرب و جرح: اعمال قصاص در ضرب و جرح شرایط بسیار سخت و نادری دارد و معمولاً در مواردی صورت می گیرد که جراحت وارده به گونه ای باشد که امکان قصاص مماثل (یعنی ایجاد همان جراحت بر روی مجرم بدون تجاوز) وجود داشته باشد و موجب تلف شدن عضو یا حیات مجرم نشود. به عنوان مثال، اگر کسی عمداً دست دیگری را قطع کند، می توان حکم قصاص عضو (قطع دست مجرم) را صادر کرد. اما در مورد جراحات ساده تر مانند کبودی یا شکستگی های غیر از عضو اصلی، قصاص معنایی ندارد و مجازات دیه یا حبس اعمال می شود. همچنین، قصاص فقط با درخواست شاکی و رضایت او ممکن است و در صورت عدم رضایت یا عدم امکان قصاص، دیه پرداخت خواهد شد.

جریمه نقدی

در برخی موارد، به خصوص در جرائم خفیف تر ضرب و جرح، و یا در صورت عدم درخواست شاکی برای دیه یا حبس، قاضی می تواند حکم به پرداخت جریمه نقدی به نفع دولت صادر کند. این مجازات معمولاً در مواردی که آسیب جدی نیست و شاکی نیز رضایت داده باشد یا سایر مجازات ها منتفی شده باشند، اعمال می شود.

امکان تبدیل مجازات (در صورت وجود شرایط قانونی)

بر اساس قانون مجازات اسلامی، در شرایطی خاص، امکان تبدیل مجازات حبس به مجازات های جایگزین حبس وجود دارد. این شرایط شامل جرائم سبک، عدم سابقه کیفری، ابراز ندامت، پرداخت دیه، و انجام خدمات عمومی رایگان است. تشخیص این موارد بر عهده قاضی است و می تواند در صورت احراز شرایط، حکم به تبدیل مجازات حبس به مجازات خفیف تر صادر کند. این امر به خصوص در موارد خشونت خانگی که هدف اصلی، اصلاح رفتار متهم و جلوگیری از فروپاشی خانواده است، مورد توجه قرار می گیرد.

آثار حقوقی ضرب و شتم بر زندگی مشترک و حق طلاق زن

ضرب و شتم، علاوه بر پیامدهای کیفری برای مرد، می تواند آثار حقوقی عمیقی بر زندگی مشترک و رابطه زوجیت داشته باشد. یکی از مهم ترین این آثار، ایجاد حق طلاق برای زن است.

حق طلاق به دلیل عسر و حرج

یکی از راه هایی که زن می تواند از همسر خود طلاق بگیرد، اثبات عسر و حرج است.

