راهکارها و نکات مهم استفاده از اجاره سند برای آزادی متهمان و زندانیان
شرایط استفاده از اجاره سند برای شخصی که مورد اتهام قرار گرفته و یا زندانی چیست؟
اجاره سند یکی از موضوعات پرچالش در فرآیندهای کیفری است که برای متهمانی که در زندان به سر می برند یا به موجب قرار بازداشت موقت در بازداشت هستند مورد استفاده قرار می گیرد. این مقاله به توضیح دقیق این موضوع می پردازد و شرایط و قوانین مربوط به آن را بر اساس قوانین جمهوری اسلامی ایران بررسی می کند.
اجاره سند چیست؟
اجاره سند به معنای ارائه سند ملک یا اموال منقول توسط شخص ثالث برای آزادی متهم از بازداشت موقت است. معمولاً هنگامی که فردی تحت پیگرد قانونی قرار می گیرد و دادگاه برای آزادی او قرار وثیقه صادر می کند فرد می تواند با اجاره سند شخص دیگری وثیقه مورد نیاز را فراهم کند. این سند به عنوان ضمانت حضور متهم در مراحل دادرسی نزد مراجع قضایی باقی می ماند.
قوانین مربوط به وثیقه و اجاره سند
مطابق با ماده ۲۱۷ قانون آیین دادرسی کیفری قاضی پرونده می تواند به تشخیص خود برای متهم قرار وثیقه صادر کند تا از حضور وی در مراحل دادرسی اطمینان حاصل نماید. همچنین ماده ۲۲۰ همین قانون اجازه می دهد تا وثیقه توسط شخص ثالث ارائه شود. فلذا اجاره سند در قالب یک توافق ضمنی بین مالک سند و شخصی که نیاز به وثیقه دارد قانونی به نظر می رسد هرچند این موضوع می تواند با مخاطرات حقوقی همراه باشد.
شرایط استفاده از اجاره سند
برای استفاده از اجاره سند چندین شرط قانونی و حقوقی باید رعایت شود :
- قابلیت وثیقه گذاری سند : سندی که برای اجاره ارائه می شود باید معتبر بدون اشکال حقوقی و قابل وثیقه گذاری باشد. به عبارت دیگر ملک باید مالک مشخصی داشته و نباید در گرو بانک یا نهادهای مالی دیگر باشد.
- تطابق ارزش سند با میزان وثیقه : ارزش مالی سند باید با مبلغ وثیقه تعیین شده از سوی قاضی همخوانی داشته باشد. در غیر این صورت سند پذیرفته نخواهد شد.
- تایید مالکیت سند : مالک سند باید هویت خود را با مدارک معتبر به دادگاه اثبات کند. این تأیید معمولاً با ارائه سند ملکی و اسناد شناسایی مانند کارت ملی انجام می شود.
- ضمانت اجرای سند : در صورتی که متهم از حضور در مراجع قضایی خودداری کند یا به تعهدات قانونی خود عمل نکند سند مورد وثیقه مصادره می شود. در این شرایط مالک سند ممکن است با خسارت های مالی سنگینی روبه رو شود.
مراحل قانونی اجاره سند
برای اجاره سند دنیای سند و استفاده از آن به عنوان وثیقه مراحل زیر باید طی شود :
- ارائه سند به دادگاه : ابتدا سند ملکی توسط مالک یا وکیل قانونی وی به دادگاه ارائه می شود. قاضی پس از بررسی ارزش سند را با میزان وثیقه تطابق می دهد.
- تایید مالکیت و اصالت سند : دادگاه برای اطمینان از صحت مالکیت سند و عدم وجود موانع حقوقی مانند بازداشت ملک استعلام های لازم را از ادارات ثبت و سایر مراجع مربوط انجام می دهد.
- تعهد کتبی متهم و مالک سند : متهم و مالک سند باید در مقابل دادگاه تعهد دهند که متهم در همه جلسات دادرسی حضور پیدا کند. در صورت عدم حضور دادگاه می تواند سند را ضبط کند.
- آزادسازی متهم : پس از قبول سند توسط دادگاه قرار وثیقه صادر شده و متهم از بازداشت آزاد می شود البته به شرطی که در تمام مراحل دادرسی حاضر شود.
نکات حقوقی و مخاطرات اجاره سند
اجاره سند اگرچه قانونی است اما با مخاطرات حقوقی همراه است. از جمله این مخاطرات می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- مصادره سند : در صورت غیبت متهم و عدم حضور در دادگاه مالک سند با ضبط ملک و خسارات مالی مواجه می شود. طبق ماده ۱۴۰ قانون آیین دادرسی کیفری در این شرایط مالک سند نمی تواند ادعای استرداد ملک یا جبران خسارت داشته باشد.
- سو استفاده های احتمالی : برخی از افراد به دلایل مالی اقدام به اجاره سند به متهمان می کنند اما این فرآیند ممکن است به نوعی کلاهبرداری تبدیل شود. توصیه می شود پیش از ورود به چنین توافق هایی با وکیل مشورت شود.
مشاوره حقوقی در مورد اجاره سند
اگر قصد دارید سندی را برای متهمی اجاره کنید بهتر است که ابتدا با یک وکیل متخصص در امور کیفری مشورت کنید. وکیل می تواند به شما در تنظیم توافقنامه اجاره سند کمک کند و شما را از تبعات حقوقی احتمالی آن آگاه سازد.
نکته : توصیه می شود مالک سند از متهم تعهد کتبی برای بازپرداخت خسارات احتمالی در صورت مصادره سند دریافت کند تا در صورت بروز مشکلات مالی ادعای خود را در دادگاه پیگیری نماید.
ضمانت های قانونی برای اجاره سند
بهتر است هنگام اجاره سند تضمین های قانونی مناسب در نظر گرفته شود. مثلاً :
- دریافت ضمانت مالی از متهم : مالک سند می تواند با دریافت ضمانت های مالی یا ملکی از متهم از وقوع خسارات احتمالی جلوگیری کند.
- مشاوره با وکیل : به دلیل پیچیدگی های قانونی در این حوزه همیشه توصیه می شود با وکیل پایه یک دادگستری مشورت شود.
راهکارهای قانونی برای مالک سند
اگر مالک سند پس از اجاره سند به متهم دچار مشکل شد می تواند از طریق موارد زیر اقدام کند :
- دادخواست جبران خسارت : در صورت مصادره سند مالک می تواند با ارائه دادخواست به دادگاه جبران خسارات ناشی از تخلف متهم را درخواست کند.
- مراجعه به شورای حل اختلاف : در صورت کم بودن مبلغ خسارت مالک می تواند از طریق شورای حل اختلاف پیگیر مطالبات خود شود.
پایان
استفاده از اجاره سند برای آزادی فرد متهم از بازداشت اگرچه یک راهکار قانونی است اما با مخاطرات حقوقی و مالی همراه است. متهمان و مالکان سند باید پیش از ورود به چنین فرآیندهایی با دقت شرایط حقوقی و قانونی آن را بررسی کرده و از مشاوره وکلای مجرب بهره مند شوند. توصیه می شود مالکین سند قبل از هر اقدامی از تعهدات کتبی و تضمین های مالی متهم اطمینان حاصل کنند.