• تعریف عسر و حرج در قانون: عسر و حرج به معنای وضعیت دشوار و غیرقابل تحمل است که ادامه زندگی مشترک را برای زن ناممکن می سازد. ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی مقرر می دارد: در صورتی که دوام زوجیت موجب عسر و حرج زوجه باشد، وی می تواند به حاکم شرع مراجعه و تقاضای طلاق کند. چنانچه عسر و حرج مذکور در محکمه ثابت شود، دادگاه زوج را اجبار به طلاق می نماید و در صورت امتناع زوج، حاکم شرع با اعمال ولایت قهری زوج را طلاق می دهد.
• چگونه ضرب و شتم منجر به عسر و حرج می شود: خشونت فیزیکی مداوم و شدید از سوی شوهر، به وضوح یکی از مصادیق بارز عسر و حرج است. آزار جسمی، روانی، و تحقیر ناشی از ضرب و شتم می تواند زندگی را برای زن به جهنم تبدیل کند و ادامه آن را غیرقابل تحمل سازد. دادگاه با بررسی شواهد (مانند گزارش پزشکی قانونی، شهادت شهود، و حکم محکومیت کیفری شوهر)، در صورت احراز عسر و حرج ناشی از ضرب و شتم، حکم به طلاق زن صادر خواهد کرد.
• آیا یک بار کتک زدن می تواند موجب طلاق شود؟ از نظر حقوقی، یک بار کتک زدن به تنهایی و لزوماً منجر به طلاق به دلیل عسر و حرج نمی شود، مگر اینکه شدت آن به حدی باشد که آسیب های جدی و پایدار جسمی یا روانی ایجاد کند، یا این واقعه نشانه ای از یک الگوی خشونت آمیز باشد که ادامه زندگی را غیرممکن سازد. با این حال، رای وحدت رویه دیوان عالی کشور و نظر قضایی غالب، بر این است که تکرار ضرب و شتم، یا حتی یک مورد ضرب و شتم شدید که به آثار روانی و جسمی جبران ناپذیر منجر شود، می تواند دلیل موجهی برای طلاق به علت عسر و حرج باشد. در این موارد، زن باید بتواند عسر و حرج ناشی از این خشونت را در دادگاه خانواده اثبات کند.
• روند اثبات عسر و حرج در دادگاه خانواده: برای اثبات عسر و حرج ناشی از ضرب و شتم، زن باید دادخواست طلاق به دادگاه خانواده ارائه دهد. مدارک و شواهدی که برای اثبات ضرب و جرح در پرونده کیفری جمع آوری شده اند (مانند گزارش پزشکی قانونی، حکم محکومیت کیفری شوهر، شهادت شهود، و گزارشات اورژانس اجتماعی)، در پرونده طلاق به دلیل عسر و حرج نیز کاربرد دارند. دادگاه با بررسی این مستندات و استماع اظهارات طرفین، در مورد وجود عسر و حرج تصمیم گیری خواهد کرد.

اثر ضرب و شتم بر حضانت فرزندان، نفقه، و مهریه

اثبات ضرب و شتم همسر می تواند در سایر دعاوی حقوقی نیز تأثیرگذار باشد:

• حضانت فرزندان: در دعاوی مربوط به حضانت فرزندان، اثبات خشونت فیزیکی پدر می تواند به عنوان عاملی منفی در صلاحیت او برای حضانت تلقی شود. دادگاه با در نظر گرفتن مصالح عالیه کودک، حضانت را به مادری که مورد خشونت قرار گرفته است، واگذار کند یا حتی در صورت لزوم، ملاقات پدر را محدود سازد.
• نفقه: اثبات خشونت همسر و عدم امکان ادامه زندگی مشترک به دلیل ترس از جان یا آبروی زن، می تواند بر پرداخت نفقه ایام گذشته و آینده تأثیر بگذارد و زن را از برخی شرایط عدم تمکین مبرا کند.
• مهریه: اگرچه ضرب و شتم مستقیماً بر میزان مهریه تأثیری ندارد و زن در هر صورت مستحق دریافت مهریه خود است، اما در صورت اثبات خشونت، روند پرداخت مهریه و تسهیل مطالبه آن توسط زن می تواند با حکم دادگاه تسریع شود.

ضرب و شتم و عدم تمکین

تمکین، وظیفه قانونی زن در قبال شوهر است، اما در شرایط خاص، زن می تواند از تمکین خودداری کند.

• آیا زن کتک خورده می تواند از تمکین خودداری کند؟ بله، در صورتی که زن مورد ضرب و شتم همسر قرار گرفته و امنیت جانی یا آبرویی او در منزل مشترک به خطر افتاده باشد، می تواند از تمکین عام (سکونت در منزل مشترک) و خاص (روابط زناشویی) خودداری کند. این عدم تمکین، در صورت اثبات خشونت، موجه تلقی شده و حق نفقه او نیز ساقط نخواهد شد. برای این منظور، زن باید بتواند با ارائه مدارک (مانند گزارش پزشکی قانونی یا حکم محکومیت کیفری شوهر)، خشونت و عدم امنیت در منزل را در دادگاه اثبات کند.
• دعوای الزام به تمکین از سوی مرد و نحوه دفاع زن: در صورتی که مرد علیه زن دعوای الزام به تمکین مطرح کند، زن می تواند با استناد به خشونت های فیزیکی و عدم امنیت در منزل مشترک، از خود دفاع کند. ارائه شواهد و مستندات مربوط به ضرب و شتم، در این شرایط بسیار مهم است. دادگاه با بررسی ادله، در صورت احراز خشونت و عدم امنیت، حکم به عدم تمکین موجه زن صادر خواهد کرد و در نتیجه، نفقه او نیز پابرجا خواهد ماند.

خشونت های غیرفیزیکی: توهین، فحاشی و آزار روانی و حکم آن ها

خشونت خانگی تنها به بعد فیزیکی محدود نمی شود. توهین، فحاشی، تحقیر، و آزار روانی نیز اشکال مخربی از خشونت هستند که می توانند آسیب های عمیق و پایدارتری بر روح و روان زن وارد کنند. قانون ایران به این اشکال از خشونت نیز بی توجه نیست.

تعریف توهین و فحاشی در قانون

در قانون مجازات اسلامی، توهین و فحاشی به عنوان جرائم علیه حیثیت اشخاص شناخته شده اند. ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات های بازدارنده) به صراحت بیان می دارد: توهین به افراد از قبیل فحاشی و استعمال الفاظ رکیک، چنانچه موجب حد قذف نباشد، به مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه یا جزای نقدی از پنجاه هزار تا یک میلیون ریال محکوم خواهد شد.

• توهین: به هر عملی گفته می شود که به نحوی موجب اهانت، خواری، و بی اعتباری فرد در افکار عمومی شود. این می تواند شامل الفاظ رکیک، نسبت های ناروا، یا اعمالی باشد که شخصیت فرد را مخدوش کند.
• فحاشی: استعمال الفاظ بسیار زشت و رکیک است که آشکارا به شخصیت فرد حمله می کند و او را مورد اهانت قرار می دهد.

در روابط زوجین، حتی اگر این اعمال خصوصی و در جمع نباشد، باز هم می تواند مورد پیگرد قرار گیرد.

مجازات توهین و فحاشی به همسر

چنانچه شوهر به همسر خود توهین یا فحاشی کند، زن می تواند با طرح شکایت کیفری، مجازات او را از دادگاه مطالبه کند. مجازات این جرم، همانند آنچه در ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی آمده است، می تواند شامل شلاق تعزیری یا جزای نقدی باشد. البته، تعیین نوع و میزان مجازات به تشخیص قاضی و با در نظر گرفتن شدت توهین، تکرار آن، و سایر اوضاع و احوال پرونده بستگی دارد.

آثار توهین و فحاشی بر حق طلاق (عسر و حرج روانی)

خشونت های لفظی و روانی، اگر به صورت مکرر و شدید صورت پذیرند و زندگی را برای زن غیرقابل تحمل سازند، می توانند مصداق عسر و حرج روانی تلقی شده و برای زن حق طلاق ایجاد کنند. دادگاه با بررسی مستندات (مانند شهادت شهود، پیامک ها، یا گزارش های روانشناسی)، در صورت احراز عسر و حرج شدید ناشی از توهین و فحاشی، می تواند حکم طلاق را صادر کند. آزار روانی ناشی از تحقیر مداوم و بی احترامی، می تواند به مراتب ویران کننده تر از آسیب های فیزیکی باشد.

اهمیت مستندسازی خشونت های لفظی (ضبط صدا، پیامک ها)

اثبات توهین و فحاشی ممکن است دشوارتر از ضرب و شتم باشد، زیرا آثار فیزیکی از خود بر جای نمی گذارد. با این حال، مستندسازی دقیق در این موارد نیز ضروری است:

• ضبط صدا: در صورت امکان و در شرایطی که خود شما طرف مکالمه هستید، می توانید مکالمات توهین آمیز را ضبط کنید. البته استفاده از اینگونه مدارک دارای محدودیت های قانونی است و در برخی موارد ممکن است به تنهایی و بدون احراز شرایط دیگر، دلیل محکمه پسندی نباشد، اما به عنوان قرینه می تواند مورد توجه قاضی قرار گیرد.
• پیامک ها، ایمیل ها و شبکه های اجتماعی: هرگونه توهین یا فحاشی که از طریق پیامک، ایمیل، یا پیام رسان های شبکه های اجتماعی صورت گرفته باشد، می تواند به عنوان مدرک به دادگاه ارائه شود. این مدارک، چون مکتوب هستند، دارای اعتبار بالاتری هستند.
• شهادت شهود: اگر توهین و فحاشی در حضور افراد دیگر صورت گرفته باشد، شهادت آن ها می تواند به اثبات ادعا کمک کند.

سوالات متداول

اگر همسر منکر ضرب و شتم شد چه کار کنم؟

اگر همسر منکر ضرب و شتم شد، وظیفه اثبات بر عهده شماست. در این صورت، باید تمامی مدارک و شواهدی که در بخش های قبلی به آن ها اشاره شد (مانند گزارش پزشکی قانونی، عکس و فیلم، شهادت شهود، پیامک ها و …) را به دقت جمع آوری و به دادگاه ارائه دهید. علم قاضی با تجمیع این قرائن و امارات، نقش مهمی در اثبات اتهام خواهد داشت. در چنین شرایطی، حتماً از مشاوره وکلای متخصص بهره بگیرید.

آیا بستگان درجه یک می توانند شاهد باشند؟

بستگان درجه یک (مانند فرزندان، پدر و مادر) می توانند به عنوان شاهد در دادگاه شهادت دهند، اما شهادت آن ها ممکن است به تنهایی برای اثبات کامل جرم کافی نباشد و قاضی معمولاً برای تقویت علم خود، نیاز به قرائن و امارات دیگری نیز خواهد داشت. دلیل این امر، احتمال تأثیر رابطه خویشاوندی بر شهادت است. با این حال، شهادت خویشاوندان، به خصوص در مواردی که خشونت در خلوت خانواده اتفاق افتاده و شاهد دیگری وجود ندارد، می تواند به عنوان یکی از قراین قوی مورد توجه قاضی قرار گیرد و پرونده را در مسیر اثبات پیش ببرد.

مدت زمان تقریبی رسیدگی به پرونده چقدر است؟

مدت زمان رسیدگی به پرونده های ضرب و شتم بسته به پیچیدگی پرونده، تعداد جلسات دادگاه، نیاز به کارشناسی های متعدد (مانند پزشکی قانونی تکمیلی)، تجدید نظرخواهی ها، و حجم کاری دادگاه ها، متغیر است. این زمان می تواند از چند ماه تا یک سال یا حتی بیشتر طول بکشد. صبور و پیگیر بودن در این روند بسیار مهم است.

آیا می توان رضایت داد و بعداً پشیمان شد؟

در جرائم قابل گذشت مانند ضرب و جرح غیرعمدی یا ضرب و جرح عمدی که منجر به آسیب های جدی نشود، با رضایت شاکی، پرونده مختومه می شود و امکان طرح مجدد آن وجود ندارد. اما در جرائم غیرقابل گذشت یا در صورتی که ضرب و جرح منجر به آثار جدی مانند نقص عضو شود، رضایت شاکی تنها می تواند موجب تخفیف مجازات (مانند تبدیل حبس به جزای نقدی) شود و جرم از بین نمی رود. بنابراین، تصمیم برای رضایت دادن باید با آگاهی کامل از عواقب آن و ترجیحاً با مشورت وکیل انجام شود.

نقش وکیل در این پرونده ها چقدر است؟

نقش وکیل در پرونده های ضرب و شتم بسیار حیاتی است. وکیل متخصص با دانش حقوقی خود می تواند:

• شما را در تمامی مراحل قانونی راهنمایی کند.
• بهترین راهکارهای حقوقی را ارائه دهد.
• به جمع آوری و مستندسازی شواهد کمک کند.
• شکوائیه و لوایح دفاعی را به بهترین نحو تنظیم نماید.
• در جلسات دادگاه حاضر شده و از حقوق شما دفاع کند.
• روند پرونده را پیگیری کرده و از تضییع حقوق شما جلوگیری نماید.

حضور وکیل می تواند به سرعت و صحت رسیدگی به پرونده کمک شایانی کند.

آیا می توانم بدون وکیل اقدام کنم؟

بله، از نظر قانونی شما می توانید بدون وکیل نیز اقدام به طرح شکایت و پیگیری پرونده کنید. اما با توجه به پیچیدگی های روند قضایی، قوانین و مقررات متعدد، و لزوم جمع آوری و ارائه صحیح ادله، اقدام بدون وکیل می تواند چالش برانگیز باشد و احتمال تضییع حقوق شما را افزایش دهد. توصیه اکید، بهره گیری از مشاوره وکیل است.

کجا می توانم مشاوره حقوقی رایگان دریافت کنم؟

برای مشاوره حقوقی رایگان، می توانید به مراجع زیر مراجعه کنید:

• اورژانس اجتماعی (۱۲۳) سازمان بهزیستی کشور که خدمات مشاوره حقوقی و روانشناسی را ارائه می دهد.
• کانون وکلای دادگستری در هر استان، که معمولاً بخش هایی برای ارائه مشاوره رایگان به افراد کم بضاعت دارند.
• برخی از سازمان های مردم نهاد (NGOs) فعال در حوزه حقوق زنان و مقابله با خشونت خانگی.
• کلینیک های حقوقی دانشگاه ها (در صورت وجود).

این مراجع می توانند راهنمایی های اولیه و مهمی را در اختیار شما قرار دهند.

نتیجه گیری و توصیه های نهایی

خشونت خانگی، به ویژه ضرب و شتم زنان، نه تنها یک آسیب فردی، بلکه معضلی اجتماعی است که پیامدهای جسمی، روانی، و حقوقی گسترده ای دارد. این مقاله تلاش کرد تا با ارائه یک راهنمای جامع حقوقی، به زنانی که در این شرایط قرار دارند، ابزار آگاهی و توانمندی لازم برای احقاق حقوقشان را ارائه دهد. همانطور که بررسی شد، قانون ایران به وضوح ضرب و شتم را جرم دانسته و برای آن مجازات هایی نظیر دیه، حبس، و شلاق تعیین کرده است. علاوه بر این، خشونت می تواند زمینه را برای حق طلاق زن به دلیل عسر و حرج فراهم آورد و در سایر دعاوی حقوقی نیز تأثیرگذار باشد.

مهم ترین توصیه در مواجهه با خشونت، اقدام به موقع و عدم سکوت است. سکوت در برابر خشونت نه تنها فضیلت محسوب نمی شود، بلکه می تواند به تداوم و تشدید آزارها منجر گردد و آسیب های جبران ناپذیری بر جسم و روان خود شما و حتی فرزندانتان وارد آورد. اگر مرد زن را کتک بزند حکمش چیست، سوالی نیست که با بی تفاوتی از کنار آن گذشت؛ این سوال مستلزم اقدام قاطع و قانونی است.

در هر مرحله از این مسیر، مشاوره حقوقی با وکلای متخصص خانواده و کیفری می تواند راهگشا باشد. یک وکیل مجرب نه تنها به شما در فهم پیچیدگی های قانونی یاری می رساند، بلکه به شما کمک می کند تا با اطمینان و قدرت بیشتری از حقوق خود دفاع کنید. در صورت نیاز به حمایت های فوری، همواره به خاطر داشته باشید که خطوط کمک رسانی مانند اورژانس اجتماعی (۱۲۳) و مراکز حمایتی سازمان های مردم نهاد در کنار شما هستند. به یاد داشته باشید که شما تنها نیستید و حق زندگی در آرامش و امنیت، ابتدایی ترین حق انسانی شماست. امید است با آگاهی و اقدام به موقع، شاهد کاهش خشونت ها و احقاق حقوق تمامی زنان در جامعه باشیم.